Ушбу маърузалар матни таълим сощаси «Кимёвий технология ва биотехнология» йыналишларида бакалаврлар тайёрлаш учун «Органик, но


Гидропериоксидларни кислотали муҳитда парчалаш



Download 2,29 Mb.
bet48/49
Sana24.02.2022
Hajmi2,29 Mb.
#222969
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   49
Bog'liq
OMKT ma'ruz a

Гидропериоксидларни кислотали муҳитда парчалаш


Кислотали ёки ишқорий катализаторлар таъсирида гидропероксидлар парчаланади. H2SO4 нинг 0,1%ли эритмасида таъсирида гидропероксидлар фенол ва карбонил бирикмаларига парчаланади. Реакция мураккаб механизм бўйича ион типидаги оралиқ катионлар ҳосил бўлиш билан содир бўлади.

Ҳосил бўлган катион фенил гуруҳини кислород атомига томон миграцияси туфайли қайта гуруҳланади ва фенол ҳамда ацетон ҳосил бўлади.

Кумол методи бўйича фенол ва ацетон олиш технологияси


Кумол услуби бўйича фенол ва ацетон ишлаб чиқаришни изопропилбензол синтези, ундан изопропилбензол гидропероксидини олиш ва ниҳоят, уни кислотали парчалаб фенол ва ацетон олиш босқичларига бўлиш мумкин.
Қуйида кейинги икки босқичга тўхталиб ўтамиз. Бу босқичларнинг технологик схемаси Расм. 19. да келтирилган. Изопропил бензолни оксидлаш 1-тарелкаси реакцион колоннада олиб борилади, унга совитгичлар ўрнатилган бўлиб, тарелкалардаги ҳарорат 120С, остки (куб) тарелкаларда эса 105С сақланади, олдиндан тозаланган ҳаво колоннанинг остки қисмидан 0,4 МПа босимда ҳайдалади. Янги ва айланма изопропилбензол (ИПБ)га 5-сборник (йиғгич)да оксидлаш инициатори гидропероксид (ГП) қўшилиб, 4-иссиқлик алмаштиргичга ва у ердан реакторнинг юқори тарелкасига ҳайдалади. Изопропилбензол буғлари ва учувчан оралиқ маҳсалотлар (HCOOH, HCHO) 2-совитгичда конденсатланиб, 3-ювгич сепараторда ишқор билан нейтралланади. Углеводородли қатлам 5-йиғгичга узатилади, сув эса канализацияга юборилади.

Расм. 19. Кумол усули билан фенол ва ацетон ишлаб чиқариш технологик схемаси.


1-реакцион колонна; 2-совитгич; 3-ювувчи сепаратор; 4-иссиқлик алмаштиргич;
5-жамлагич; 6,8-11-ректификацион колонналар; 7-гидропероксидни кислотали парчалаш узели; 12-сепаратор; 13-дефлегматорлар; 14-қайнатгичлар; 15-дросселли вентил; 16-насос.
1-колоннанинг остки қисмидан чиқаётган оксидатнинг таркибида 30% гидропероксид мавжуд бўлиб, у иссиқликни 4-иссиқлик алмаштиргичда изопропилбензолга алмашинади ва 15-вакуум ректификатда концентрланиб, конденсатор-дефегматорли 6-насадкаланган ректификацион колоннада изопропилбензол ҳайдалади. Қисман изопропилбензол билан аралашиб чиққан гидропероксид 6-колоннага қайтарилади, қолган масса 3-сепараторда ишқор билан ювилиб яна оксидлашга юборилади. 6-колоннадаги хажмли суюқликни таркибида 70-75% гидропероксид бўлиб, вакуум-ректификатда унинг миқдорини 88-92% етказилади. Кейинги босқич, яъни кислотали парчалаш 7-узелда амалга оширилади.
Якуний босқичда 8-колоннада ацетон ҳайдалади, 9-колоннада пасайтирилган босимда юқори ҳароратда қайновчи моддалар (фенол смоласи) таркибида фенол тутган ҳажмий қолдиқ 10-колоннада -метилстирол ва изопропилбензол қолдиқлари, 11-колоннада эса фенол ҳайдалади. Ҳажмий қолдиқ сифатида эса фенол смоласи қолади.
Фенол смоласини утилизацияси бўйича бир неча таклифлар мавжуд, асосийси уни пиролиз қилиш йўли билан қўшимча фенол олишдир.

Download 2,29 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   49




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish