Toshkent moliya instituti moliyaviy hisobotlar xalqaro standartlari

Amortizatsiya 4–6-yillar = 27 / 3 = 9 ming sh.b.
7-vazifa:
Asosiy vositalar obyekti xo’jalik yurituvchi subyektga 2005-yil 10-sentabrda kelib tushadi. Obyekt foydalanish uchun to’liq tayyor holatga keltiriladi va u xarid qilingan kuniyoq foydalanila boshlaydi. Yetkazib beruvchining hisobiga ko’ra obyektning qiymati 5 000 shartli birlikni tashkil qiladi.
Obyekt kelib tushgan vaqtda xaridor pul mablag„lari bilan bog„liq qiyinchiliklarni boshdan kechira boshladi va uning narxini faqat 2005-yil 30- noabrda to’ladi. Yetkazib beruvchi bilan tuzilgan shartnomada obyektning narxini to’lash muddati ham, to’lov muddatini cho’zish shartlari ham ko’rsatilmagan. Iqtisodiyotda foizning normal darajasi bir yilda 20 foizni tashkil qilishini hisobga olgan holda operatsiyani hisobda 10-sentabr va 30-noyabr holatiga ko’ra aks ettiring.
Yechish:
10-sentabrda xo’jalik yurituvchi subyekt asosiy vositalar obyektini qabul qilib oldi va uning narxini kreditlashning normal shartlaridan ortiq vaqt o’tganidan keyin to’lashini taxmin ham qila olmadi. Mos ravishda, 10-sentabrda asosiy vositalar obyekti 5 000 shartli birlik qiymati bo’yicha hisobga olinishi lozim edi.
30-noyabrda obyektning narxi to’langanidan keyin xaridor narxni to’lash muddatini cho’zish kreditlashning normal shartlaridan oshib ketganligini tushunmasligi mumkin emas. Mos ravishda ushbu vaqtga kelib asosiy vositaning bahosi ham o’zgargan bo’lishi kerak.
To’lov muddati kreditlashning normal shartlaridan ortiq muddatga cho’zilgan davr uchun diskontlash stavkasini hisoblab chiqamiz:
Koeffitsiyent 2 oy = 1,2 2/12 =1,0308533
U holda kelgusi pul kirimining diskontlangan qiymati quyidagini tashkil qilishi lozim:
Diskontlangan qiymat = 5 000sh.b / 1,0308533 = 4 850,35sh.b.
Bu asosiy vositalar obyektining bahosi bo’ladi, ayni paytda to’lov muddatini kechiktirganlik uchun foizlar to’lash xarajatlari 149,65 shartli birlikni tashkil qiladi.
Mazmunning shakldan ustuvorligi tamoyilining amal qilishi natijasida shartnomada foizlar ko’rsatilmaganligini, umuman, e‟tiborga olmaslik darkor.
Obyekt ustidan nazoratni qo’lga kiritish vaqti bilan uning narxini to’lash vaqti o’rtasidagi o’tgan oylarni emas, balki o’tgan kunlarni hisobga olgan holda yanada aniq hisob-kitobni amalga oshirish mumkin.
U holda diskontlash stavkasi quyidagini tashkil qiladi: