Toshkent 2018 “MA’lumotlar bazasini boshqarish tizimi” fani bo’yicha

Ma’lumotlarni himoyalash vositalari
Kompyuter tarmoqlarida axborotni himoyalash deb foydalanuvchilarni ruxsatsiz tarmoq, elementlari va zahiralariga egalik qilishni man etishdagi texnik, dasturiy va kriptografik usul va vositalar, hamda tashkiliy tadbirlarga aytiladi.
Fizikaviy texnik vositalar- bu avtonom holda ishlaydigan qurilma va tizimlardir. Masalan, oddiy eshik qulflari, derazada o'rnatilgan temir panjaralar, qo'riqlash elektr uskunalari fizikaviy texnik vositalarga kiradi. Dasturiy vositalar - bu axborotlarni himoyalash funktsiyalarini bajarish uchun mo'ljallangan maxsus dasturiy ta'minotdir.Axborotlarni himoyalashda birinchi navbatda eng keng qo'llanilgan dasturiy vositalar hozirgi kunda ikkinchi darajali himoya vositasi hisoblanadi. Bunga misol sifatida parol tizimini keltirish mumkin. Tashkiliy himoyalash vositalari - bu talekommunikatsiya uskunalarining yaratilishi va qo'llanishi jarayonida qabo'l qilingan tashkiliy-texnikaviy va tashkiliy-xuquqiy tadbirlardir. Bunga bevosita misol sifatida quyidagi jarayonlarni keltirish mumkin: binolarning qurilishi, tizimni loyihalash, qurilmalarni o'rnatish, tekshirish va ishga tushirish. Axloqiy va odobiy himoyalash vositalari - bu hisoblash texnikasini rivojlanishi oqibatida paydo bo'ladigan tartib va kelishuvlardir. Ushbu tartiblar qonun darajasida bo'lmasada, uni tan olmaslik foydalanuvchilarni obro'siga ziyon yetkazishi mumkin. Qonuniy himoyalash vositalari- bu davlat tomonidan ishlab chiqilgan xuquqiy hujjatlar sanaladi. Ular bsvosita axborotlardan foydalanish, qayta ishlash va uzatishni tartiblashtiradi va ushbu qoidalarni buzuvchilarning mas'uliyatlarini aniqlab beradi.

VI. MUSTAQIL TA’LIM MAVZULARI

1. 
   Объектга йўналтирилган маълумотлар базаси.
   
2. 
   Кодд реляцион алгебраси. Реляцион ҳисоблаш.
   
3. 
   Объектли махлумотлар базаси. Лойихалаш, қайта ишлаш ва тадқиқ этиш.
   
4. 
   NoSql маълумотлар базаси ва унинг асосий принциплари.
   
5. 
   Маълумотлар базасини шакллантиришда технологиялар перспективалари.
   
6. 
   Амалиётда маълумотлар базасини қуришда маълумотларнинг реляцион модели.
   
7. 
   ORACLE маълумотлар базаси.
   
8. 
   Маълумот базаси тизимининг архитектураси.
   
9. 
   Реляцион маълумот модели. Маълумотлар базасида муносабатлар.
   
10. 
    Маълумотлар базасини режалаштириш, лойиҳалашлаш ва администраторлаш.
    
11. 
    SQLтили. SQL операторларини ёзиш.
    
12. 
    Транзакцияларни бошқариш.
    
13. 
    Маълуотлар базасини администраторлаш ва хавфсизлигини таъминлаш.
    
14. 
    Очиқ маълумотлар базаси алоқаси (ODBC) интерфейси.
    
15. 
    ADO технологиясидан фойдаланиш.
    
16. 
    ADO ва C++ орқали майдон қийматларини киритиш, ёзувларни ўзгартириш, қўшиш ва ўзгартириш.
    
17. 
    XML ва маълумотлар базаси
    
18. 
    С++ ва SQL орқали янги маълумитлар қўшиш, ўзгартириш ва ўчириш.
    

VII. GLOSSARIY