Texnologiya fanini o’qitishda kasbiy kompetentlik

O’qituvchining rol (vazifalari)i:
Fasilitator - inglizcha so’zdan olingan bo’lib, “yordam beruvchi”, “yengillashtiruvchi” degan ma’noni anglatadi. Ta’lim-tarbiya maqsadiga erishishni osonlashtirish uchun o’quvchilarning samarali hamkorligini shakllantiradi.
Menejer - o’quvchilarning imkoniyatlari va ehtiyojlarini o’rganish natiajsida ta’lim-tarbiya jaryoni strategiyasini ishlab chiqadi va jarayonni boshqaradi.
Ekspert - aniq mavzu, masala bo’yicha hakamlik qiladi. BKM darajasini belgilashda yordam beradi.
Moderator - ma’lum mavzu yuzasidan muhokama, bahs tashkil etadi, o’zi aralashmagan holda bir yechimga erishishga yordam beradi.
Ma’ruzachi - mashg’ulot uchun o’quv materiallarini tayyorlaydi, o’quvchilarni bahsga chorlaydi, o’rganish jarayonini motivasiyalaydi.
Maslahatchi - o’quvchilarning tajribasiga asoslangan holda bilim beradi, mavhum o’rinlarni aniqlashtirishda yordam ko’rsatadi.
Trener - o’quvchilarning o’zaro muloqotini tashkil etadi,ularning ma’lum malaka va ko’nkimalarini rivojlantiradi.
A.V. Xutorskiy ta’limda o’qituvchining yetti kompetensiyasini tafsiflaydi:
1. Dunyoqarash asnosida ya’ni qadriyat va o’zini anglash - o’qituvchining dunyoqarashi, tasavvuri va qadriyati bilan bog’liq ravishda namoyon bo’ladi. U atrof-muhitdagi voyea va hodisalarni mohiyatini ko’ra oaldi va tushunadi bunga o’zini yo’naltiradi, pedagog sifatida o’z fikrini asoslay oladi. Muammo yechimini topa oladi. Bu kompetensiya- o’qituvchining o’quv va boshqa faoliyatlaridagi o’z-o’zini anglash mexanizmini ta’minlaydi.
2. Umummadaniy–milliy va umuminsoniy qadriyatlarga ega bo’lish - mamlakatning ijtimoiy hayotida ishtirok etish; oilasiga, urf–odatlarga hurmat; ijtimoiy ko’nimalarga ega bo’lish. Ilm fanning inson hayotiga va dunyo rivojiga ta’sirini angaly olishi va o’quvchi yoshlarga tushuntira olishi.
3. O’quv va bilish jarayoni - o’qituvchining mustaqil bilish faoliyati. Mantiqiy fikrlashi. O’quv-biluv faoliyatini baholashi, bilim va ko’nikmasini tahlil qila olishi.
4. Ma’lumotga ega bo’lish - pedagogik faoliyati, o’z faniga doir ma’lumotlarni egallash ko’nikmasi.
5. Muloqotchanlik - til bilishi, turli xil insonlar bilan muloqotda bo’lishi, jamoada o’ziga xos o’rinda turishi.
6. Ijtimoiy - foydali mehnat-oilaviy munosabatlar va ma’suliyat, jamiyat rivojidagi ishtiroki, ijtimoiy foydali mehnat qilishi. Iqtisodiy va huquqiy ko’nikmalarga ega bo’lish.
7. O’z ustida ishlashi - jismoniy, ma’naviy, intellektual jihatdan o’z-o’zini rivojlantirib borishi. Xissiyotini boshqarish.