Umumiy psixologiya fanidan

Kurs ishining ob’ekti: 
Xulq-atvorning irodaviy boshqaruvi. 
Kurs ishining predmeti: 
Shaxs xulq-atvorining psixologik xususiyatlari. 
Kurs ishining maqsadi: 
Shax xulq-atvorni o‘irodanining tutgan o‘rnini 
aniqlash va unga tavsif berish. 
Bu maqsadga erishish yo‘lida quyidagi vazifalarni
 
xal qilish ko‘zda tutilgan: 
Kurs ishining vazifalari : 
1. Shaxsning xulq-atvor nazariyasi; 
2. Shaxs xulq-atvorini shakllantirish; 
3.
Psixikaning taraqqiyot muammosi; 
4. Irodaviy xulq-atvorning asosiy bosqichlari 
Kurs ishining tuzilishi: 
Kurs ishi
 
2 bob 6 bo‘lim xulosa va foydalanilgan 
adabiyotlar ro‘yxatidan iborat.

---

6 
I.BOB. SHAXS XULQ-ATVORINING PSIXOLOGIK 
XUSUSIYATLARI 
Inson shaxsining irodaviy xislatlari- bu, mehnat faoliyatidagi, ta’lim 
jarayonidagi muvaqqat ruhiy holat emas, balki aksincha mazkur vaziyatga shech 
qanday bog‘liq bo‘lmagan odam turg‘un, barqaror ruhiy tuzilmasidir. Uning 
irodaviy sifatlariga sobitqadamlik, tashabbuskorlik, qat’iyatlilik, mustaqillik, 
tashkillashganlik, ishbilarmonlik, o‘zini qo‘lga olish, jasurlik, chidamlilik va 
boshqalar kiradi. Shaxs irodasining bo‘shligi, zaifligi qaysarlik, sabotsizlik, 
yalqovlik, qo‘rqoqlik, prinsipsizlik, betashabbuslik, erinchoqlik, loqaydlik singari 
tushunchalar orqali tavsiflanadi.
Bilimlarni va mehnat ko‘nikmalarini egallashdagi sobitqadamlik-bosh 
irodaviy sifat hisoblanib, u irodaviy boshqa ko‘rinishlarning taraqqiyot darajasini 
va yo‘nalishini aniqlovchi asosiy omil bo‘lib sanaladi. Mustaqil va kelajagi buyuk 
davlat ideallariga sodiqlik, Vatan oldidagi burchning yuksak darajada anglashi, 
jamoatchilik Hissi, yurt ravnaqiga o‘z hissasini qo‘Hish istagi va bularning 
barchasi o‘zbek xalqiga xos bo‘lgan sobitqadamlilik namunasidir.
Ta’lim-tarbiya jarayonidagi va mehnat faoliyatidagi tashabbuskorlik-shaxs 
o‘z xoHish irodasiga binoan zarur xatti-harakatlarni amalga oshirish uquvidir. 
Mustaqil bilim olish va fikrlashdagi mehnat faoliyatidagi qat’iyatlilik- shaxs 
tomonidan jiddiy va puxta mulohaza yuritib qaror qabul qilish, uni izchil ravishda 
shayotga tatbiq etish xislatidir. Tirishqoqlik shaxs qiyinchiliklarni yengish uchun 
kuraHishda kuch-quvvatini aslo pasaytirmasdan, uzluksiz va uzoq muddat 
maqsadga eriHish uchun intilish ko‘nikmasidir.
Muammolarni yechish chog‘ida chidamlilik-shaxs tomonidan qabul qilingan 
qarorni amalga oshirishga shalal beruvchi fikrni, Hissiyot va xatti-harakatni 
tizginlovchi (tormozlovchi) inson uquvchanligidir. Tashkillanganlik-o‘z harakati 
va xulqini rejalashtirish, xususan uni ijro etishda shaxsni rejaga asoslanish 
malakasidir. Matonatlilik-qo‘yilgan maqsadni muqaddas His etgan holda o‘zini 
oqlaydigan xavf-xatarga qo‘l urish, qo‘rqinchga nisbatan yuzma-yuz tura olish 
fazilatidir.

---

7 
Ishbilarmonlik-har qanday o‘ylanilgan ishni qiyinchiliklar va qarshiliklardan 
qat’i nazar omilkor yo‘llar qo‘llash tufayli oxiriga yetkazish xislatidir. Mustaqillik- 
o‘z e’tiqodiga qat’iy ishonch, shaxsiy kuch-quvvatiga ishonish, boshqalarning 
yordamiga mushtojlik sezmaslik malakasidir.
Shaxsning xulq-atvorida, mehnat va o‘quv faoliyatida, agarda ishlab chiqarish 
va ta’limiy mashg‘ulotlar oqilona, shaqqoniy ravishda, to‘g‘ri uyushtirilsa, unchali 
muhim bo‘lmagan irodaviy sifatlar ham paydo bo‘lishi mumkin, chunonchi 
intizomlilik, o‘zini qo‘lga olishlik va hokazo.