V. V. Petrov aniqlagan. Ishlab chiqarishdagi elektr jarohatlarini ancha keyin: 1863 yilda o’zgarmas va 1883 yilda o’zgaruvchan tokni ta’siri yozilgan

Termik ta’siri -
teri to’qimasining hujayrasini qizishidan kuydirishigacha olib 
kelishi mumkin. 
Elektrolitik ta’siri -
organizmning suyuqliklari parchalanishi natijasida qonning 

---

2
va hujayralarning kimyoviy va fizik hususiyatlari o’zgarilishi kuzatiladi. 
Biologik ta’siri
- tanani bioenergetik jarayonini buzilishi, ya’ni tirik 
hujayralarni to’lqinlanishi va mushaklarni keskin qisqarishiga olib keladigan holat. 
Elektr tok bilan shikastlanishni ikki turini ko’rsatish mumkin: elektr jarohat va 
elektr zarb. 
Elektr jarohatlanishi
- insonni tanasini ayrim joylarini shikastlanishi, elektr 
kuyishi, elektr belgilari va terini metallanishini ko’rinishlariga ega. 
Inson tanasidan tok o’tishi natijasida tanani qizishi - 
elektr kuyish 
deb ataladi. 
Tanani ichki va tashqi qismi kuyishi mumkin. Jarohat olish sharoitlariga ko’ra 
kontakt, yoyi va aralash kuyishlarga ajratiladi. 
28-
rasm. Inson tanasidan tok o’tishi natijasida tanani elektr kuyishi 
Teri yuzasidagi kul yoki oq-sariq rangli dog’lar 
elektr belgilar
deb ataladi. Shu 
dog’lar tanani elektr o’tkazgich qismlar bilan tutashgan joylarda hosil bo’ladi. Ular 
ko’pincha og’riqsiz bo’ladi, vaqt o’tishi bilan o’tib ketadi. 
29-
rasm. Yashin shakldagi elektr belgili ko’rinishi 
Tok ta’sirida metallarni zarrachalari bo’g’lanib, teri yuzasini qoplab oladi. Lat 
yegan qismini yuzasi g’adir-budir bo’lib qoladi. Shu holat 
elektr metallanish
deb 
ataladi. Bu holat inson tanasi uchun xatarli emas, lekin ko’zni metallanishi xavfli 
bo’ladi. 

---

3
30-
rasm. Tok ta’sirida ter yuzasini elektr metallanishi 
Yuqorida aytilgandan tashqari mehanik shikastlanishlar va elektroftalmiya ham 
elektr jarohatlanishiga kiradi. Tok o’tishi vaqtida mushaklarni keskin qisqarishi 
natijasida terini, qon tomirlarini va nervlarini yorilishiga, suyaklarni sinishiga va 
tobiqlarni chiqishiga sabab bo’ladi.Yoydan chiqayotgan ultra-binafsha nurlari 
natijasida ko’zni shamollashini