Toshkent davlat iqtisodiyot universitite

Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Korparativ boshqaruv fakulteti

Mo-53 talabasi Rahmatullayev Javohir Shuhrat o’g’li

Fan :Pul va banklar

• Mavzu: Inflyatsiya
• Reja:
• 1. 1. Inflyatsiyaning mohiyati va namoyon bo’lish shakllari
• 2. Inflyatsiyaning turlari va shakllari
• 3. Inflyatsiyaning ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlari
• 4. Inflyatsiyani tartibga solish usullari, chegaralari va ziddiyatlari.

Inflyatsiya mohiyati va sabablari

• Inflyatsiya davlatning iqtisodiy siyosati natijasida milliy iqtisodiyot tarkibidagi nomutanosiblik natijasida kelib chiqadigan va asosan pulning qadrsizlanishida namoyon boʻladigan pul muomalasi qonunining buzilishi

Inflyatsiyaning monetar sabablari

•  Davlat xarajatlari va daromadlarining nomutanosibligi,
• byudjet taqchilligi;
•  Kredit tizimining kengayishi natijasida muomaladagi kredit vositalari massasining o'sishi;
•  Davlat tomonidan to‘liq nazorat qilinmagan to‘lov vositalarining chiqarilishi;
•  Mehnat unumdorligi oshishi bilan solishtirganda ish haqining o'sishini ortda qoldirish

Inflyatsiyaning tashqi sabablari

• Global miqyosdagi inqiroz hodisalari, masalan, valyuta inqirozi yoki ishlab chiqarish inqirozi.
• Import qilinadigan tovarlar narxining oshishi.
• Milliy valyutaning qadrsizlanishi.

Inflyatsion kutilmalar

•  Valyutaga ishonchning pasayishi;
•  mamlakatning to’lov balansiga noqulayliklar keltirish

Narxlarning o'sish sur'atiga qarab inflyatsiya turlari

• o'rmalovchi (o'rtacha)
• giperinflyatsiya
• Shiddatli inflaytsiya

Iqtisodiy muhitning o'ziga xos xususiyatlari (inflyatsiya ta’siri)

•  Keng aholi o'z jamg'armalarini pul bo'lmagan shaklda yoki nisbatan barqaror xorijiy valyutada saqlashni afzal ko'radi.
•  aholining umumiy qismi pul summalarini milliy valyutada emas, nisbatan barqaror xorijiy valyutada hisoblaydi.
•  kredit bo‘yicha sotish va xaridlar kredit muddati davomida kutilayotgan xarid qobiliyatini yo‘qotishni qoplaydigan narxlarda amalga oshiriladi,

Inflyatsiyaning ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlari quyidagi hodisa va jarayonlarda namoyon bo'ladi:

• 1. Aholining, xo'jalik yurituvchi sub'ektlarning pul jamg'armalari va byudjet tizimi mablag'larining qadrsizlanishi;
• 2.Ishbilarmonlik faolligining susayishi.
• 3.Xususiy uzoq muddatli investitsiyalarni kamaytirish va ularning xavfini oshirish.

Inflyatsiyaga qarshi siyosat turlari

• Pul massasini pul-kredit tartibga solish va uning tarkibini takomillashtirish, milliy iqtisodiyot manfaatlariga javob beradigan valyuta kursini pul-kredit ta'minotini tashkil qilish
• kredit sohasidagi chora-tadbirlar majmui, bu esa o'sishni rag'batlantirishga qaratilgan.
• mahsulot yetkazib berish, kredit byudjeti bahosi Xarajatlar va daromadlar o'rtasidagi muvozanatga erishish yoki byudjet taqchilligini mumkin bo'lgan minimal darajaga etkazish,
• davlatning bozor narxlariga bevosita va bilvosita aralashuvi;