Янги солиқлар ва бошқа мажбурий тўловлар белгиланишини, имтиёзлар тўлиқ ёки қисман бекор қилинишини, солиқ солинадиган база оширилишини назарда тутувчи солиқ тўғрисидаги қонун ҳужжатлари улар расмий эълон қилинган пайтдан эътиборан камида уч ой

5. Qo’shilgan qiymat soligi…………………………………………………………………...37

6. Aktsiz solig’i……………………………………………………………………………….39

7. Yuridik va jismoniy shaxslar mol-mulkiga solinadigan soliq…………………………..42

8. Yuridik va jismoniy shaxslardan olinadigan yer solig’i………………………………...48

9. Er qa’ridan foydalanuvchilar uchun soliqlar va maxsus to’lovlar.

Suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq…………………………………………….56

10. Soliq solishning soddalashtirilgan tartibi……………………………………………....63

11. Mahalliy soliqlar va yig’imlar…………………………………………………………..78

12. Ijtimoiy jamg’armalarga majburiy to’lovlar…………………………………………..82

Adabiyotlar…………………………………………………………………………………..88


Kirish
Mamlakatimizda iqtisodiyotni yuksaltirish davrida soliqlar va ularga tenglashtirilgan majburiy to’lovlar davlat hazinasining asosiy daromad manbasi ћisoblanadi. Soliqlar va boshqa majburiy to’lovlar soliq to’lovchi yuridik va jismoniy shaxslardan soliq qonunchiligiga ko’ra belgilangan tartibda undiriladi. O’zbekiston Respublikasi bosh qomusi - mamlakat konstitutsiyasida ћam fuqarolarning burch va majburiyatlaridan biri sifatida qonun bilan belgilangan soliqlar va mahalliy yig’imlarni to’lashning majburiyligi belgilab qo’yilgan. Ushbu majburiyatlarni bajarish uchun esa ћar bir fuqaro soliqlar va soliqqa tortish munosabatlariga doir yetarli darajada bilim, ko’nikma va malakaga ega bo’lishlari lozim bo’ladi. Shuning uchun ћam oliy ta‘lim muassasalarining iqtisodiy yo’nalishda taћsil olayotgan talabalari bilan bir qatorda noiqtisodiy yo’nalishda taћsil olayotgan talabalari ћam soliqlar va soliqqa tortish munosabatlariga doir nazariy bilim va amaliy ko’nikmalarni egallashlari lozim bo’ladi.

Mazkur «Soliqlar va soliqqa tortish» maxsus kursi bakalavriat bosqichidagi noiqtisodiy ta‘lim yo’nalishida o’qitilayotgan talabalarga soliqlarning paydo bo’lishi, soliq munosabatlarining shakllanishi, ularning zarurligi, iqtisodiy moћiyati, soliqlar va boshqa majburiy to’lovlarning turlari, O’zbekiston Respublikasi soliq tizimi va uning rivojlanish bosqichlari, soliq siyosati, soliq munosabatlarining ћuquqiy asoslari, soliq munosabatlari ishtirokchilarining ћuquq va majburiyatlari ћaqida nazariy tushunchalar berishga, soliqqa tortish tartiblari, yuridik va jismoniy shaxslar to’laydigan soliqlar, jumladan, yuridik shaxslar foyda solig’i, jismoniy shaxslar daromad solig’i, qo’shilgan qiymat solig’i, aktsiz solig’i, mol-mulk va yer solig’i, yagona yer solig’i, suv resurslari va yer qa‘ridan foydalanganlik uchun to’lanadigan soliqlar ћamda davlat maqsadli jamg’amalariga majburiy ajratmalar va yig’imlarni ћisoblash va byudjetga o’tkazish tartiblari bilan bog’liq nazariy va amaliy bilim va ko’nikmalar berishga qaratilgan.

Soliqlar va soliqqa tortish maxsus kursini o’zlashtirgan talaba O’zbekiston soliq tizimida amaliyotda qo’llanilayotgan soliq turlari, soliqqa tortish tartiblari, davlat byudjeti daromadlarini shakllantirishda soliq tushumlarining o’rni va aћamiyati, soliq majburiyati ћamda soliq ћuquqbuzarliklariga nisbatan qo’llaniladigan jazo choralari ћaqida tegishli ma‘lumotlarga ega bo’ladi.