Техникада ва турмушда полимерлар


nM(M)n бу ерда: М - мономер, n - реакция учун олинган молекулалар сони



Download 15,03 Mb.
bet3/7
Sana24.02.2022
Hajmi15,03 Mb.
#190803
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
22-маъруза

nM(M)n

бу ерда: М - мономер, n - реакция учун олинган молекулалар сони.

Бу деган сўз, мономер М нинг n та молекуласи битта улкан молекула ҳосил қилади ва бу молекула ўзаро занжир бўлиб бирккан ҳамда занжирда n марта такрорланадиган мономер бирикмаларидан иборат демакдир:

Бу деган сўз, мономер М нинг n та молекуласи битта улкан молекула ҳосил қилади ва бу молекула ўзаро занжир бўлиб бирккан ҳамда занжирда n марта такрорланадиган мономер бирикмаларидан иборат демакдир:

М1+М2+М3+М4+...+ Мn М1-М2-М3-М4-...- Мn

Бундай ғалати бирикиш реакциялари полимерланиш реакциялари деб аталади ва у қуйи боғли бирикмаларда содир бўлади. Бундай реакциялар, кўпинча, иккита қўшни углерод атомлари ўзаро масалан, этилен молекуласидаги СН2=СН2 каби қўш боғ билан бирккан органик бирикмаларда содир бўлади. Бундай тўйинган бирикмаларни полимерлашга оид дастлабки тажрибаларни ўтган асрдаёқ М.В.Бутлеров амалга оширди ва шу билан полмерланиш процессларини ўрганишга асос солинди. Қўш боғли бирикмаларда энергия кўп бўлади ва қуйи боғ узилганда бу энергия ажралиб чиқади. Мономер молекуласида қўш боғ эркин радикал R таъсирида узилади; бу радикалнинг эркин валентлиги борлиги сабабли унинг реакцияга кириши хусусияти жуда кичик бўлади.

Эркин радикал бизнинг мисолларимизда этилен молекуласига бирикади ва бир учида эркин валентлиги бор янги радикалга айлантиради:

Эркин радикал бизнинг мисолларимизда этилен молекуласига бирикади ва бир учида эркин валентлиги бор янги радикалга айлантиради:

R-+CH2=CH2R-+-CH2-CH2-R-CH2-CH2-.. (1)

Бундай радикал (1) жуда актив бўлиб, ўз навбатида элементнинг янги молекуласини бириктириб, учида эркин валентлиги бўлган янада узунроқ радикал (2) ҳосил қилади:

R-CH2-СН2-+CH2=СН2R-CH2-CH2-CH2-CH2 (2)

Худди шу йўл билан этиленнинг учинчи, тўртинчи ва ҳоказо молекулалари бирикади. Типик занжир реакция содир бўлади, унинг механизмини аниқлаш ва ўрганиш устида академик Н.Н.Семёнов ҳамда унинг шогирдлари катта иш олиб бордилар. Жуда тез борадиган бундай занжир реакция натижасида полимер занжири “ўсади” ва полимрларга хосалоҳида хусусиятлари бор мкромолекула ҳосил бўлади. Биз юқорида танишган газ ҳолдаги этилендан политилен деб аталадиган каттиқ, эгилувчан полимер ҳосил бўлади.


Download 15,03 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish