Tebranishlar nazariyasi



Download 0,64 Mb.
Pdf ko'rish
bet11/11
Sana14.08.2021
Hajmi0,64 Mb.
#147779
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
bir erkinlik darazhasiga ega bolgan sistemaning erkin tebranishlari

Qaytaruvchi kuch, 


16 

 

birlik siljish 

 

va birlik massadagi  

Ikkala  yaqinlashishda  ham  (16)  va  (21)  tenglamalardan  ko’rinib  turibdiki 

chastota  bir  xil  va 

ga  teng.Agar  biz  qilgan  yaqinlashishlar  o’rinli 

bo’lmasa  sistema  bo’ylama  va  ko’ndalang  tebranishlar  hosil  qiladi  va 

ularning chastotalari quyidagicha: 

 

 

Rezinadagi  kichik  tebranishlar  uchun  bo’ylama  tebranishlar,ko’ndalang 



tebranishlardan katta bo’ladi. 

 



17 

 

 



 

Xulosa:  

Dinamik о‘zgaruvchilarning vaqtga bog‘liqligi sinus yoki kosinus funksiyasi 

orqali berilgan, eng sodda hol, garmonik tebranishlar deyiladi: 

)

sin(







t

A

x

bu  yerda  x  –  dinamik  о‘zgaruvchi,  о‘zgarmas  kattalik  A  tebranishlar 



intensivligi,  “qamrovi”ni  xarakterlaydi  va  amplituda  deyiladi, 

  kattalik 



chastota  deyilib,  u  tebranishlar  davri    T  bilan 

T

/

2





  kо‘rinishda 

bog‘langan. 

kattalik tebranishlar fazasi deyiladi. 



Hamma  bir  erkinlik  darajali  barcha  sistemalar  uchun  “harakatlanuvchi 

element” ning muvozanat holatidan siljishining vaqtga bog’liqlik tenglamasi 

quyidagicha aniqlanadi: 

 

Bu tenglik asosida sodir bo’layotgan tebranishlar garmonik tebranishlar 



deyiladi. 

Ixtiyoriy yo’nalishda tebranuvchi mayatnikni masalan:ikkita yo’nalishda 

tebranuvchi  mayatnikning  holatini  tavsiflash  uchun  ikkita  koordinata  zarur 

bo’ladi.Demak bunday sistemaning erkinlik darajasi ikkiga teng. 

Biz  tebranishlarni  juda  kichik  burchaklarda  ko’ramiz.Agar  katta 

burchaklarda ko’radigan bo’lsak har xil nochiziqli tebranishlar hosil bo’lishi 

mumkin.Kichik  burchak  deganimiz  qanchalargacha  bo’lishini  baholab 

ko’raylik. 

Misol uchun       

 

ga  teng.Demak  ko’rinib  turibdiki 



  ga  teng 

bo’lmoqda.Demak bu kichik burchak hisoblanadi. 




18 

 

 Boshqa 



tomondan 

 

bo’lsa 



bunda 

.ga  tengbo’ladi.Bundan  ko’rinib  turibdiki 

.Demak 

tebranishlar  uchun  (1)  tenglamani  yoza  olmaymiz.Kichik 

tebranishlar burchagi taxminan ko’pi bilan 

 atrofida bo’lishi kerak. 

Demak  yuqoridagi  mulohazalarga  tayanib  (5)  tenglamani  quyidagi 

ko’rinishda yozishimiz mumkin. 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 


19 

 

 



FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI 

1. В.И.Балакший.    А.А.Белов.     Т.Б.Косых,  Ю.И.Кузнецов 

“Физика колебателных явлений в примерах и задачах” 

2.  В.А.Алешкевич,  Л.Г.Деденко,  В.А.Караваев    “Колебания  и 

волны” 

3.  А.П.Кузнецов  ,  С.П.Кузнецов  ,  Ю.В.Седова      “Нелинейный 

минимум в теории дискретных отображений” 

4.   Internet ma’lumotlari.    

 

Download 0,64 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish