Yog’och konstruksiya turlari

ТОШКЕНТ АРХИТЕКТУРА ҚУРИЛИШ ИНСТИТУТИ АРХИТЕКТУРА ТУРЛАРИ ФАКУЛЬТЕТИ ҚУРИЛИШ КОНСТРУКЦИЯЛАРИ КАФЕДРАСИ

Гурух: 4_20Аӯ

Талаба: Хайдаров Жавохир

Рахбар: Кат.уқит. Джалолова Д. Н.

Металл конструкция бирикмалари. Пайванд бирикмалар. Пайванд бирикмаларни ҳисоблаш

REJA: 1.Payvand chokli brikmalarning turlari 2. Payvand brikmalarni hisoblash

• Bino va inshotlarning metall konstruksiyalarini tayorlashda paivandlash bilan azhralmas birikmalar xosil kilish kengzhoryized: bu usul og usulidir va sermekhnat ishlab chiqarish, mahsulot narhini arzonlashtirish. Metalllarning uzaro uzaro kismlarini yukori harorat ostida eritib, kristallanish yuli bilan azhralmas birikma khosil kilish jarayoni paivandlash deb olinadi. Qurilish larini tayorlashda va yigishda payvand birikmalardan yuklashning kator qabul qilish mavzhud: parchinlashga nisbatan mehnat sarfi 20% ha, metall sarfi esa, fermalarda 10-15% ha, tusinlarida 15-20% ha sarf. Payvand birikmalarning umumiy kamchiligi yukori harorat tufayli koldik deformation of payo bulishidir. Kalinligi qanday katta bulgan metallar payvandlanganda fazada khosil buladi; speaker yuklar ta’siri va past haroratda murt emirilishga foydalanishligi oshadi.

• Kulda yordam. Elekt yoyidan samarali foydalanish usuli elektrod va payvandlanuvchi pulat orasida elektr yoyi kilishga samarali. Elect yoyidan yukori haroratli issiklik azhraladi, natijada electrode va payvandlanuvchi metal erib, chok urni erigan metall bilan tuladi (6.1-rasm). Payvandlanuvchi metalling kalinligiga karab oqim heaps va elektrod diametri. Ochik pulat sim bilan paivandlashda paivand choking sifati paste buladi, chunki erigan metallar tarkibidagi oksigen oksidlari va azotli birikmalar-nitridlar hosil bulib, choking murt emirilishga yordam beradi. Buning uchun olish uchun electrode simining sirt mahsus himoya katlami bilan kop. Himoya katlam tarkibi bur, kaliy, bariy karbonat, kaliy silikat, bergan shpati kabidan iborat bulib, kalligi 0,1-3 mm kabul kilinadi.

• Yarim avtomatik lashgan payvandlash Bundai payvandlashda mahsus drumdan mechanizationlashgan usulda elektrod simi uzluksiz uzatiladi, electr yoyi hosil kiladigan moslama esa kulda boshkar. Yarim avtomatik lashgan payvandlash coplamasiz electrode bilan flux ostida amalga oshirish. Himoya g’azalari ostida ostida. Bu usulda payvandlashda electr yoyi va erigan metallni havodan himoya kilish uchun argon, anhidriddan karbonat ishlovilady, coplamasiz elektrode tajriba. Xosil bulgan payvand chokning sifati juda yukori bulishi bilan birga mehnat unumdor yarim avtomatlashgan usulga nisbatan 15-20% ortadi.

• Gaz alangasi bilan payvandlash. Qurilish konstruksiya larini payvand, kesish va ta’mirlash ishlarida gas alangasidan keyin ham keng zhoryized. Bu usulda yupka metallar payvandlanib, issiklik manbasi sifatida yaxshi alangalangan gazlardan, asosan asetilen, vodorod, tabiy gazlar, gasoline va kerosin bugidan foydalaniladi. Acetyle alangacida charorat 31000S gacha etadi va amalda shu gaz kuprok qurilmalarga. Paivandlash jarayonida acetylendan tashkari, yondiruvchi vosita sifatida kisloroddan foydalaniladi.

• Birikmalarning va choklari tuzilishi, ishlashi, holati, tashki shakli va bir-biridan farqlanadi. Payvandlanuvchi ashyolarning holatiga karab choklar uchma-uch va burchakli choklarga bulinadi. Amalda uchma-uch paivandlash kuprok uchraidi, chunki bundai chokda kunlar tuplanishi (concentrationsi) katta khosil bulmaidi. Uchma-uch paivandlashda eng kup uchraidigan choklarning shakli.

• Ta’sir etuvchi kuchlarga karab payvand choklardagi metall khar hil kuchlanganlik holatida saqlash mumkin. Ularni Khisoblash asosiy Metallni Khisoblashga Ukhshash Bazhaladi, Ammo Xisobiy Qarshiliklar Sifatida Chokda Khosil Kilingan Metalling Mechanic Kuratki Chlari Kabul Kilinadi. Chokdagi metalling mastahkamlik kurtkichlari asosiy metallnikidan biroz pastrok buladi, chunki payvandlash zharayon chok metallining tarkibiga khar hil begon aralashib, uning sifatiga yomon tasir kurstadi. Paivlarning chokning sifati, shuningdek, uning mustahkamlik kurtkilari paivandlanuvchi metallar tarkibiga, birikmaning shakliga, birikmaga tasir etuvchi kuchlarning holatiga, ularning taksimlanishiga payvandlovchining holatiga boglik buladi.

• Payvand birikmalar keng mikyosda ishlab chiqarish qurilish inshootlarini tayorlash va yigishda sifat kurtkichiga jiddiy etibor berisch kerak. Paivand chokni sifatli kilib bazharish uchun uning izhro etish texnologiyasi blue pukhta ishlab chikish zarur. Kaid etib u ishlatish, paivand choklarning eng asosii kamchiligi birikmada khosil buladigan koldik zurikish bulib, bu hodisaning asosii sababi paivand chokda metal issiqlikning notekis tarkalishi va erigan metalling notekis sovishidir. Paivand chokning mustahkamlik kurtki chiga kasallik tasir kursatuvchi koldik zurikishni boshlash uchun choklarning sonini va khajmini ilozhi kuchaytirish kerak.

Foidalanilgan adabiyotlar royhati 1. “Metal konstruksiyalari” Saydullaev Q.A.Shukurova K.Q. 2. “KMK” (2.01-96) 2.01-07-96 Yuklar va ta’sirlar 3. “KMK” (2.03-05-97) p’o‘lat jihozlarini loyixalash meyorlari 4. www.google.uz

ETIBORINGIZ UCHUN RAXMAT