Toshkent moliya instituti mikroiqtisodiy

Oligopoliyalar maxbuslaming dilemmasi sifatida

Maxbuslaming dilemmasi bozorlar va nomukammal raqobat bilan nima qilishi kerak? Bu Oligopolistlar Monopol oqibatiga erishish uchun qilayotgan harakatida maxbuslaming dilemmasida ikki maxhus o‘ynashi oyinga o‘xshaydi, deb bellashadi.

Yana Anvar va Bahrom yuzlangan qarorlami ko‘rib chiqaylik. Uzoq muzokaralardan so‘ng, suvni ikki yetkazib beruvchilari 30 bochkada ishlab chiqarishni saqlab qolishi uchun kelishishadi, shunday qilib ular birgalikda maksimal foydani ishlashga va narxi yuqori saqlanishiga kelishishdi.Ular ishlab chiqarish darajadagi kelishuvlaridan so‘ng, shu bilan birga, ulammg har biri, bu shartnomaga yoki balandroq darajada ishlab chiqarishga va uni e’tiborsiz qoldirishga sazovor bo‘lib, yoxud hamkorlik qilish uchun qaror qabul qilishlari shart. 2- grafa bu ikki ishlab chiqaruvchilar foydasi qanchalik ular tanlagan strategiyalarga bog‘liq ekanligini ko‘rsatadi.

Sizni Anvar, deylik. Siz quyidagicha mulohaza qilishingiz mumkin: "Men kelishganimizdek 30 bochka ishlab chiqarishni pastda tutishim mumkin edi, yoki men ishlab chiqarishni oshirishim va 40 bochka sotishim mumkin edi. Agarda Bahrom shartnomaga sazovor boisa, va uning ishlab chiqarishi 30 bochkada davom etsa, keyin men yuqori ishlab chiqarish bilan 2,000 so‘m va past ishlab chiqarish bilan 1800 so‘m foydani ishlayman. U holda men yuqori ishlab chiqarish bilan yanada yaxshiroq foyda ko‘raman. Agar Bahrom shartnomaga sazovor bo‘lishda muvaffaqiyatsizlikka uchrasa, va 40 bochka ishlab chiqarilsa, keyin men yuqori ishlab chiqarish bilan 1600 so‘m va pastki ishlab chiqarish bilan 1500 so‘m ishlayman. Yana bir bor, men yuqori ishlab chiqarish bilan yanada yaxshiroq foyda ko‘raman. Shunday qilib, Bahrom nima qilishni tanlashidan qat’iy nazar, men yuksak saviyada ishlab chiqarishda va bizning shartnomada yaxshi foyda ko‘raman.

40 bochka ishlab chiqarish Anvar uchun ustun strategiya. Albatta, Bahrom aynan bir xil tarzda mulohaza qiladi, va shuning uchun har ikki ishlab chiqarish 40 bochkaning eng yuqori darajasida bo‘ladi. Natija (Anvar va Bahromning nuqtayi nazaridan) - ikki ishlab chiqaruvchilarining har biri uchun quyi foyda bilan bo‘lgan ichki natija hisoblanadi.

Bu misol nima uchun Oligopoliya Monopoliya foydasini qo‘llab- quvvatlashda muammo tug‘dirishiga misol keltiradi. Monopoliya natijasi Oligopoliya uchun umumiy maqsadga muvofiqdir, lekin har bir Oligopolist qalloblikni rag‘batlantirishi mumkin. Shaxsiy-manfaat maxbuslar maxbuslar dilemmasida iqror boMishiga olib kelganidek, shaxsiy manfaat Oligopoliya pastki ishlab chiqarish, yuqori qiymat va Monopoliya foydasi bilan kelishuv natijasini qo‘llab-quvvatlashi uchun ba’zi qiyinchiliklami tug‘diradi.