Yuqori o'simliklarning 12 ming turidan mingdan ortig'i faqat Avstraliya qit'asida o'sadi



Download 0,64 Mb.
bet1/3
Sana08.06.2022
Hajmi0,64 Mb.
#643680
  1   2   3
Bog'liq
Avstraliya floristik olami va uning kichik olamlarini kontur xaritaga tushurish


Avstraliya floristik olami va uning kichik olamlarini kontur xaritaga tushurish

Reja:

1. Avstraliya floristik dunyosi 
2. Yuqori o'simliklarning 12 ming turidan 9 mingdan ortig'i faqat Avstraliya qit'asida o'sadi
3. Avstraliyaning geografik joylashuvi va tabiati
Avstraliya floristik dunyosi – Yer yuzidagi floristik dunyolardan biri. Unga Avstraliya qit’asi kiradi. Avstraliya floristik dunyosi d. oʻziga xosligi, juda qadimgiligi va endemlarga boyli-gi bilan ajralib turadi. Chunki mezozoy erasida Avstraliya Osiyoning yondosh qismlariga bogʻlanib turgan. U Osiyodan ajralib qolgandan soʻng oʻsimliklar olami mustaqil, oʻziga xos ravishda ri-vojlana borgan. Avstraliya floristik dunyosi d. 12000 dan ziyod toʻrni oʻz ichiga oladi, shundan 570 tur-kumga mansub 9100 tur endemik (faqat Avstraliyaga xos)dir. Endemik tur-kumlarga Nakea (Proteaceae), Pultennaea (Fabaceac), Boronia (Rutaceae), Dampiera (Goodeniaceae) kabilar kiradi. Bu yerda Platyzomataceae, Austrobaileyaceae, Enblingiaceae, Davidsoniaceae, Akaniaceae kabi endemik oilalar ham bor. Avstra-liya oʻsimliklar qoplamining shaklla-nishida Acacia, Eucalyptus, Casayrina, Melaleuca kabi turkumlarning vakillari katta rol oʻynaydi. Avstrali-yaning gʻarbiy va sharqiy qismlarini qadimda uzoq vaqt dengiz ajratib tur-ganligi uchun uning markaziy qismidagi koʻpgina oʻsimlik turlarining areallari bir-biridan uzilib qolgan. Ba-land togʻlarning yon bagʻirlari va Katta Suvayirgʻich tizma platosining ayrim joylarida oʻrmonlar choʻqqilargacha yetib bormaydi. Subalp va alp oʻtloklarida shimoliy togʻ oʻsimliklaridan ayiqtovon, binafsha, veronika va gnafalium va boshqa uchraydi.Avstraliyaning shoʻrxok choʻllari (Markaziy rayonlari) shoʻra (qizil shoʻra, olabuta, izen), qumli yerlari qattiq tikanli (ayniqsa Chenopodiaceae oilasiga mansub) oʻsimliklar (triodiya, spini-feks) bilan qoplangan. Bu rayonlarga shimoliy va 110sharqdan qattiq bargli butazorlar ulanib ketadi. Shimoli-gʻarb va sharqda butazorlar tugab, asta-sekin past boʻyli fillodiya akatsiyalari va evkaliptlar oʻsadigan keng savannalar, undan ham narida sa-vanna oʻrmonlari keladi. Qit’aning janubi-gʻarbida va sharqida dengizga yaqinlashgan sari doim yashil subtropik oʻrmonlar, Marjon dengizi sohillarida esa nam tropik oʻrmonlar – gileyalar bor. Avstraliya floristik dunyosi d.ning subtropik va subantrak-tik oʻrmonlarida bahaybat (balandligi 100 m va diametri 2 m gacha boʻlgan) evkaliptlar, daraxtsimon paporotniklar, sagov-niklar va boshqa relikt oʻsimliklar oʻsadi. Avstraliya butun dunyoda ekiladigan va qurgʻoqchilikka chidamli oʻsimliklar (ev-kalipt va akatsiyalar) vatanidir. Avstraliya floristik dunyosi d. oʻsimliklar dunyosining magʻzini qadimgi golantarktida florasi tashkil etadi. Avstraliya floristik dunyosi d. uchta floristik obl.ga boʻlinadi (Taxtajyan, 1978): 1. Shimoli-sharqiy av-straliya obl. Bu obl. oʻziga xos floraga ega 4 ta provinsiyaga boʻlinadi: 1) Shimoliy avstraliya provinsiyasi; 2) Kvinslend provinsiyasi; 3) Janubi-sharqiy avstraliya provinsiyasi; 4) Tasmaniya obl. 2. Janubi-gʻarbiy avstraliya obl. bitta – janubi-gʻarbiy avstraliya provinsiyasini oʻz ichiga oladi. 3. Markaziy avstraliya yoki eremey obl. ham bitta eremey provinsi-yasidan iborat.
Yuqori o'simliklarning 12 ming turidan 9 mingdan ortig'i faqat Avstraliya qit'asida o'sadi. Ular orasida Avstraliyadagi eng tipik o'simliklar bo'lgan evkalipt va akatsiya turlari ko'p. Shu bilan birga, Janubiy Amerika, Janubiy Afrika va Malay arxipelagi orollariga xos bo'lgan bunday o'simliklar mavjud. Bu shuni ko'rsatadiki, millionlab yillar oldin qit'alar o'rtasida quruqlik aloqalari bo'lgan.
Avstraliyaning aksariyat iqlimi qurg'oqchilik bilan ajralib turishi sababli, uning florasida quruq mehribon o'simliklar ustunlik qiladi: maxsus donli o'simliklar, evkalipt daraxtlari, soyabon akatsiyalari, shirali daraxtlar (shisha daraxt). Bunday daraxtlar katta chuqurlikdan namlikni so'rishadi. Ushbu daraxtlarning tor va quruq barglari asosan xira kulrang-yashil rangga bo'yalgan. Ulardan ba'zilarida barglar quyoshga bir chetga qarab turishadi, bu ularning sirtidan suvning bug'lanishini kamaytirishga yordam beradi.

Qit'aning markaziy qismining cho'llari juda issiq va quruq bo'lib, ular zich, deyarli o'tish qiyin bo'lmagan tikanli daraxtlar bilan qoplangan.
Sayyoradagi eng kichik qit'a - Avstraliya - dunyodagi eng boy va eng rivojlangan mamlakatlardan biri. Bu ulkan tabiiy resurslarga ega bo'lgan yagona davlat joylashgan yagona qit'a bo'lib, bu unga iqtisodiy faoliyatning turli sohalarida (turizm, tog'-kon va oltin qazib olish, go'sht, g'alla) dunyoda yetakchi o'rinni egallash imkonini berdi. va jun ishlab chiqarish).

Download 0,64 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish