Œзбекистон республикаси олий ва œрта маќсус таълим вазирлиги

Konstantalarning qo‘llanish turlari 
 
MathCAD tizimida ma‟lumotlar turini quyidagilari ko„zda tutilgan: 
1.
Butun (2, -54,+43) 
2.
Kasr (1.3,-2.23) 
3.
Kompleks (2.5+7
i
). Bu holda shuni ko„zda tutish lozimki, 
ko„rinishidagi “yolg‟on birni yozishda paneldagi “
Calculus
” maxsus 
tugmachasidan foydalanish kerak. 
4.
Qatorli. Odatda bu “yig‟indini hisoblash” ko„rinishidagi sharhi. 
5.
Tizimli. Bu turdagi konstanta misol tariqasida ε yoki π 
qiymatlarini ko„rsatish mumkin. 
Oddiy hisoblashlar 
 
Arifmetik ifodaning natijasi uning oxirida “=” yoki “→” belgilari 
bo„lgan taqdirda ko„rsatiladi. Birinchi xolatda natija sonli, ikkinchi xolda 
esa simvolli ko„rinishda taqdim etiladi. Simvolli xisoblashga namuna: 
Arifmetik ifodaning xisoblash tizimini bajarishda oddiy matematikada 
qabul qilingan afzal arifmetik amallarning belgilari qo„llanadi. Ifoda 
boshqa turdagi amallarga ham ega bo„lishi mumkin: 
-ildiz chiqarish; 
- darajaga oshirish; 
- integrallash va differensiyalash; 
- faktorial va yig‟indi belgilari va h.k. 
Calculator
panelida bu amallarning ba‟zilarini bajarish mumkin: 
Format->Result asosiy menyu yordamida hisoblashda tasvirlanadigan 
raqamlarning miqdorini boshqarish mumkin. Bu holda 4- rasmda 
ko„rsatilganidek, buyruq dialogli darchani taqdim etadi va bunda natijani 
chiqarish uchun parametrlar boshqatdan qo„yiladi. 
Arifmetik ifodani simvolli hisoblash natijalari quyida keltirilgan. 

---

7 
“->” belgisidan keyin simvolli hisoblash natijasi tasvirlangan va 
natijani olishda float buyrug‟i qo„llanilgan (float buyrug‟i Symbolic 
panelida joylashgan). 
Bu buyruq natijani ko„zgulashtirish uchun foydalanuvchiga belgilar 
sonini berishni taklif etuvchi shablon ko„rinishida bo„ladi. 
2- rasm. Format->Result asosiy menyu buyrg‟ining ishchi darchasi