Ushbu fan neft konlarini samarali ishlash muammosining ayrim tarafini o‘rganuvchi ko‘plab fanlar bilan uzviy bog‘liq

III.7-rasm. Bir qatorli ishlash sistemasining elementi: 1-element; 2-ishlatish qudug‘ini “yarmi”; 3-haydovchi quduqning “yarmi”.

Konni ishlash texnologik ko‘rsatkichlarini bashorat qilishda bitta element uchun ma’lumotlarni hisoblash yetarli, chunki keyin sistemani hamma elementlari ko‘rsatkichlari ularni ishlashga tushirilish vaqti inobatga olib qo‘shib topiladi.

Uch qatorli va besh qatorli sistemalari uchun nafaqat tasma kengligi L_t,balki haydovchi va birinchi qator oluvchi quduqlar orasidagi masofaL₀₁ (III.8-rasm), besh qatorli sistema uchun esa ikkinchi va uchinchi qator oluvchi quduqlar orasidagi masofaL₂₃ (III.9-rasm) ham ahamiyatga ega. Tasma kengligi L_toluvchi quduqlar qatori soniga va ular orasidagi masofaga bog‘liq. Masalan, agarda, besh qatorli sistema uchunL₀₁=L₁₂=L₂₃=700 mbo‘lsa, L_t=4,2 m.

III.8-rasm. Uch qatorli ishlash sistemasida ishlatish quduqlarini joylashishi: 1-neftlilikning shartli chegarasi; 2-oluvchi quduqlar; 3-haydovchi quduqlar

III.9-rasm. Besh qatorli ishlash sistemasida ishlatish quduqlarini joylashishi: 1-neftlilikning shartli chegarasi; 2-oluvchi quduqlar; 3-haydovchi quduqlar

Uch qatorli va besh qatorli sistemalarda haydovchi quduqlar katta qabul qila olishlikka ega bo‘lganda ularning soni oluvchi quduqlardagi yuqori suyuqlik debitini va kon bo‘yicha yuqori ishlash sur’atini yetarlicha ta’minlaydi. Albatta, uch qatorli sistema besh qatorliga nisbatan jadalroq bo‘lib, haydash hisobiga qatlamni ta’sir bilan qamrab olinishini ma’lum darajada oshirishni ta’minlaydi. Ammo, besh qatorli sistemada, uch qatorliga nisbatan, alohida oluvchi quduqlardan suyuqlik olishni qayta taqsimlash yo‘li bilan qatlamni ishlash jarayonini boshqarish imkoniyatlari ko‘proq. Uch qatorli va besh qatorli sistemalarni elementlari mos ravishda III.10 va III.11-rasmlarda berilgan.