Xx asr-ilmiy texnika taraqqiyoti va ilmiy-texnika inqilobi asri

M. Ismoiliy, Ilyos Muslim, Nazarmat, Adxam Raxmat, N. Safarov, Ibroxim Raxim, 3.Fatxullin, Adxam Xamdam kabi yozuvchi va jurnalistlar frontda ishtirok etib, «Qizil armiya», «Front haqiqati», «Qizil askar haqiqati», «Suvorovchi», «Vatan sharafi uchun» kabi front gazetalarida xizmat qilish jarayonida, Hamid Olimjon, Oybek, A. Umariy, G`afur G`ulom, Ra`no Uzoqova va boshqa shoir ham yozuvchilar hukumat delegatsiyalari tarkibida frontning oldingi marralariga borib, o`z qaxramonlari bilan tanishdilar, yurtdoshlarining jasoratlarini tarannum etdilar.
A. Axmatova, I. Virta, S. Gorodetskiy, A. Deych, K. Zelinskiy, Ya. Kolas, N. Pogodin, A. Tolstoy, V. Yan kabi yozuvchi-shoirlar ham O`zbekistonda yashab, o`zbek adabiyotchilari bilan hamkorlikda ajoyib asarlar yaratdilar. Bunda respublika Yozuvchilar uyushmasiga rahbarlik qilgan X. Olimjonning xizmati katta bo`ldi. Dramaturgiya sohasida N. Pogodin, Xamid Olimjon, Uyg`un va Sobir Abdullalar yozgan «O`zbekiston qilichi» va A. Umariyning «Qasos», Yashin va Sobir Abdullaning «Davron ota» kabi asarlari bilan birga Uyg`un va Izzat Sulton «Alisher Navoiy», Hamid Olimjon «Muqanna», Maqsud Shayxzoda «Jaloliddin Manguberdi», Oybek «Maxmud Torobiy» kabi dramatik asarlarini yaratdilarki ularda o`zbek xalqining bosqinchilarga qarshi kurash sahifalari aks ettirildi.
Umuman olganda urushda qo`lga kiritilgan g`alabaga o`zbekistonliklar o`zlarining fidokorona mehnatlari bilan katta hissa qo`shdilar.
1946—1990 yillarda sho`rolar hukumati O`zbekistonda ulug` saltanat manfaatlaridan kelib chiqqan holda fanning turli tarmoqlarini rivojlantirishga e`tiborni qaratdi. Buni biz fan tarmoqlarini rivojlantirish maqsadlarini ko`zlab davlat byudjetidan ajratilgan mablag`larning o`sib borishi misolida ko`rishimiz mumkin. Agar 1970 yilda fan uchun ajratilgan mablag 30,1 million so`mni tashkil etgan bo`lsa, 1987 yilda esa 67,2 million so`mni tashkil etgan. O`zbekistonda ilmiy xodimlar soni ham o`sdi. Ja`mi bo`lib fanning turli sohalarida mehnat qilgan xodimlar 1960 yilda 10 ming 329 kishi bo`lgan bo`lsa, 1987 yilda esa 39.106 kishiga teng bo`ldi. Shu davrda aspiranturaga qabul qilish ham o`sdi. Agar 1960 yilda aspiranturada 1.432 aspirant o`qigan bo`lsa, 1987 yilda ularning soni 3050 taga yetdi. Ammo tashqi ko`rinishidan kishini o`ziga jalb qiladigan bu chiroyli raqamlar ortida millat va yurt taqdiri uchun daxshatli omillar va oqibatlar yashirin pardaga o`ralgan edi.