Uzbekiston respublikasi

Memorlik. 1917 yilgi Oktyabr twntarishi va fuqarolar urushi oqibatida wlka memorchiligi tamoman tanazzulga uchradi. Shwro tuzumi davrida er, suv qatorida, memorlik h’am davlat tasarrufiga wtdi. Yirik binolar musodara qilindi, masjid va madrasalar berkitildi. 1930-yillardan boshlab esa yangi tipdagi binolar qurila boshladi: kommuna uyi, ishchilar shah’archasi, maktab, bolalar bog’chasi, ishchi-ёshlar klubi, kinoteatr, muzeylar, istiroxat bog’lari paydo bwldi, suv omborlari qurildi. Yangi tartibdagi loyixali shah’arlarga asos solindi. Ayniqsa, 1940-yillardan boshlab Yangiywl, Chirchiq, Olmaliq, Angren, Bekobod kabi shah’arlar tez taraqqiy etdi, yangi tipdagi zavod-fabrikalar qad kwtara boshladi. Toshkentda urushning eng og’ir yillarida (1943) Muqimiy teatri qurildi. Alisher Navoiy teatri (1947) binosi umuman wzbek memorchiligi ijobiy imkoniyatlarining ёrqin namoyishi bwldi.
20-asrning ikkinchi yarmida binokorlik tez suratlar bilan rivojlandi. Davlatning memorchilikda ortiqcha bezakdorlik alomatlariga chek qwyish, binokorlik industriyasini rivojlantirish h’aqidagi qarori 1950-60 yillarda temir - beton zavodlari tayёrlagan konstruktsiyalar bilan, bir qolipdagi (tipovoy) loyixalar asosida kata - kichik mikrorayonlar qurish odatga aylandi. Qurilishda temir - beton bilan bir qatorda yaxlit yirik oynalardan foydalanildi: Sanatshunoslik instituti, mamuriy binolar, sanat muzeyi va boshqalar. 1960 - yillarning ikkinchi yarmi -70 yillarda sinchli, yirik panelli va yirik blokli, zilzilabardosh binolar qurish avj oldi. Qurilishlar kwcha bwylab qurilmasdan yangi uslub - mikrorayon qurilishi joriy etildi. Toshkentdagi Chilonzor, Shimoliy-Sharqiy, Yunusobod, Qoraqamish, Qorasuv massivlar qad kwtardi.
Qishloq bilan shah’ar orasidagi tafovutni ywqotish shiori ostida yangi wzlashtirilaёtgan h’ududlarda, ayniqsa, Mirzachwlda wnlab sovxoz shah’archalari qurildi, namuna tarzida ikki qavatli kottejlar dexqonlarga tavsiya etildi, lekin qishloq sharoitida bunday binolar g’ayri tabiiy, begona tarzida ah’oliga maqul bwlmadi. Qishloqlarda 3-4 qavatli uylar qurilishi butunlay salbiy natija berdi.
Lekin shunday bwlsada, yakka tartibdagi yirik imoratlar memorchiligi bazan ijobiy yutuqlarga erishildi. Toshkentdagi Sanat saroyi kinoteatri (1964), Markaziy universal magazini (1964), Wzbekiston tarixi muzeyi (1970), Bosh unversal magazin (1972), «Wzbekiston» meh’monxonasi (1974), Toshkent teleminorasi (1981), Xalqlar dwstligi saroyi (1981) kabi imoratlar yangi davr ruxida yaratilgan. Toshkentda metropoliten ochilishi (1977) milliy memorchilikning yangi imkoniyatlarini namoyish etdi. Metro bekatlarining memoriy tuzilishi, h’usnu jamoli esda qoladigan shoh’ona kwrinish kasb etdi.