Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

11 
 
1 боб. СУВГА ГЛОБАЛ ВА МИНТАҚАВИЙ НАЗАР 
1.1. Сув глобал ва минтақавий истиқболда
1.1.1. Глобал сув ннқнрозн 
Сув - яшаш, озиқ-овқат маҳсулотлари ишлаб чиқариш, соғлиқни сақлаш, 
муносиб ҳаёт кечи-риш ва инсоният ривожи учун зарур асосий ресурсдир. Жаҳонда 
чучук сувни ишлатиш ҳажми йилдан йилга ортиб бормоқда, айни пайтда кўп 
мамлакатлар аҳолининг озиқ-овқат маҳсулотларига бўлган асосий эҳтиёжларини 
қондириш ва экотизимларнинг барқарорлигини сақлаш учун зарур даражадаги сув 
таъминоти-да қийинчиликлар сезмоқда. (1-рамка). 
"Сув бўйича глобал ҳамкорлик" (СГҲ) ташкило-ти кўплаб халқаро манбаларнинг 
яқинлашиб келаётган сув инқирози ҳақидаги тахминлари-ни қуйидаги омиллар 
асосида умумлаштирди: 
•
одамлар жаҳондаги умумий сув захирала-рининг 0,4 фоизидангина фойдаланиш 
им-кониятига эга; 
•
бугунги кунда 40 дан ортиқ мамлакатдаги 2 миллиарддан ортиқ одам сув 
танқислигини сезмоқда; 
•
икки ёки ундан ортиқ мамлакатга тегишли бўлган 263 дарё ҳавзаси мавжуд; 
•
ҳар куни 2 миллион тонна чиқинди сув ҳавзаларига ташланади; 
•
утган асрнинг 90-йилларидаги табиий офатларнинг 90 фоизи сув билан боғлиқ. 
БМТнинг охирги (2004) баҳолари шуни тасдиқламоқдаки, ҳозирги вақтда: (i) 1,1 
милли-ардга яқин одам тоза ичимлик сувидан фойда-лана олмайди; (ц) тахминан 2,4 
миллиард киши тегишли санитария назоратидан ўтмаган сувдан фойдаланади; (iii) 
ҳар йили 2 миллионга яқин бола денгиз суви орқали юқадиган касал-ликлардан 
вафот этади; (iv) ўтган ўн йилликда сувнинг ифлосланишидан вафот этган одамлар 
сони ОИТС ёки ҳарбий можаролар сабабли ўлганлардан анча куп. 
Кейинги ўн йилликларда аҳоли ўсиши, иқтисодиётнинг глобаллашуви, саноат 
ривож-ланиши, қашшоқлик ва очликка қарши кураш йулидаги тадбирлар 
натижасида ландшафт ўзгариб бориши кутилмоқда. Чунки бу умумий