Ушбу маърузалар матни таълим сощаси «Кимёвий технология ва биотехнология» йыналишларида бакалаврлар тайёрлаш учун «Органик, но



Download 2,29 Mb.
bet47/49
Sana24.02.2022
Hajmi2,29 Mb.
#222969
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   49
Bog'liq
OMKT ma'ruz a

Пероксидлар ёрдамида оксидлаш. Перисоксид бирикмалари органик ва нефткимё синтези жараёнлари учун оксидловчи агент сифатида қўлланила бошланганига унча узоқ бўлгани йўқ. Бундай агентлар асосан водород периоксид ва персирка кислотадир. Бу агентларнинг таннархи қиммат бўлганлиги учун фақат молекуляр кислород ва азот кислотаси билан оксидлаб бўлмайдиган жараёнларгагина қўллани-лади. Бу тўйинмаган углеводородларни эпоксидирлашга тааллуқли:

–OOH  RCH  CH2  –OH  RCH–CH2O


Водород периоксид одатда 30%ли сувли эритмаси тариқасида фойдаланилади. Улар карбон кислоталар билан тегишли периоксид кислоталар ҳосил қилади ва буни этерификация реакциясига ўхшатиш мумкин.


RCOOH  H2O2  RCOOOH  H­2O.


Углеводородларни гидропероксидларгача оксидлаш


Фенол ва ацетон синтези. Катта масштабдаги гидропериоксидлар ишлаб чиқариш технологияси биринчи марта 1949 йили собиқ Совет Иттифоқида йўлга қўйилган. Чунки фенол ва ацетон ишлаб чиқариш технологияси кашфиёти гидроксид усулига асосланган эди. Бу усулни қуйидагича ифодалаймиз:

OOH
l


C6H5CH(CH3)2 C6H5–C(CH3)2 C6H5OH  CH3­CO–CH3

Гидропериоксидлар олиш. Саноатда катта масштабда изопропилбензол гидропериоксиди (кумол), камроқ миқдорда M- ва П- цимол (изопропилтолуол), М- ва П- диизопропилбензол гидропероксидлари, фенол, М­- ва П- крезол, резорцин, гидрохинон сингари ноёб маҳсулотлар синтези учун ишлаб чиқарилади. Шунингдек, олефинларни эпоксидирлаш учун этилбензолгидропериоксиди изопрен синтези учун эса третпентил гидропериоксид ишлатилади.


Юқорида таъкидланганидек, углеводородларни оксидлаш натижасида радикал-занжир механизми бўйича гидропероксидлар ҳосил бўлади. Бу жараёнда қўшимча тарзда бошқа оралиқ маҳсулотлар ҳам вужудга келади. Масалан, кумол оксидланганда гидропероксиддан ташқари диметилфенилкарбинол ва ацетофенон ҳосил бўлади.
OOH OH
l
С6H5CH(CH3)2
l
OO C6H5–C(CH3)2  C6H5–C(CH3)2
­ l
C6H5–C(CH3)2

C6H5–CO–CH3  CH3O


CH3O  CH3OH  HCHO  HCOOH

Download 2,29 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   49




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish