Toshkent tibbiyot akademiyasi farg‘ona filiali “ijtimoiy fanlar” kafedrasi

Emigrant (lot. emigrare – chiqish) - o‘z davlati fuqoroligini tark etgan yoki boshqa bir davlatga butunlay yashash uchun ko‘chib ketgan shaxs.
Emissiya - qog‘oz pullarning g‘aznaxona yoki boshqa davlat moliya organlari tomonidan muomalaga chiqarilishi. Pul emissiyasi deganda, nafaqat pul belgilarini chiqarish, balki muomaladagi naqd pul va naqd bo‘lmagan pullarning butun massasi tushuniladi.
Erkinlik – 1) tabiat va jamiyat rivojlanishi qonunlarini tan olish asosida sub’ektning o‘z ozodligining paydo bo‘lish imkoniyatlari; 2) umumiy siyosiy hayot va jamiyatning butun faoliyati va uning a’zolari bilan bog‘liq bo‘lgan cheklanishlar yo‘qligi; 3) davlatda inson holatini aniqlaydigan huquqiy normalar.
Etnik tozalashlar - etnik va irqiy asos (mansublik) larga ko‘ra fuqarolarning ta’qib qilinishi, ko‘chirilishi yoki o‘ldirilishi.
Etnos – turli jamoalar (qabila, elat) tomonidan qayd etilgan odamlarning mustahkam ijtimoiy guruhining tarixiy paydo bo‘lishi.
E’tiqod (ishonch, iymon) – kishilar faoliyatining o‘ylangan, turg‘un sabablari bo‘lib, ularning hatti-harakatlarida, qilgan ishlarida va hulq-atvorida yuzaga keladi. E’tiqod o‘zida uchta holatni bosib o‘tadi: a) bilim, g‘oya, nazariya, (ya’ni aqliy holat); b) bilimlarga berilgan bahoni, munosabatni (ya’ni baholash holati); v) o‘zlashtirilgan bilimlarni o‘z hatti-harakatiga tatbiq etish. Bularning zamirida siyosiy, falsafiy, estetik, tabiiy fanlarga oid va insonning boshqa qarashlarining tartibga solingan tizimi yotadi.
YAdroviy kuchlar – qurollanishda yadro kuchlariga ega bo‘lgan harbiy shakllanishning (qo‘shinlar, qismlar, birlashmalar) nomi. Qo‘llanishda strategik tezkor-taktik va taktikka bo‘linadi.
Qadriyat – 1) o‘rab turgan dunyo ob’ektlarining xususiyatlari bilan emas, balki ularning inson hayoti va faoliyati sohasiga, manfaatlariga, ijtimoiy munosabatlariga jalb qilinganligi bilan belgilanadigan inson, guruh umuman jamiyat uchun ijobiy yoki salbiy ahamiyatga ega tushuncha; 2) bu ahamiyatni axloqiy tamoyillar va me’yorlar, ideallar, ko‘rsatmalar bilan ifodalangan baholash usullari va mezonlari; 3) narxi; 4) katta narxga ega bo‘lgan narsa; Q.ning quyidagi turlari mavjud: universal (muhabbat, istiqbolli hurmat, xavfsizlik, bilim, milliylik, ozodlik, salomatlik va boshqalarga daxldor) Q.; moddiy va ma’naviy; ijobiy va salbiy; individual (shaxsiyatga oid), ichki guruhlarga oid (siyosiy, diniy) va umuminsoniy qadriyatlar.
Qadriyatlar – borliq va jamiyat, narsalar, voqealar, hodisalar, inson hayoti, moddiy va ma’naviy boyliklarning ahamiyatini ko‘rsatish uchun qo‘llaniladigan tushuncha.
Qayta qurish – 1) xo‘jalik yuritishning shakl va usullari jiddiy o‘zgarishlar bilan olib boriladigan ijtimoiy-iqtisodiy tizimdagi chuqur o‘zgarishlar; 2) sovet iqtisodiyoti, siyosati, mafkurasi va madaniyatini umuminsoniy ideallar va qadriyatlarga muvofiqlashtirishga olib kelishga oid KPSS va SSSR rahbarligi (80-yillarning ikkinchi yarmi – avgust 1991 y.) faoliyati.