Temir yo`ldagi mikroprotsessorli qurilmalar va boshqaruv tizimlari”

5. Hisobot mazmuni
5.1. Ishning nomi va undan maqsad.
5.2. Tajribalarda qo‘llangan asboblar ro‘yxati, ularning qisqacha ta’rifi bilan.
5.3. Raqam-analogli o‘zgartirgichni sinash uchun elektr sxemalar tasvirlari.
5.4. O‘rganilayotgan RAO‘ chiqish kuchlanishining, uning ishini aks ettiradilar grafiklari nusxalari.
5.5. Tayanch kuchlanishning turli qiymatlarida u_chiq(N) grafiklar.
5.6. Ish yuzasidan xulosalar.

PROTEUS masus dasturiy muhitini tashkil etish printsipi va qurilmalarini o’rganish

1. Ishdan maqsad
Proteus 7.0 Professional dasturi yordamida diskret qurilmalar va turli elektron sxemalarni tadqiqot qilish va modellashtirish imkoniyatlarini o‘rganish.


2. Nazariy ma’lumotlar
"Temir yo’l avtomatika va telemexanika diskret qurilmalarning nazariyasi" fanidan laboratoriya ishlari Proteus 7.0 Professional dasturida matematik modellashtirish yo’li bilan personal kompyuterlarda bajariladi. Quyida elektrik va elektron sxemalarni modellashtirish uchun zarur bo’lgan sistema haqidagi asosiy ma'lumotlar keltirilgan.


Proteus 7.0 Professional ni ishga tushirish
Proteus 7.0 Professional ni ishga tushirish uchun, ekranning chap pastki qismidagi ПУСК (Ishga tushirish) tugamasini sich qonchaning chap tugmasini bosib, ochilgan menyudan (1-rasm) ) ВСЕ ПРОГРАММЫ (Barcha dasturlar) menyusini, keyin esa Proteus 7 Professional ga o’tib va ochilgan menyudagi ISIS 7 Professional belgisi (yarlik)da sich qonchaning chap tugmasini bosish zarur.

1 - rasm. Proteus dasturini ishga tushirish oynasi

Proteus dasturining asosiy oynasi 2 - rasmda keltirilgan. Unda eng katta qism ta qririy oyna dasturining asosiy oynasi 2 - rasmda keltirilgan. Unda eng katta qism ta qririy oyna (Edit Window) uchun ajratilgan. Qurilmalarni yaratish, o’zgartirish va modellashtirish bo’yicha asosiy operasiyalar aynan shu yerda bajariladi. Ekraning yu qori chap qismida -dastlabki ko’rib chiqish (Overview Windows) oynasi joylashgan.

U qurilma sxemasining kerakli ko’rish uchun yordam beradi, agarda sxema ekranda to’liqligicha ko’rinmasa. Dastlabki ko’rib chikish oynasidagi sxemaning kichraytirilgan rasmining kerakli qismini bosish kifoya. Boshqa usul ta qririy oyna bo’yicha qarakat, ya'ni dastlabki ko’rib chikish oynasida sich qoncha kursorini SHIFT tugmasini bosgan xolda yurqizish. F6 yoki F7 tugmalarini, yoki sichqoncha g’ildiragini aylantirish orqali ishchi qismdagi sxema rasmini kattalashtirish yoki kichraytirish mumkin. Oynada sxemani markazlashtirish uchun F5 tugmasi ishlatiladi, F8 tugmasi esa sxemani shunday masshtablaydiki, u to’liqligicha oynaga siqadi. Dastlabki ko’rib chikish oynasi pastida ob'ekt tanlagich (Object Selector) joylashgan. 2 - rasmda u bo’sh, ammo ish jarayonida bu yerda yaratilayotgan model komponentlari, simvollari va boshqa ob'ektlar ro’yhati joylashgan bo’ladi. Ro’yhatdan tanlangan ob'ekt dastlabki ko’rib chiqish oynasida ko’rsatiladi. Proteus ning barcha funksiya va instrumentlari ekranning yuqori qismidagi menyuda, ekranning chap tomonidagi PICtogramma va foydalanuvchi o’zgartirishi mumkin bo’lgan "tezkor klavishalar"da joylashgan.
Asosiy oynaning pastki qismida shartli belgilangan boshqaruv tugmalari joylashgan:

• 
  - soat mili yo’nalishida aylantirish;
  

• 
  - soat miliga teskari yo’nalishida aylantirish
  

• 
  - gorizontal bo’yicha aks tasviri;
  

• 
  - vertical bo’yicha aks tasviri.
  

Ular yordamida, masalan, registorning shartli belgisini gorizontal yoki vertikal joylashtirish, tranzistor natijalarini esa kerakli tomonga yo’naltirish mumkin. Simulyasiyani boshqarish paneli quyidagilardan iborat:

• 
  — "Pusk" (ishga tushirish);
  

• 
  — "SHag" (qadam);
  

— "Pauza" (pauza);

• 
  — "Ctop" (to’xtatish).
  

Ushbu tugmalardan o’ng tomonda holat oynasida dastur operatorga xatolar haqida, boshqa foydali ma'lumotlar va kursorning ekrandagi koordinatalari (dyuymlarda) haqida axborot berib turadi.