Ўзбекистон республикаси вазирлар махкамаси ўзбекистон Олий ва Ўрта маҳсус таълим вазирлиги Ўзбекистон ҳАЛҚаро ислом академияси

Интеллектуал масалалар
– бу шундай алгоритм яратиш ёки топиш 
керакки, у аниқ фикрлаш, мантиқий исботланган ва жуда юқори даражали 
аниқлик билан ечимини топиш керак бўлган масалалар ҳисобланади. 
Интеллектуал тизим (ИТ)
– бу дастурий таъминотга эга бўлган 
техникавий қурилма (комьютер) бўлиб, ташқи холат ва таъсирларга қараб ўз 
параметрларини созлаб, масалани ечиш қобилиятига эга бўлган қурилма 
ҳисобланади. 
Интеллектуал информацион тизим (ИИТ)
– бу воситалар, усуллар ва 
инсон бир-бири билан боғланган уюшма бўлиб, маълумотларни сақлаш, қайта 
ишлаш ва узатиш қобилиятига эга бўлган, ҳамда қўйилган масалани ечиш 
учун ўз параметрларини ташқи ходисаларга қараб созлай оладиган восита 
ҳисобланади. 
Ҳаммага маълумки, техникавий – дастурий воситалар жуда тез- тез 
ўзгариб ва янгиланиб туради (ўртача ҳар 2 – 3 йилда), а интеллектуал тизимлар 
эса анча секин тарзда ўзгаради (ўртача 15 – 20 йиллар ичида). 
Интектуал информацион тизимлар асосан оддий информацион тизимлар 
натижасида табиий ҳосил бўлган ҳисобланиб, илмий технологиялар асосида 
натижа олиш учун керакли маълумотларни тайёрлаш жараёнлари 
автоматлаштирилган даражада бажарилади. 
1.2.
 
ИИТнинг иқтисодиётдаги вазифалари: 
-
Корхонанинг холатини диагностика асосида аниқлаш; 
-
Антикризис бошқарувда ёрдам бериш; 
-
Оптималь қарор ечимини танлаб бериш; 

---

9 
-
Корхонанинг иқтисодий фаолиятини таҳлил қилиб бериш; 
-
Стратегик режалаштириш; 
-
Инвестицион таҳлил этиш; 
-
Қиммат қоғозлар портфелини ишлаб чиқиш ва бошқалар. 
Юқорида келтирилган масалаларни ечиш учун интеллектуал 
информацион тизим қуйидаги имкониятларга эга бўлишлиги керак: 
-
Енгил ва осон моделлар асосида ва асосий кўрсатмалар аниқ бўлмаган 
ҳар қандай масалаларни ечиш; 
-
Динамик равишда ўзгариб турадиган маълумотлар билан ишлай 
оладиган ва қайта ишлаш даврида кириб келаётган янги маълумотларни 
ҳисобга оладиган бўлиш; 
-
Йиғилган тажриба асосида керак бўлган билимларни ажратиб олиб, 
тизимни ривожлантириш қобилиятига эга бўлиш; 
-
Умумий сақланаётган маълумотларнинг хажмини ошириб юбормаслик 
учун, бошқа ерда сақланатган маълумотлар омборидан фойдаланиш ва 
бошқалар.