Ya. O. Ruzmetov

2.2. Ishlab chiqarishning konstruktorlik tayyorgarligi
Vagon ta’mirlash zavodlari ishlab chiqarishning konstruktorli 
tayyorgarlik ishini bosh konstruktorlik boiim i yoki texnik bo‘limining 
konstruktor byurosi amalga oshiradi.
- Konstruktor tayyorgarligining asosiy vazifasi quyidagilardan 
iborat:
- Vagon detallari va ta’mirlanuvchi qismlariga texnik sbart- 
sharoitlar ishlab chiqish.
- eskizlar tuzish va ta’mirlanayotgan vagonlaming qismlari uchun 
kuchaytirilgan texnik proyektlar tuzish, detalni metall bilan qoplash, 
mexanik ishlov berish y o ii bilan ularning tarkibini o'zgartirish va 
boshqa usullar bilan tiklanuvchi qism va detallami ta’mirlash uslubini 
yaratish.
- Vagonning mustahkamlik, aniqlik, ishonchlilik va uzoq muddat 
davomida ishlash qobiliyatini tekshirish bo'yicha hisob-kitob ishlarini 
bajarish.
- Vagon detallari uchun ta’mirlash oichamlarini ishlab chiqish.
Ta’mirlash o‘lchamlari usuli yedirilgan detallaming mustahkamlik
zaxirasi hisobidan m aium vaqt ishlatish imkonini beradi. Bu esa

---

ulaming yangisi bilan almashtirish va ta’mirlash xarajatlarmi 
kamaytirishga sabab boiadi.
- Ta’mirlanayotgan vagonlaming ehtiyot qismlarini yangilash va 
modemizatsiyalash.
Modernizatsiyalash 
- vagonlaming yuk ko‘tarish qobiliyatini 
oshirish, ishonchliligi va uzoq muddatga yaroqliligini oshirisb va iloji 
boricha harakat tezligini oshirishga qaratilgan bo‘ladi.
Vagon detaUari va qismlarini unifikatsiya va stasdartlashtirish
Unifikatsiyalashtirish 
- tasdiqlanmagan turli 
ko‘miishdagi 
shakllar, detallaming o ‘lchamlari, mahsulotning instruksiyasi, yuzasi va 
qoilanilayotgan materiallarining markalarini ishlab chiqarish jarayonida 
ishiatilishini nazorat qiiadi.
Zavod va depolarda konstruktorlik ishlarining qisqarishi hisobiga, 
turli ko‘rinishdagi ishlov berish va yig‘uv berish obyektlarida ishlab 
chiqarish jarayonidagi mexanizatsiyalashtirish va avtomatlashtirish 
yangi imkoniyatlar vujudga keladi.
Natijada konstruktorli imifikatsiyada ishlab chiqarishning iqtisodiy 
ko'rsatkichlari yaxshilanadi, ishlab chiqarishdagi mehnat unumdorligi 
oshadi, mahsulotning tannarxi pasayadi, ishlab chiqarish siklining 
davomiyligi qisqaradi Zavodning bir butunlikdagi va sexlarning ishlash 
doimiyligiga sharoit yaratadi.
Ishlab chiqarishning konstruktor tayyorgailigining asosiy muam- 
molarini hal qilishda - birinchi navbatda, ta’mirlangan obyektlaming 
ekspluatatsiya sifatini yangisining sifati bilan tenglashish yoki 
yaqinlashish darajasini maksimallashtirishdan iboratdir.
Ishlab chiqarishdagi konstruktor tayyorgarligi; Yuk va yoiovchi 
vagonlarini ta’mirlash zavodlarining qoidalari asosida shuningdek vagon 
xo'jaligi bosh boshqarmasining instruksiya va texnik ko‘rsatkichlari va 
temir yo‘l transportining texnikadan foydalanish qoidalariga (PTE) 
asoslanib ish olib boradilar.
29

---