1 ―9+1‖ (to‗qqiz respublika + Markaz) 1991-yil 23-aprelda Moskva yaqinidagi Novo-Ogaryovoda sssr

partiyasi (ASDP) tuzildi. Talablar? 
1889-yilda esa Avstriya sotsial- demokratik partiyasi (ASDP) 
tuzildi. Partiya dasturida siyosiy erkinliklami joriy etish, 
parlamentni umumiy, teng, to‗g‗ri, yashirin ovoz berish yo‗li bilan 
saylash to‗g‗risida qonun qabul qilish, cherkovni davlatdan, 
maktabni cherkovdan ajratish, ish kunini qisqartirish kabi talablar 
bor edi. 
134 
1893-yil Buxoroda birinchi, 1898-yil 1898-
yilda Qo‗qon shahrida Salohiddin domla 
ikkinchi jadid maktabini ochdi. 1899-yili 
Andijonda Shamsiddin domla va Toshkentda 
Mannon qori jadid maktablarini ochadilar. 
(Ismoil G‗aspirali 1884-yilda Qrimdagi Boqchasaroyda birinchi 
jadid maktabiga asos soldi.) 
135 
1895-yilda Simonoseki sulhida Xitoy 
Koreyaning mustaqilligini tan oldi. Lyaodun, 
Tayvan, Penxu (Peskador) orollarini 
Yaponiyaga berildi. 
1931-1932-yillari Yaponiya Manchjuriyani bosib olib va 
Manchjou-Go qo‗g‗irchoq davlatini tuzdi. 1937-yil iyulda keng 
miqyosdagi urush harakatlarini boshlab, Markaziy Xitoyni va 
boshqa bir qator hududlarni bosib oldi. 
136 
1898-yil 10-dekabrda Parij shahrida AQSH-
Ispaniya tinchlik shartnomasi imzolandi.
Bu - dunyoni qayta bo‗lib olish yo‗lidagi birinchi urush edi. 3 oy 
davom etgan urushda Ispaniya yengildi va sulh so‗rashga majbur 
bo‗ldi. 1898-yil 10-dekabrda Parij shahrida AQSH-Ispaniya 
tinchlik shartnomasi imzolandi. Unga ko‗ra, AQSH Puerto-Riko 
va Guam orollariga, Ispaniyaga 20 mln. dollar to‗lab Filippinga 
ham ega bo‗lib oldi. Kuba nomiga mustaqillik oldi. Amalda esa 
AQSHga qaram bo‗lib qolaverdi. 
137 
1899-yil ??? 
Andijongacha temiryo‗l qachon qurildi? 1899-yil. 
138 
1900 yilda Fransiya Marokashni bosib olganini 
qaysi davlatlar tan olgan? Italiya, Buyuk 
Britaniya.Fransiya Buyuk Britaniyaning 
Misrdagi harakatlariga bundan buyon 
to‗sqinlik qilmasligini, Misrning Buyuk 
Britaniya ta‘sir doirasida ekanligini tan oldi. 
O‗z navbatida, Buyuk Britaniya Fransiyaning 
Marokashdagi manfaatlarini tan oldi. 
1900-yili Italiya Fransiyaning Marokashga nisbatan huquqlarini 
tan oldi. Buning evaziga Italiya Liviyaga daxldor huquqqa ega 
bo‗ldi.1907-yilda Marokash shahrida fransuz shifokori o‗ldirildi. 
Qisqa vaqt ichida Fransiya Marokashning barcha asosiy 
shaharlarini bosib oldi. 
139 
1902-yilda yuz bergan voqealarni aniqlang? 
2,3,4,5. Eslab qolish kerak. 
1) AQSH Kubaga majburan shartnoma qabul qildirdi; 1903-yil. 2) 
ingliz -bur urushida Bur Respublikasi taslim bo‗ldi 1902-yil. 3) 
Italiya bilan Fransiya o‗rtasida bitim imzolangan; 1902-yil. 4) 
Yaponiya-Buyuk Britaniya bitimi imzolandi. 1902-yil. 5) 
Bolgariyada chiqayotgan „Kalendari kombiar― („Milliy 
kalendar―) jumalida shunday deb yozgan: „Biz uyquda yotibmiz, 
bu vaqtda esa bizning ustimizda savdolashmoqdalar―.1902-yil. 
Eski kitob.6) Buyuk Britaniya Panama kanali masalasi- da 
AQSHga „yon berdi―.1901-yilda Eski kitob. 
140 
1903-yilda Xudoybergan Devonov Xivaning 
minoralari va hamyurtlarini suratga ola 
boshlagan. Avvaliga bu diniy ulamolarning 
qattiq qarshiligiga uchragan. Biroq 
fotosuratchini har qanday yangilikka qiziqqan 
Muhammad Rahimxon II o‗z himoyasiga 
olgan. U nafaqat xon, balki iste‘dodli shoir va 
Xiva xoni Muhammad Rahimxon II (Feruz) Feruz san‘at 
namoyandalariga katta imkoniyatlar yaratib berib, ular faoliyatiga 
homiylik qilgan. Bundan tashqari bevosita musiqa san‘atini 
rivojlantirishga oid farmonlar ham chiqargan. 

---

bastakor sifatida tarixda qolgan. Hukmdor 
Xudoyberganga o‗zining suratini olishni 
buyurgan, keyin esa uni o‗z devoniga ishga 
taklif qilgan. 
141 
1905-yil 23-avgust shartnomasidan qaysi biri 
to‘g‘ri? Shartnomaga ko‗ra ...? Eski kitob. 
AQSH vositachiligida 1905-yil 23-avgustida shunday shartnoma 
imzolandi.Shartnomaga ko‗ra,Rossiya Koreyani Yaponiya ta‘sir 
doirasi deb tan oldi.Yaponiya Port-Arturni ijaraga olish huquqiga 
ega bo‗ldi.Saxalin orolining janubiy qismi Yaponiyaga berildi. 
142 
1905-yil Peterburg ishchilari qanday 
talablar??? 
Ta‘sis majlisi chaqirish, demokratik erkinliklar berish, 8 soatlik 
ish kuni joriy etish 
143 
1905-yilda AQSH arashuvi bilan Rossiya-
Yaponiya o‘rtasidagi shartnomaga ko‘ra.. 
Port-Artur taslim bo‗ldi. 1905-yilda Susima yonida rus floti 
yakson qilindi. Shu tariqa deyarli butun Tinch okeani floti 
halokatga uchradi. Rossiya Koreyani Yaponiya ta‘sir doirasi deb 
tan oldi. Saxalin orolining janubiy qismi Yaponiyaga. 
144 
1905-yilning 9-yanvar kuni Rossiya tarixida 
birinchi inqilob boshlandi talabi? «Qonli 
yakshanba». 
Peterburg ishchilari o‗z iltimoslarini podshoga bildirish uchun 
tinch namoyish??? Imperatoming «odilligi»ga ishongan Peterburg 
ishchilaridan 250 ming kishi 1905-yilning 9-yanvar, yakshanba 
kuni o‗z iltimoslarini podshoga bildirish uchun tinch namoyishga 
chiqdilar. Iltimosnomada Ta‘sis majlisi chaqirish, demokratik 
erkinliklar berish, 8 soatlik ish kuni joriy etish kabilar ilgari 
surilgan edi.Biroq Nikolay II tinch namoyishni o‗qqa tutishni 
buyurdi. Bu voqea Rossiya tarixiga «Qonli yakshanba» nomi 
bilan kirgan. Peterburgdagi «qonli» voqealarga javoban Moskva, 
Riga, Varshava, Boku va boshqa shaharlarning ishchilari ish 
tashladilar, namoyishlar boshlandi. 
145 
1906-yilda Ismoil Obidov muharrirligida ilk 
bor o‗zbek milliy gazetasi «Taraqqiy» nashr 
etildi. 
1916-yil 28-avgust kuni Ruminiya Avstriya-Vengriyaga qarshi 
urush e‘lon qildi. 
146 
1908-1910 yillarda qurilgan inshoot? 
Islomxo‘ja minorasi. 
XX asr boshlarida tiklangan Islomxo‗ja minorasining (1908-1910) 
yaratish tashabbuskori va homiysi Asfandiyorxonning bosh vaziri, 
ma‘rifatli inson Islomxo‗ja edi. U bunyod ettirgan minora 
Xivaning faxriga aylandi. 
147 
1908-yilda Kim tamondan Ulug‘bek rasadxona 
qoldiqlari topilgan??? Vyatkin. 
Vyatkin Ulug‗bek rasadxonasi o‗rnini izladi. 1908-yilda 
rasadxona binosi qoldiqlarini va rasadxonaga tegishli asbob-
uskunalarning bir qismini topishga muvaffaq bo‗ldi. U 
«Shohizinda», «Cho‗ponota», «Afrosiyob qo‗rg‗oni» asarlarini 
yozdi. Rus va o‗zbek tillarini o‗rganish bo‗yicha qator darsliklar 
muallifi bo‗ldi. 
148 
1909-yil Xivada sanoat korxonalari soni? 81 ta 
sanoat korxonasi. 
1909-yilga kelib Xiva xonligida 81 ta sanoat korxonasi 
ishlayotgan edi. Sanoat shakllanishi 1910-1915-yillarda yanada 
jadallashib, kerosin va neft bilan ishlaydigan 40 ta sanoat 
korxonasi barpo etildi. 
149 
1910-1917 yillardagi Meksika «Burjua 
inqilobi» natijalariga oid noto‘g‘ri ma‘lumotni 
ayting.
Tortib olingan yerlarni ularga qaytarib berish Qolgan barcha 
yerlarni musodara qilish va ularni yersiz dehqonlarga bo‗lib 
berish (Demak shu javobdan boshqasi xato) 
150 
1911-yil nechta yangi usul, nechta rus-tuzem 
maktabi ochilgan? 63 taga 89 taga. 
1911-yilga kelib ularning soni 63 taga, o‗quvchilarning soni 4106 
nafarga yetdi. 1910-yilda Toshkentning o‗zida 24 ta jadid maktabi 
faoliyat ko‗rsatib, ularda 1740 nafar bola o‗qigan. 1917-yilga 
kelib o‗lkada 100 ga yaqin yangi usuldagi maktablar mavjud 
edi.1911-yilda rus-tuzem maktabi maktablarning soni 89 taga 
yetadi.` 
151 
1911-yilda Buyuk Britaniyada parlament 
islohoti to‗g‗risida qonun qabul qilindi. Bu 
qonun parlamentning yuqori palatasi 
- Lordlar palatasining veto huquqlarini chekladi. Endi 
parlamentning quyi - Jamoa palatasi bir qonun loyihasini 3 marta 
ma‘qullasa, u Lordlar palatasi tomonidan tasdiqlanmasa ham 
qonun kuchiga ega bo‗ladigan bo‗ldi. Lordlar palatasi moliya 
masalalarini ham hal etishdan chetlatib qo‗yildi. Parlamentning 
vakolat muddati 5 yil eti 
152 
1911-yilda rus-tuzem maktabi va gimnaziya 
soni??? 89 taga yetadi. 
1911-yilda rus-tuzem maktablari soni 89 taga yetadi.

---

153 
1912 yil Hazorasp va Xonqada ko‗tarilgan 
qo‗zg‗olon xalq norozilik chiqishlaridagi 
qanday yangi omilni namoyon etdi? 
Ular o‗qotar qurollar bilan qurollangan va jang qilish usulini 
o‗zlashtirgan. 
154 
1912-yil Bolqon ittifoqini tuzgan davlatlar 
Bolgariya, Serbiya, Chernogoriya va ularga 
qo‗shilgan Gretsiya. Qaysi davlat kirmagan??? 
Albaniya. 
Albaniya. 
155 
1912-yil Hazorasp va Xonqadagi dehqonlar 
harakatining oldingilaridan farqi nimada? 
O‘qotar aslaha ishlatilishi 
1912-yildagi Hazorasp, Xonqadagi qo‗zg‗olonlar keskin tus oldi. 
Doimiy qo‗zg‗olonlar natijasida xalq o‗qotar aslahalar bilan 
qurollanib, urush olib borish taktikasini o‗rganib olgan edi. 
156 
1914-yilda Turkistonda «favqulodda muhofaza 
holati» natijasida???? 
Mahalliy aholi ustidan nazorat va jazo choralari kuchaydi. 1914-
yilda Turkistonda «favqulodda muhofaza holati» deb e‘lon 
qilinishi natijasida mustamlaka hukumatning mahalliy aholi 
ustidan nazorat va jazo choralari kuchaydi. Turkiston aholisi 
urushga safarbarlik e‘lon qilinishiga qarshi chiqib, «favqulodda 
holat» tartiblariga rioya etmay qo‗ydilar. Bunday tartiblarni 
buzganlar 50 so‗mgacha jarima to‗laydigan yoki 3 oygacha 
qamoqqa olinadigan bo‗ldi. 
157 
1916-yilda Somna jangida Germaniya qo‘shini 
mudofaaga o‘tishi sababi... TANK. 
Verden va Somma janglari misli ko‗rilmagan darajada 
qirg‗inbarot janglar bo‗ldi. Ularda har ikki tomondan 2 milliondan 
ortiq jangchi halok bo‗lgan. Bu jangda inglizlar urushlar tarixida 
birinchi bor yana bir yangi qurol - tankni ishga soldilar. Po‗latdan 
yasalgan bu dahshatli qurol dushman qo‗shinini dastlab qattiq 
sarosimaga solib qo‗ydi. 1916-yil dekabrdan boshlab nemis 
qo‗shini mudofaaga o‗tishga majbur bo‗ldi. Yangi qurol - tank. 
158 
1916-yildagi jangilar? 
Verden (1916-yil 21-dekabr) va Somma janglari va Jizzax 
qo‘zg‘oloni 
159 
1917-1991-yillar O‗zbekiston tarixida sovet 
davrini tashkil qiladi ....??? 
1917-1991-yillar O‗zbekiston tarixida sovet davrini tashkil qiladi. 
Mazkur davrni quyidagi katta 2 ta bosqichga ajratish mumkin: 1) 
BIRINCHI BOSQICH - 1917-1924-yillar; 2) IKKINCHI 
BOSQICH - 1925-1991 yillar. 
160 
1917-1991-yillar O‗zbekiston tarixida sovet 
davrini tashkil qiladi ....??? 
Birinchi bosqichda mintaqada Turkiston, Buxoro, Xorazm 
respublikalari tashkil qilingan bo‗lsa, ikkinchi davr 1925-yil 
fevralda O‗zbekiston SSRning tuzilishi bilan boshlanadi hamda 
1991-yilda sovet davlatining parchalanishi bilan tugaydi. Bu 
bosqichlar ham o‗z navbatida bir nechta kichik bosqichlarga 
bo‗linadi. 
161 
1917-yil 5-aprel Asfandiyorxon Yosh 
xivaliklar partiyasining islohot to‗g‗risidagi 
manifestiga imzo ¿??? Unga k‘ora... 1) yangi 
usul maktablari ochilish; 2) mamlakatda 
temiryo‗l; 3) pochta, telegraf barpo etilishi; 4) 
davlat xazinasi nazorat ostiga olinish; 5) 
barcha amaldorlarning saylanishi va maosh 
bilan ta‘minlanish; 6) butun aholining shariat 
oldida tengligi; 1,2,3,4,5,6 
1917-yil 5-aprelda Xiva xoni Asfandiyorxon (1910-1918) Yosh 
xivaliklar partiyasining islohot to‗g‗risidagi manifestiga imzo 
chekdi. Yosh xivaliklar partiyasi 1914-yil tashkil topgan edi. 
Manifestda yangi usul maktablari ochilishi, mamlakatda 
temiryo‗l, pochta, telegraf barpo etilishi zarurligi, davlat xazinasi 
nazorat ostiga olinishi, barcha amaldorlarning saylanishi va 
maosh bilan ta‘minlanishi, butun aholining shariat oldida tengligi 
ta‘kidlangan edi.Islohotlar amalga oshirilishini nazorat qilish 
uchun 30 kishidan iborat Idorai mashruta tashkil qilindi. 
162 
1918-1923-yillarda Samarqand viloyatidagi 
istiqlolchilarga kimlar rahbarlik qilgan? 
Bahrombek va Ochilbek 
Samarqand viloyatidagi istiqlolchilarga 1918-1923-yillarda 
Bahrombek va Ochilbek kabi mashhur qo‗rboshilar rahbarlik 
qilgan. 
163 
1918-1945 yillar xususiyatlari...??? 
INDUSTRIAL JAMIYAT IJTIMOIY-SIYOSIY TIZIMI 
INQIROZINING BOSHLANISHI DAVRI Eng yangi davr 
tarixida nisbatan mustaqil bo‗lgan uchta bosqichni ajratib 
ko‗rsatish mumkin. Birinchi bosqich (1-bosqich) 1918-1945 yillar 
INDUSTRIAL JAMIYAT IJTIMOIY-SIYOSIY TIZIMI 
INQIROZINING BOSHLANISHI DAVRI. Bu inqiroz jahon 
urushlarida, sotsi alistik va milliy-ozodlik inqiloblarida, 
Germaniya, Italiya, Yaponiya, SSSRda totalitar tuzumlarning 
qaror topishida, ijtimoiy ziddiyatlarning keskinlashuvida 
namoyon bo‗ldi. Bu bosqichning mazmunini jamiyat 
taraqqiyotining ikki asosiy modellari - liberal-demokratik va 
totalitar tuzumlar o‗rtasidagi kurash tashkil qiladi. 

---

164 
1918-yil 11-noyabr kuni Kompen o‗rmonida 
...??? 
1918-yil 11- noyabr kim Kompen o‗rmonida Germaniyaning 
taslim bo‗lganligi haqida imzolandi. Ebert. 
165 
1918-yil 11-noyabrda bo‘lgan voqea??? 
Shunga o‘xshash boshqa savol? 
1918-yil 9-noyabrda Germaniya imperiyasi quladi. Imperator 
Vilgelm II taxtdan voz kechdi va mamlakatdan qochib ketdi. 
1918-yil 10-noyabr kuni Germaniya sotsial-demokratik partiyasi 
yetakchisi Ebert boshchiligida yangi hukumat tuzildi. 1918-yil 11-
noyabr kuni Fransiyaning Kompen o‗rmonida, marshal Foshning 
shtab vagonida Antanta bilan Germaniyaning taslim bo‗lganligi 
haqida bitim imzolandi. Shu tariqa, birinchi jahon urushi 
Antantaning g‗alabasi bilan tugadi. 
166 
1918-yil 25-martda Turkiston bilan Buxoro 
amirligi o‘rtasida Qiziltepa bitimi. 
Bir necha kun davom etgan muzokaralardan keyin 1918-yil 25-
martda sovet Turkistoni bilan Buxoro amirligi o‗rtasida Qiziltepa 
bitimi imzolandi. Amir nomidan bitimni bosh zakotchi Mirza 
Salimbek imzoladi. Kolesovning tajovuzkorona hujumi 
sharmandalarcha barbod bo‗lsa ham, o‗z mustaqilligini himoya 
qilgan Buxoro amirligi bosqinchi qizil askarlarning o‗z 
hududidagi harbiy harakatlari uchun javobgar deb hisoblandi 
hamda katta miqdorda tovon to‗lashi belgilandi. Shuningdek, 
Kolesov otryadi Buxoro, Karmana va Xatirchida talon-toroj 
qilingan katta boylik bilan Toshkentga qaytdi. Bu hodisalar amir 
hay‘atiga boshchilik qilgan taniqli davlat arbobi va mashhur 
tarixchi Mirza Salimbekning ―Tarixi Salimiy‖ asarida o‗z aksini 
topgan. 1918-yildagi bitim??? Qiziltepa bitimi javobini 
belgilavadim. Boshqa bir savol. 
167 
1919-yil Parij konferensiyasida
Xitoy o‗z talablari bilan ishtirok etdi. Bu talablar yapon 
qo‗shinlari tomonidan Xitoy hududini bosib olishni to‗xtatish, 
Shandun orolini ozod qilish, Xitoyning suvereniteti va hududiy 
yaxlitligini tan olishdan iborat edi. Talablar Xitoy ilgari G‗arb 
davlatlari bilan imzolashga majbur bo‗lgan shartnomalarning ham 
bekor qilinishini nazarda tutardi. G‗arb davlatlari bunga rozi 
bo‗lmadi va Xitoyga rasman rad javobi berildi. 
168 
1920-yil 27-aprel XXSRning e‘lon qilinishi. 
XXSR Qishloq xo‗jaligida 1922-yil dekabrda yagona soliq tizimi 
joriy qilindi. 
169 
1920-yilda Sayid Olimxon SSR qizilchilariga 
kurashish uchun qayerda qo'shin tuzgan??? 
1920-yil sentyabr oyida Sharqiy Buxoroga kelgan sobiq amir 
Olimxon katta kuchlar to‗plab, qizil armiyaga qarshi kurashga 
rahbarlik qildi. 
170 
1922-yil 30-dekabr SSSRni tashkil etgan 
davlatlar??? Rossiya, Ukraina, Belorusiya va 
Kavkazorti. 
1922-yil 30-dekabr kuni sobiq Rossiya imperiyasi hududida Sovet 
Sotsialistik Respublikalari Ittifoqi (SSSR) tashkil qilindi.Dastlab 
SSSRga Rossiya, Ukraina, Belorusiya va Kavkazorti 
respublikalari kirdilar. 1924-yili davlatning birinchi 
konstitutsiyasi qabul qilindi. 
171 
1922-yilda XXSRda oʻtkazilgan islohot? 
Yagona soliq tizimi. 
Qishloq xo‗jaligida 1922-yil dekabrda yagona soliq tizimi joriy 
qilindi. 
172 
1923-yil 17-20 oktyabrda XXSRni Xorazm 
Sovet Sotsialistik Respublikasi (XSSR) 
1923-yil dekabrda Farg‗ona vodiysi vakillari RSFSR tarkibida 
Farg‗ona muxtor viloyatini tashkil etish to‗g‗risidagi taklif bilan 
chiqqan edilar. 
173 
1923-yil tuzilgan tashkilotlar???? O'rta Osiyo 
Iqtisodiy Kengashi tuzildi. Savol tushunarsiz? 
1923-yil martida Toshkentda Turkiston, Buxoro, Xorazm 
respublikalari vakillari ishtirokida konferensiya chaqirilib, unda 
mazkur respublikalarni iqtisodiy jihatdan birlashtirish maqsadida 
O'rta Osiyo Iqtisodiy Kengashi tuzildi. Eski kitob. 
174 
1924 yildan SSR Buxoro amirligini qaysi 
xududini egallagan??? 
Savol shu tarzda trushunarsiz yozib olingan. Kimgadir shu savol 
tushgan bo‘lsa, savolni to‘liq 94-630-96-444 ga yozib yuborsin)! 
SSSR (qizil armiya) Buxoroli Mulla Abdulqahhor yigitlari 
o'rtasida 1924-yil yozi va kuzida G'ijduvon tumanining G'ishti va 
Kattag'amxo'r qishloqlarida, Nurota tog'larida, Shofirkon 
tumaniga tutash Qizilqumning Jilvon qumliklarida, Bog'iafzal va 
Vardonze qishloqlarida qattiq to'qnashuvlar bo'ldi. Mulla 
Abdulqahhor qo'rboshi Qizilqumda qizil askarlarga qarshi bo'lgan 
janglarning birida 1924-yilning oxirida halok bo'ldi 
175 
1925-yil 22-30-noyabrda Samarqand shahrida 
bo‗lib o‗tgan O‗zbekiston Kommunistik 
―Partiya, sovet, xo‗jalik, kasaba uyushmalari va kooperativ 
tashkilotlariga mahalliy aholini jalb qilish‖ masalasi... 

---