Техник тарақиёт даври ва машинасозлик Транспорт воситалари Йуллар, куприклар, туннеллар



Download 23,09 Kb.
bet4/4
Sana20.04.2022
Hajmi23,09 Kb.
#565694
1   2   3   4
Bog'liq
Жахон тарихи

Инсоннинг дастлабки парвозлари. Инсон доимо самога инти- либ яшаган, парвоз к;илиш эса одамларнинг азалий орзуси булган. Болаликда учар гилам х,ацидаги эртакни ёки Дедал ва Икар х,ак;идаги афсонани ким хам )^маган дейсиз? Шундайлардан франциялик ака-ука Жозеф ва Жак Монгольфьелар узларининг к;огоз фабрика- сида иссик; хаво тулдирилгап когоз коп хавога кутарилишини тасо- дифан сезиб к;олдилар. Шунда улар иссик; хаво тулдирилган катта шар ясашди (аэростат) ва 1783 йили 4 июнда бу шар хавога кутари- либ (2 минг метр балапдликка) 4 километрга учди. Шу йил сентябрь ойида Версалда шарга богланган саватга турли наррандалар ва 1^уй солиб учириб кзфишди. Кейин, декабрь ойида, дастлабки учувчи- лар - Пилатр де Розье ва маркиз д'Арландлар парвоз к;илишди. Учишлар давом этди, бирок; монгольфьерлар учиш учун ишончли восита эмас, тез-тез халокатлар булиб турарди. Шу сабабли физик Жак Шарль ишончлирок; восита - водород тулдирилган аэростат моделипи яратди. Учиш тажрибалари фанга к}^иб немис мухандиси Отто Лилиентал (1848-1896) планеризм хак;идаги назарияга асос солди. У узи ясаган планерда 2 минг мартадан купрок; хавога кутарилди. Жасур синовчи 1896 йили халокатга учради. «Х,аводан огиррок; булган жисмларнинг учиши хакидаги назария»ни такомиллаштириш давом этди. Инсоннинг осмонга парвоз к;илиш даври бошланиши учун 53
француз Климент Адер ва америкалик ака-ука Уилбер ва Орвилл Райтларнинг х,ам хизматлари катта булди. 1902-1903 йиллари ака- ука Райтлар бензинли двигатель урнатилган планерда учдилар. Улар биринчи парвозида 3 метр баландликда 12 секунд ичида 30 метр масофага учдилар. «Учиш факат 12 секунд давом этди, лекин бу бортида инсон жойлашган, уз кучи билан х,авога кутарилган инсо- ният тарихидаги биринчи парвоз эди», - деб ёзганди Орвилл Райт.
Х,арбий техника. Техник тараккиёт х,арбий техникага х,ам кзшгина узгаришлар киритди. 1803 йили инглиз генерали X. Шрап- нел унинг номи билан шрапнеллар деб аталган нортловчи снаряд- ларнинг ЯНГИ турини яратди. 1862 йили швед Альфред Нобель нитроглицерин ишлаб чикаришни йулга кз^ди, кейин эса динамит тайёрлашга киришиб кетди. Шу даврда яна бир янгилик - кундок томонидан укланадиган ут очувчи куроллар кенг кулланила бош- лади. Америкалик мух,андис Сэмюэл Кольт 1895 йили унинг исми билан аталган туппончани яратди. Кейинчалик С. Кольт Э. Рус билан биргаликда автоматик куроллар ишлаб чикарадиган фабрикага асос солди. Ук отиш куролларини автоматлаштириш уша даврнинг харак- терли белгиси булди. 1883 йили Хайрем Мэксим станокли пулемёт («Максим») яратди, кейин эса бу куролнинг янгидан-янги турлари пайдо булди. 1916 йили рус ихтирочиси В.Фёдоров х,озир автомат деб аталадиган янги куролни яратди. Яна бир рус ихтирочиси В. Дегтарев бу куролни такомиллаштириш устида ишлади ва унинг янги турларини яратди. Крупп фирмаси ишлаб чиккан артиллерия куроли уша найт- да энг узокка - 39 километрга отарди. Германия армияси шундай артиллерия билан к;уролланганди. Франция-Пруссия уруши йиллари (1870 1871) Париж камал килинганда уни немислар шундай тунлардан }^ска тутишганди. Биринчи жа^он уруши йилларида «Катта Берта» деб ном олган немис туплари Парижни 120 км масо- фадан укка тутганди. Биринчи жах,он уруши йилларида «Моторлар уруши» бошла- ниб кетганди. Англияда танклар тайёрлаш 1915 йили бошланди («танк» - цистерна, бак). Инглиз огир танклари карийб 30 тонна огирликка, 8 метр узунликка эга булиб, соатига 6 км тезлик- да х,аракат киларди. Французлар «Рено» русумли енгил ва уртача огирликдаги танкларни ишлаб чикардилар.
Download 23,09 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish