Uglevodlar almashinuvi

Pentozalarga reaksiya. Pentozalar o’somlik va hayvon to’qimasida uchraydi. Ular DNK va RNK, ko’pgina kofermentlar (NAD, NADF, FAD) tarkibiga kiradi. Bu guruh uglevodlarga riboza va dezoksiriboza, ksiloza, arabinoza, ribuloza kiradi.

H O O H O

C C CH₂OH C

H C OH H C H C O C OH

HO C OH H C OH H C OH C OH

H C OH H C OH H C OH C OH
CH₂OH CH₂OH CH₂OH CH₂OH


D= riboza D=dezoksiriboza D=ribuloza D=arabinoza

Pentozalar uchun xarakterli reaksiya shundan iboratki, ular konsentrlangan kislotalar bilan qizdirilganda suvni yo’qotadi va furfurolga aylanadi, u orsion bilan reaksiyaga kirishib yashil rang, anilin bilan reaksiyaga kirishib qizil rang beradi.

25-tajriba. Pentozalarning anilin bilan reaksiyasi. Reaktivlar: Riboza, arabinozaning 1-2% li eritmasi, Anilin. (S₆ H₅ NH), Sirka kislotasi, Konsentrlangan xlorid kislotasi.
Ishning borishi. Probirkaga 2ml pentoza eritmasi va shuncha hajmda konsentrlangan xlorid kislotasidan solinadi, so’ngra extiyotkorlik bilan qaynaguncha qizdiriladi. Sovugandan keyin unga 1ml anilin va 1ml sirka kislotasi qo’shiladi. Eritma qizil rangga kiradi.
26-tajriba.Pentozalarni orsion bilan reaksiyasi
Reaktivlar. 1. Pentozalarning 1-2% li eritmasi. Orsion reaktivi: 0,25 g orsion 125ml 30% li xlorid kislotasida eritiladi va shu eritmaga 1ml 10% li temir xlorid eritmasidan qo’shiladi. Eritma qorong’i oynali idishda saqlanadi.
Ishning borishi. Probirkaga 1-2 ml orsion reaktivi solib, qaynaguncha qizdiriladi va 4-5 tomchi pentoza eritmasi qo’shiladi, natijada ko’k rang paydo bo’ladi.