Toshkent davlat iqtisodiyot

 

25 

 

1.5. O‘zbekiston Respublikasining sanoati va uni rivojlanishi 

O‘zbekiston  iqtisodiyoti   rivojlanishiga  ulkan  hissa  qo‘shib  kelayotgan 

sohalardan  biri  sanoatdir.  Iqtisodiyotning  mazkur  tarmog‘i   yuqori  salohiyatga  ega 

bo‘lib,   unda  aholi  ehtiyojlarini  qondirish  uchun  zarur   mahsulotlar  ishlab  chiqariladi 

va  sanoat  korxonalarida   samaradorlikning  oshishi  aholi  turmush  darajasi 

yaxshilanishini  ta’minlaydi.

6

  

Sanoat  tarmog‘ining  rivojlanishi  O‘zbekiston  iqtisodiyoti  uchun  ham  muhim 

o‘rin tutadi. Xususan, respublika YaIMda tarmoqlar qo‘shilgan qiymatining 25,7 foizi, 

iqtisodiyotdagi  jami  bandlikning  13,6  foizi  hamda  iqtisodiy  faoliyat  turlari  bo‘yicha 

asosiy  kapitalga  kiritilgan  investitsiyalarning  39,4  foizi  mazkur  tarmoq  hissasiga 

to‘g‘ri  keladi.  Hozirgi  iqtisodiy  vaziyatda  jahon  bozorlarida  raqobat  shiddat  bilan 

kuchayib  borayotgan  bir  paytda  milliy  iqtisodiyotning  raqobatdoshligini  tubdan 

yaxshilash,  ishlab  chiqarishni  texnik  va  texnologik  jihatdan  uzluksiz  yangilab  borish, 

iqtisodiyotda 

chuqur 

tarkibiy 

o‘zgarishlarni  amalga  oshirish,  tarmoqlarni 

modernizatsiya  va  diversifikatsiya  qilishni  izchil  davom  ettirish  masalalari  iqtisodiy 

siyosatda  dolzarb  ahamiyat  kasb  etib,  bu  kabi  vazifalarni  amalga  oshirishda  sanoat 

tarmog‘ining mavqei tobora ortib bormoqda

7

.  

Mamlakatmiz  Prezidenti  tashabbusi  bilan  ishlab  chiqilgan  2017-2021  yillarda 

O‘zbekiston  Respublikasini  rivojlantirishning  beshta  ustuvor  yo‘nalishlari  bo‘yicha 

Harakatlar strategiyasida «milliy iqtisodiyotning tarkibida sanoat ulushini ko‘paytirish, 

yuqori  texnologiyali  qayta  ishlash  tarmoqlarini,  eng  avvalo,  mahalliy  xomashyo 

resurslarini chuqur qayta  ishlash asosida  yuqori qo‘shimcha qiymatli tayyor  mahsulot 

ishlab  chiqarishni  jadal  rivojlantirishga  qaratilgan  sifat  jihatidan  yangi  bosqichga 

o‘tkazish  orqali  sanoatni  yanada  modernizatsiya  va  diversifikatsiya  qilish»

8

  ustuvor 

vazifa sifatida belgilab berilgan.  

                                                             

6

 Н.Рустамов., С.Тўраев. Саноатни инновацион ривожлантириш – аҳоли турмуш фаровонлигини оширишнинг 

муҳим омили. // "BIZNES - ЭКСПЕРТ" http://www.biznes-daily.uz/ru/birjaexpert/22956. 

7

 Хомидов С. Саноатнинг ривожланиш тенденциясини моделлаштириш (Ўзбекистон Республикаси мисолида).  

Иқтисодиёт фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD) диссертацияси автореферати. ТДИУ., 2018 йил. 5-бет. 

8

 Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги «Ўзбекистон Республикасини янада 

ривожлантириш бўйича Ҳаракатлар стратегияси тўғрисида»ги ПФ-4947-сонли фармони. // www.lex.uz. 

---

 

26 

 

O‘zbekiston  Respublikasida  sanoat  mahsulotlari  ishlab  chiqarish  2017  yilda  

144185,3  mlrd.so‘mni  tashkil  etib,  2016  yilga  nisbatan    7  foizga,  2005-2017  yillar 

davomida  esa  o‘rtacha  8,7  foizdan  o‘sgan.  Sanoat  mahsulotlari  ishlab  chiqarish 

amaldagi  narhlardagi  qiymati  o‘sish  tendensiyasiga  ega  bo‘lsada,  umumiy  o‘sish 

tendensiyalarining 2014 yildan boshlab pasayib borishini kuzatish mumkin (1.1-rasm). 

Mustaqillik 

yillarida 

O‘zbekistonda 

sanoatning 

tarmoq 

tarkibini 

takomillashtirishning  muayyan  huquqiy  asoslari  yaratildi.  Sanoat  ishlab  chiqarishini 

rivojlantirish va joylashtirishni hududiy jihatdan tartibga solinuvchi maqsadli dasturlar 

ishlab chiqildi va natijada qishloq joylarida ish bilan bandlik, kichik biznes va xususiy 

tadbikorlik  va  boshqalarni  rivojlantirishga  erishildi.  Shu  bilan  bir  qatorda 

mamlakatimizda sanoat salohiyatini oshirishga qaratilgan iqtisodiy o‘sishning hududiy 

omillaridan  yetarli  darajada  foydalanilanish,  maqsadli  sanoatni  rivojlantirish  va  aniq 

yo‘naltirilgan sanoat siyosati strategiyalarini ishlab chiqish dolzarbligicha qolmoqda.