Tashqi iqtisodiy aloqalar moddiy, moliyaviy va intellektual boyliklarining mamlakatlar o’rtasida almashinishining turli yo’nalishlari, shakllari va vositalarini ifodalovchi yaxlit tizimdir

А. Subsidiyalar
Agar hukumat milliy ishlab chiqaruvchilarning eksportini rag'batlantirish zarur deb hisoblasa, u holda ularni byudjetdan subsidiyalar bilan ta'minlashi mumkin.
Subsidiya - milliy ishlab chiqaruvchilarni qo'llab-quvvatlash va importni bevosita kamsitishga qaratilgan pul to'lovi.
Subsidiyalar to’lov xarakteriga ko’ra bo'linadi:

• 
  eksportchiga eksport operatsiyalari amalga oshirilgandan so'ng uning xarajatlari va olingan daromadlari o'rtasidagi farq miqdori bo'yicha to'g'ridan-to'g'ri to'lovlar. To'g'ridan-to'g'ri subsidiyalar ishlab chiqaruvchiga tashqi bozorga chiqganda dotatsiyalar sifatida beriladi;
  
• 
  Bilvosita - soliqlarni to'lash bo'yicha imtiyozlar berish, sug'urtalashning imtiyozli shartlari, bozordan past bo'lgan stavka bo'yicha kreditlar, import bojlari va boshqalar orqali eksportchilarni yashirin ravishda dotatsiyalash.
  

Subsidiyalar import bilan raqobatlashadigan tovar ishlab chiqaruvchilar va eksportga sotiladigan tovarlar ishlab chiqaruvchilarga berilishi mumkin.
Ichki subsidiya savdo siyosatining eng yashirin moliyaviy va importga qarshi kamsitish usulidir, bu esa import bilan raqobatlashadigan tovarlarni mamlakat ichida ishlab chiqarishni byudjet hisobidan moliyalashtirishni nazarda tutadi.
B. Eksport kreditlari
Eksport krediti - davlat tomonidan milliy firmalar tomonidan eksportni rivojlantirishni moliyaviy rag'batlantirishni nazarda tutadigan tashqi savdo siyosatining moliyaviy tarifsiz t usuli.
Eksportni kreditlash shakllari:

• 
  milliy eksportchilarga davlat banklari tomonidan bozordan past foiz stavkasi bo'yicha beriladigan subsidiyalangan kreditlar;
  
• 
  xorijiy importchilarga davlat kreditlari, tovarlarni faqat bunday kreditni bergan mamlakat firmalaridan sotib olish sharti bilan (bogliq kredit);
  
• 
  milliy eksportchilarning eksport tavakkalchiliklarini sug'urtalash, savdo tavakkalchiliklarini (importchining yetkazib berishni to'lashga qodir emasligi) va siyosiy tavakkalchiliklarni (importchining o'z majburiyatlarini bajarishiga hukumatning to’sqinlik qiladigan harakatlarini) o'z ichiga oladi.
  

Eksport kreditlari ko’rinishlari:

• 
  qisqa muddatli – 1 yilgacha bo'lgan muddatda, iste'mol tovarlari va xom ashyo eksportini kreditlash uchun foydalaniladi;
  
• 
  o'rta muddatli – 1 dan 5 yilgacha bo'lgan muddatda, mashina va uskunalar eksportini kreditlash uchun foydadalaniladi;
  
• 
  uzoq muddatli – 5 yildan ortiq muddatda, yirik loyihala va investitsiya mahsulotlarini eksport qilishni kreditlash uchun foydalaniladi.
  

C. Demping
Demping - eksport bahosini ushbu mamlakatlarda mavjud bo'lgan normal narx darajasidan pastroqga kamaytirish orqali mahsulotni tashqi bozorga chiqarishga qaratilgan savdo siyosatining moliyaviy tarifsiz usuli. Demping tashqi bozorni egallashga intilayotgan ayrim firmalarning resurslari va eksportchilarga davlat subsidiyalari hisobidan amalga oshirilishi mumkin. Dempingning asosida odatda talabning elastikligi narxga ko’ra tashqi bozorga nisbatan past bo'lgan ichki bozordagi bozor holati yotadi. В основе демпинга обычно лежит рыночная ситуация, при которой эластичность спроса по цене на внутреннем рынке ниже, чем на внешнем.
4.TARTIBGA SOLISHNING TARIFSIZ NOIQTISODIY USULLARI