Toshkent davlat pedagogika universiteti tabiiy fanlar fakulteti

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
NIZOMIY NOMIDAGI
TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI
TABIIY FANLAR FAKULTETI
ZOOLOGIYA VA ANATOMIYA KAFEDRASI
“Himoyaga ruxsat etildi”
Tabiiy fanlar fakulteti dekani
______b.f.d., prof. Saparov K.A.
“ ___” __________ 2022-yil

5110400- Biologiya o’qitish metodikasi ta’lim yo’nalishi

2- kurs 204-guruh talabasi Mirzabekova Sevaraning
Zoologiya fanidan
KURS ISHI
Mavzu: O’zbekistonda chorva mollari o'pkasida parazitlik qiluvchi gelmintlarning biologik xususiyatlari,qo'zg'atadigan kasalliklari va ularni oldini olish choralari.

“Himoyaga ruxsat etildi” Zoologiya va anatomiya kafedrasi mudiri b.f.d., prof. ______ A.G.Shaxmurova “ ____” __________ 2022

Ilmiy rahbar: Zoologiya va anatomiya kafedrasi b.f.d., prof. _______ K.A.Saparov “ ____” __________ 2022

Toshkent – 2022
Mundarija:

Kirish 3
I bob. Chorva mollarining nafas olish tizimi kasalliklari 4

II bob. Chorva mollarida kasallik keltirib chiqaruvchi gelmintlar 9

1. 
   Qoramollarda sistiderkozi (Finnoz) 9
   

2.2. Qoramollarda exinokokkoz kasalligi 13

3. 
   Qoramollarad Piroplazmoz kasalligi 14
   

2.4. Qoramollarda teylerioz kasalligi………………………………………….18


III bob. Xulosa…………………………………………………….…………22

IV bob. Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati 24


Kirish

Gelmint – grekcha Helminthes – gijja, gelmintlarning hayvonlar organizmiga biologik taʼsiri natijasida rivojlanadigan kasallik.Hayvonlar gelьmint va ularning invazion tuxumi hamda lichinkalari bilan zararlangan yem-xashak, suv va infloslangan asbob-uskunalar orqali kasallik yuqtiradi. Koʼp yillik ilmiy tadqiqotlardan maʼlumki, gelьmintozlar chorvachilikga juda katta iqtisodiy zarar keltiradi. Shuning uchun, dastavval, kasallik keng tarqalib ketganda, chorvachilik fermalarda tashkiliy jihatdan turli xil chegaralanishlar oʼtkazilishi lozim.Gelmintoz kasalliklari surunkali tarzda oʼtadi. Bunda hayvonlar oriqlaydi, ularning goʼsht mahsuloti va junining miqdori kamayib, sifati pasayadi. Shuningdek, sigirlar suti kamayadi, boʼgʼoz mollar esa bola tashlaydi. Hayvonlar oʼsish va rivojlanishdan qoladi. Majburiy ravishda soʼyilgan mollar goʼsht va ichki aʼzolarining aksariyat qismi yaroqsizga chiqariladi. Uzoq muddatga kasallangan hayvonlar kuchsizlanib, turli yuqumli va yuqumsiz kasalliklarga moyil boʼlib qoladi. Bundan tashqari, gelьmintozlar bilan zararlangan podalarda tanlash, saralash va umuman naslchilik ishlarini yoʼlga qoʼyish tadbirlariga oʼrin qolmaydi. Аyrim gelmintlar ham insonlarda, ham hayvonlarda parazitlik qilib kasallik chaqiradi, bunday kasalliklarni «gelmintozoonozlar» deb yuritiladi. Masalan: Taenia Solium, Taeniarhynchus saginatus, Echinococcus granulosus, coenurus cerebralis va boshqalar. Shuni taʼkidlash kerakki, ayrim gelmint turlari hayvonlardan insonlarga oʼtib, kasallik qoʼzgʼatishi mumkin. Exinokokkoz, trixinellyoz, sistitserkoz va boshqa bir qancha parazitlar odamlarda ogʼir kechadigan, inson hayotiga tahdid soladigan kasalliklar jumlasidandir, koʼrinib turibdiki, ushbu kasalliklarni oʼz vaqtida bartaraf etish nafaqat iqtisodiy, shu bilan birga ijtimoiy ahamiyatga ham ega. Shuning uchun gelmintozlarga qarshi kurashish tadbirlarini tibbiyot-sanitariya tashkilotlari bilan hamkorlikda amalga oshirish lozimligini hayotning oʼzi taʼkidlamoqda. Shunday ekan, gelmintozlarga qarshi kurashish tadbirlarining asosiy qonun-qoidalari hamda keng koʼlamda targʼibot-tashviqot ishlarini namunali yoʼlga qoʼyish kerak. Epizootologik maʼlumotlarga gelьmintozlarning tarqalishiga tabiiy sharoitlarni (iqlim, mavsum, tuproq, havo, suv manbaʼlari oʼsimliklar turi va boshaqalarni), hayvonni yoshi, jinsi, zoti, ularni boqilishi, asralishi, ishlatilishi, yosh mollarni parvarish qilinishi va boshqa omillarni taʼsiri hisobga olinadi.

I bob. Qoramollarda nafas olish tizimi kasalliklari