Toshkent Davlat Transport universiteti ``Yuk transport tizimlari``kafedrasi O'quv tanishuv Amaliyoti Bajardi

Toshkent aloqa va signallashtirish distansiyasi (ШЧ), Toshkent elektr ta`minoti distansiyasi (ЭЧ).

(ШЧ) Temir yo`l transportining barcha tarmoq va xo`jaliklarida turli tuman ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatik va telemexanik boshqarish tizimlari keng qo`llaniladi. Ushbu xo`jaliklar zamonaviy hisoblash va kompyuter tizimlari tortish nimstansiyalarini suv ta`minoti punktlarini teleboshqaruv tizimlarini vokzalda barcha turdagi xizmat ko`rsatkichi qurilmalar komplekt lokomotiv va vagon xo`jaliklarda qo`llaniladigan avtomatika tizimlari bilan yetarlicha jihozlangan . Temir yo`llarni bosqarishning avtomatlashtirilgan tizimlarini mujassamlashtirilgan bo`lib ular saralash stansiyalarini boshqarish jarayonlarini takror boshqarish elektr ta`minotining avtomatlashgan boshqaruv tizimi va boshqalardan tashkil topgan poyezdlar harakati va stansiyalarda manyovr ishlarini doimo o`zgarib turadigan sharoitlarda bajariladi. Bunday holatlarda katta masofalarga lokomativ mashinistlariga va harakatni bajarish bilan bog`liq bo`lgan boshqa xizmatlarga tegishli buyruq va ko`rsatmalarni uzatish uchun temir yo`llardan texnikaviy foydalanish qoidalari va temir yo`llarda signalizatsiya bo`yicha yo`riqnomada belgilangan.

Ko`rinuvchan signallar signal asboblariga qarab doimiy temir yo`llarning belgilangan joylarida o`rnatiladigan svetaforlar va lokomotiv svetaforlari ko`chirib o`tkaziladigan (shitlar, bayroqlar, yo`l bo`lagi yoki harakt vositalarini vaqtinchalikmuhofazalari uchunuch oyoq tayoqchaga o`rnatilgan fonarlar) signal berish uchun bayroqlar, gardishlar va fonarlar poyezdlarni belgilangan turlariga bo`linadi.

(ЭЧ)

Temir yo`llar o`zgarmas yoki o`zgaruvchan tok tizimida elektrlashtirilishi mumkin. Biroq ikkala holatda ham elektrli harakat tarkibida (EXT) tok o`zgarmas tokli tortish matoridan foydalaniladi. Uch fazali o`zgaruvchan tokli tortish tizimi rivojlanmadi.

Chunki yaqin joylashgan ikki faza kontakt tasmasi konstruksiyasining o`ziga xosligi tarmoqda kuchlanishni va harakat tarkibi bir fazali o`zgaruvchan tok bilan ta`minlab, uni bevosita lokomativning o`rnida o`zgarmas tokda o`rnatiladi.

O`zgaruvchan tokli lokomativlarda bir fazali tortish matorlarini qo`llash 50 Hz chastotali kuchlanish chastotalarini 2-3 marta pasaytirilishi mumkin bo`ladi. Elektrlashtirilgan temir yo`llarda elektr harakat tarkibining tok qabul qilgichlarning nominal darajasi o`zgarmas tokda 3 kv va o`zgaruvchan tokda 25 kv qilib belgilanadi.