Tasdiqlayman

5. Amaliy qism

Mavzuga oid amaliy ko'nikmalar:

Maqsad: Kuyishda bemorga birinchi tibbiy yordam ko'rsatish Bajariladigan etaplari.

1. Ko’rsatmalar Qo’lning kuyish jaroxatlari
2. Jixozlar Kramer shinasi, aseptic bog’lam, nonarkotik analgetiklar, bint, paxta, shprits 10.0
3. Talabaga Jang maydonida qo’lning termik kuyish jarohatlariga birinchi yordam ko’rsatish
4. Muallimga Bilim va ko’nikmalrni qadam-baqadam bajarilganligini baholash
№	Chora-tadbirlar	Bajardi	Bajarmadi
1.	Shikastlovchi agentni bartaraf qilish.Yonayotgan kiyimni o'chirish.	0	20
2.	Shok rivojlanishining profilaktikasi. Analgetiklar yuborish (narkotik yoki nonarkotik), plazma o'rnini bosuvchi eritmalarni yuborish (fiziologik eritma, jelatinol, poliglyukin).	0	20
3.	Transport immobilizaciya taminlanishi (autoimmobilizaciya, bor vositalar yordamida immobilizaciya, standart transport shinalar yordamida immobilizaciya).	0	20
4.	Yaraga aseptik bog`lam qo'yish.	0	20
5.	Evakuaciyaning keyingi etaplarida bemorlarni nosilkada transportirovka qilish.	0	20
	Jami

Har bir amaliy kunikma 100 ballik sistemada baholanadi va kerakli koefficientga kupaytriladi. Talabalarni amaliy kunikma uchun bo’lgan umumiy balli amaliy kunikma uchun tuplangan yigindisidan iborat.

6. Mashgulotlarni tekshirish usullari

• 
  ogzaki;
  
• 
  yozma;
  
• 
  vaziyatli masala
  
• 
  -amaliy kunikmalar
  

6.1. Talabalar bilimining reytingli nazorati

Nazorat turlari bo'yicha ballarni taqsimlash:

№	Baho	a'lo	yahshi	urta	qonikarsiz	yomon
	O'zlashtirish % hisobida	100%-86%	85%-71%	70-55%	54%-37%	36% va undan kam
1	Nazariy qism	20-19 ball	18-17 ball	16-15 ball	14-13 ball	12 ball
2	Analitik qism: organayzer	15-14	13-12	11-10	9-8	7-6
3	Test	15-14	13-12	11-10	9-8	7-6
4	Amaliy qism	40-34,4	34-28,4	28-22	21,6-14,8	14,4
5	Nazorat savollari	10-7,9	7,75-5,6	5,5-4,25	4,1-2,5	2,4

2. 
   Talabalarni bilimini baholashda kuyidagi kriteriyalar kulaniladi.
   

№	O’zlashtirish (%) va ballarda	Baho	Talabaning bilim darajasi
1	96-100	A’lo «5»	Vaziyatdankelibchiqibto’g’riqarorqabo’lqilaoladivaho’losachiqaradi. Amaliy darsga tayyorgarlik ko’rishda qo’shimcha adabiyotlardan foydalanadi( o’zbekvaingliztilida). Suyaklar va bugimlar shikastlarini asosiy davolash tamoyillari. Qonservativ davolash usullari davolashda muammolar mohiyatini mustaqil anglaydi. Kasalni mustaqil ko’rib, diagnoz qo’ya oladi(Suyaklar va bugimlar shikastlarini asosiy davolash tamoyillari. Qonservativ davolash usullari). Interaktiv o’yinlarda yuqori faollik bilan ishtirok etadi. Vaziyatli masalalarni to’g’ri hal etadi va javoblarini asoslay oladi. Amaliy ko’nikmalarni ishonch bilan bajaradi va mohiyatini tushunadi.
2	91-95		Amaliy darsga tayyorgarlik ko’rishdaq o’shimcha adabiyotlardan foydalanadi( o’zbekvaingliztilida). Suyaklar va bugimlar shikastlarini asosiy davolash tamoyillari. Qonservativ davolash usullari muammolar mohiyatini mustaqil anglaydi. Kasalni mustaqil ko’rib, diagnoz qo’ya oladi(Suyaklar va bugimlar shikastlarini asosiy davolash tamoyillari. Qonservativ davolash usullari) Interaktiv o’yinlarda yuqori faollik bilan ishtirok etadi. Vaziyatli masalalarni to’g’ri hal etadi va javoblarini asoslay oladi. Amaliy ko’nikmalarni ishonch bilan bajaradi va mohiyatini tushunadi.
3	86-90		Suyaklar va bugimlar shikastlarini asosiy davolash tamoyillari. Qonservativ davolash usullarimuammolar mohiyatini mustaqil anglaydi. Interaktiv o’yinlarda yuqori faollik bilan ishtirok etadi. Vaziyatli masalalarni to’g’ri hal etadi va javoblarini asoslay oladi. Suyak-mushak sistemasining anatomo-fiziologik xususiyatlarini yaxshi biladi va ishonch bilan gapiradi.Kasllikning etiologiya, patogenezi va klinikasi haqida aniq ma’lumotlarga ega va differensial diagnoz qila oladi, davolashni tavsiya etadi, travmatologiya va o topediyada profilaktika o’tkazishni biladi. Amaliy ko’nikmalarni ishonch bilan bajaradi va ohiyatini tushunadi. Bemorni ko’radi, to’g’ri anamnez yig’adi, taxminiy dashxis qo’ya oladi.
4	76-80	Yaxshi «4»	Interaktiv o’yinlarda yuqori faollik bilan ishtirok etadi . Vaziyatli masalalarni to’g’ri hal etadi lekin dorilarni dozasini aniq tavsiya etolmaydi. Suyak-mushak sistemasining anatomo-fiziologik xususiyatlarini yaxshi biladi va ishonch bilan gapiradi Kasllikning etiologiya, patogenezi va klinikasi haqida aniq ma’lumotlarga ega va differensial diagnoz qila oladi, davolashni tavsiya etadi, travmatologiya va ortopediyada profilaktika o’tkazishni biladi. Amaliy ko’nikmani qadamba –qadam bajaradi. Bemorni ko’radi, to’g’ri anamnez yig’adi, taxminiy dashxis qo’ya oladi.
6	71-75		Vaziyatlimasalalarnito’g’rihaletadi, klssifikatsiyabo’yichato’g’ritashxisqo’yaoladi,lekin davolash rejasini tuzaolmaydi. Suyak-mushak sistemasining anatomo-fiziologik xususiyatlarini yaxshi biladi va ishonch bilan gapiradi Kasllikning etiologiya, patogenezi va klinikasi haqida aniq ma’lumotlarga ega va differensial diagnoz qila oladi, lekin davolashni tavsiya eta olmaydi Amaliy ko’nikmani bajara oladi, lekin qadamlarni chalkashtiradi. Bemorni ko’radi, to’g’ri anamnez yig’adi, taxminiy dashxis qo’ya oladi. Laborator tekshiruv natijalarini baholay oladi. Mavzuni muhokama qilishda aktiv ishtirok etadi.
7	66-70	Qoniqarli «3»	Vaziyatlimasalalarnito’g’rihaletadi, lekinklinikdiagnozniasoslayolmaydi. Suyak-mushak sistemasining anatomo-fiziologik xususiyatlarini yaxshi biladi va ishonch bilan gapiradi Kasllikning etiologiya, patogenezi va klinikasi haqida aniq ma’lumotlarga ega va lekin differensial diagnoz qila olmaydi, davolashni tavsiya eta olmaydi Bemorni ko’radi, to’g’ri anamnez yig’adi, lekin og’irlik darajasini farqlay olmaydi. Laborator tekshiruv natijalarini qisman baholay oladi. Mavzuni muhokama qilishda aktiv ishtirok etadi.
8	61-65		Vaziyatlimasalalarnihaletishdaxatolargayo’lqo’yadi,(tasnifo’yichadiagnozqo’yaolmaydi). Suyaklar va bugimlar shikastlarini asosiy davolash tamoyillari linikasini biladi lekin ishonch bilan gapirmaydi. Suyaklar va bugimlar shikastlarini asosiy davolash tamoyillari kasalliklari etiologiyasi haqida aniq ma’lumotga ega lekin patogenezini ayta olmaydi. Anamnez to’plashi maqsadli yo’naltirilmagan, ko’rik sxema bo’yicha emas. Laborator tekshiruvlar natijasini baholay olmaydi. Mavzuni muhokama qilishda passiv.
9	55-60		Travmatologiyavaortopediyadagiumumiydavolashusullarito’g’risidama’lumotgaega, lekiishonchsizlikbilangapiradi. Suyak-mushak sistemasining anatomo-fiziologik xususiyatlarini chalkashtirib gapiradi. Kasalni mustaqil so’rab –surishtira olmaydi va ko’ra olmaydi. Laborator tekshiruvlar natijasini baholay olmaydi. Mavzuni muhokama qilishda ishtirok etmaydi.
10	54 -30	Qoniqarsiz «2»	Suyaklar va bugimlar shikastlarini asosiy davolash tamoyillari. davolash haqida tushunchaga ega emas Suyak-mushak sistemasining anatomo-fiziologik xususiyatlarini bilmaydi
11	20-30	Qoniqarsiz «2»	Talabaning mashg’ulotga kelganligi, formadaligi, o’zi bilan daftar va fonendoskopi borligi uchun.

7. Mashgulotning hronologik haritasi

Vaqti	O'tkaziladigan tadbirlar	Mazmuni	Materiallar
08.30-09.15	1. Еlka, bilak va kaft suyaklarining sinishi va chiqishini davolashning asosiy principlari” mavzusining nazariy taqlili. Еlka, bilak va kaft suyaklarining sinishining asosiy klinik belgilari, tez tibbiy yordam ko'rsatish, tekshirish, oqriqsizlantirish turlari, immobilizaciyalash principlari. 2. Еchim topish va tahlil qilish.	1. Talabalarning boshlanqich tayyorgarligini aniqlash. Talabalarni mavzu bo'yicha “dumaloq stol” interfaol o'yini yordamida so'roq qilish. 2. Talabalarning klinik fikrlash qobiliyati tekshirib ko'rish.	1 .Mashg’ulot mavzusiga mos keluvchi tadbirlar, rentgen suratlar, test savollari 2. Mashqulot mavzusiga mos keluvchi vaziyatli masalalar.
09.20-10.05	amaliy ko'nikmalarni qo'llash, Rentgen suratlar interpretaciyasi sinish joyini maqalliy oqriqsizlantirish, gips bog’lamlarni tayyorlash, longetali va cirkulyar bog’lamlarni qo'yish.	Talabalarning amaliy ko'nikmalarni bajarishga tayyorliklarini tekshirib ko'rish.	Rentgen suratlar, shinalar, shpriclar, novokain -1%, gips, bintlar.
10.20-11.05	Boldir va oyoq panjalari singan bemorlarni kuraciya qilish.	har bir talaba ma'mum bir palatadagi bemorlarni kuraciya qiladi. Gips boglamlarni qo'yish va skelet tortishda qatnashadi.	Dars mavzusiga to’g’ri keladigan kasalli bemor, gips, bintlar, Beller shinasi, skoba, shnur va oqirlik
11.10-11.50	Kuraciya qilingan bemorlar bo'yicha hisobot	Har bir talaba kuraciya vaqtida qilgan ishlari bo'yicha hisobot beradi.	Rentgen suratlar, negatoskop, jadvallar.
12.30-13.15	Yakuniy qulosa va talabalar bilimini baqolash.	Talabalar bilimini taqlil qilish.	Boshlanqich ma'lumotlar, vaziyatli masalalar, amaliy ko'nikmalar va bemorlarni kuraciya qilishda to’g’ri echim va taqlil qilish.

8. Nazorat uchun savollar

1. 
   Radiatsion jarohatlar va ularning kombinatsiyangan turlari haqida ma’lumot bering.
   
2. 
   Sinish, termik kuyish va jarohatlarning radiatsion kombinatsiyalangan holatda kechishi va uning o’ziga hosliklari
   
3. 
   Termik jarohatlarning fosforganik moddalar aralshgan holda kechishi
   
4. 
   Termik kuyishning mahalliy va umumiy asoratlari.
   
5. 
   Kuyish maydoni va chuqur jarohatlar maydonini aniqlang
   
6. 
   Kuyish kasalligining darajalari
   
7. 
   Jang maydonlarida birlamchi yordamning asoslari
   

Tavsiya qilingan adabiyot

1. 
   Yumashev G.S. «Travmatologiya va ortopediya» M., «Medicina» 1990. - 575s.
   
2. 
   Musalatov H.A. «Travmatologiya va ortopediya» M., «Medicina» 1995. -s.
   
3. 
   «HDJ bo'yicha ko’rsatma» V.N.Byalin, L.N.Bisenkov, P.G.Bryusov. M. 2000. - 415s.
   
4. 
   WWW.ejbjs.org WWW.jbjs org.uk
   
5. 
   WWW.traumatic.ruWWW.trauma.bd.ru
   

Kafedra mudiri, t.f.d. Karimov M.YU.