1-amaliy mashg‘ulot transport vositasi ekspluatatsion xususiyatlarini o’rganish mashg‘ulotning maqsadi

1-AMALIY MASHG‘ULOT


TRANSPORT VOSITASI EKSPLUATATSION XUSUSIYATLARINI O’RGANISH


Mashg‘ulotning maqsadi: Transport vositasi ekspluatatsion xususiyatlarini o’rganishdan iborat.
Nazariy qism. Transport vositasi ekspluatatsion xususiyatlariga uning dinamikligi, yonilg'i tejamkorligi, boshqaruvchanligi, turg'unligi, o'tag'onligi, sig'dira olish xususiyati, harakat ravonligi va boshqalar kiradi.
Yuk tashish bilan bog'liq sig'dira olish xususiyati avtomobilning hajmiy Yuk ko'tarish qobiliyati, kuzov ost sathining 1m² yuzasiga to'g'ri keluvchi Yuk ko'tarish qobiliyati, avtomobil massasidan foydalanish koeffitsienti va boshqa parametrlar orqali aniqlanadi.
Kuzovning hajmiy Yuk ko'tarish qobiliyati, t/m³


Kuzov ost sathining 1m² yuzasiga to'g'ri keluvchi Yuk ko'taruvchanlik, t/m²

Avtomobil massasidan foydalanish koeffitsienti

1-jadval

Yukning nomi	O'rtacha zichlik, t/m^3	Yukning nomi	O'rtacha zichlik, t/m^3
Toylangan paxta Pichan Karam Bodring Tarvuz Lavlagi Kartoshka	0,75 0,15 0,60 0,40 0,66 0,65 0,70	Bug'doy Toshko'mir, mineral o'g'itlar Tuproq Shag'al Beton Qum	0,76 0,82 0,78 1,60 2,2 1,65

1-ilova

Transport vositalarining 1 km masofani bosib o'tishi va 1 soat ishlashi uchun sarflanadigan xarajat (so'm hisobida)

	Avtomobillar turi (markasi)	Yuk ko'tarish qobiliyati, qn, t	O'lchamlari	Tashiladigan mahsulot turi
1	ISUZU NQR 71PL
2 3	ISUZU FVR 33GLD
4	MAN 26.280GLD
5	MAN TGS 33.360
6	MAN TGS 40.400
7	MAN TGS 41.400
8	KAMAZ 65115

Ishni bajarish tartibi
1. Formuladan foydalanib variantlar bo'yicha avtomobillarning
hajmiy Yuk ko'tarish qobiliyati aniqlansin.
2. 1-masala natijalariga asoslanib, 1-jadvalda keltirilgan Yuklarni tashish
uchun mos transport vositasi tanlansin.
3. 1-ilova ma'lumotlaridan foydalanib kuzov ost sathining 1m² yuzasiga to'g'ri keluvchi Yuk ko'taruvchanlik Q va avtomobil massasidan foydalanish koeffitsienti H hisoblansin.


Nazorat savollari

1. 
   Transport vositasi ekspluatatsion xususiyatlariga nimalar kiradi?
   
2. 
   Yuk tashish bilan bog'liq sig'dira olish xususiyati qanday aniqlanadi?
   
3. 
   Avtomobil massasidan foydalanish koeffitsientini tushuntiring.
   
4. 
   Yuk tashish bilan bog'liq avtomobilning hajmiy Yuk ko'tarish qobiliyati qanday aniqlanadi?
   

2-AMALIY MASHG‘ULOT


AVTOTRANSPORT KORXONALARIDA ZAMONAVIY TEXNIKAVIY KUZATUV VOSITALARIDAN FOYDALANISHINI O‘RGANISH


Mashg‘ulotning maqsadi: Avtotransport korxonalarida zamonaviy texnikaviy kuzatuv vositalaridan foydalanishini o‘rganishni o’rganishdan iborat.
Nazariy qism. Transport korxonalarida (TK) axborotlashgan tizim quyidagicha bo‘lishi mumkin:
TK larda boshqarish jarayonlari siklli ravishda bo‘ladi, ya’ni ushbu siklni boshi ma’lumotlarni boshqarilayotgan ob’ektlardan olish, keyin ularni tahlil qilish natijasida qaror qabul qilinadi.
Avtotransport korxona rahbarlari va transport soxasidagi mutaxassislar AKT bo‘yicha quyidagilarni amalga oshirishni bilib olishliklari zarur:
1. Korxonada, tashkilotda, muassasada, firmadagi barcha transport vositalarni turlariga qarab, zavoddan chiqqan nomeriga qarab barcha xarakteristikalarini va parametrlarini kompyuterga kiritib qo‘yish.
1. Korxonada, tashkilotda, muassasada, firmada ishlayotgan rahbardan boshlab, xodimlar bo‘limi orqali ro‘yxatga olingan barcha injener - texnik xodimlarni tasdiqlangan ma’lumotnoma asosida kompyuterga kiritib qo‘yish.
2. Omborxonadagi barcha texnik extiyot qismlarni turiga qarab, ularning soni, o‘lcham birliklari va parametrlairini ham kompyuter omboriga joylashtirish.
3. Har bir transport vositasi uchun mas’ul shahsning familiya, ismi, sharifidan tashqari qachon va qanday ishlar qilganligi xaqidagi ma’lumotlar kompyuterda bo‘lishligi.
4. Transport vositalarda o‘rnatilgan GPS yoki GLONASS trekeri o‘rnatilganligi to‘g‘risida ma’lumotlar.
5. Transport vositalari uchun elektron kalitlar berilganligi va qachon korxonadan chiqib ketganligi va qaytib kelganidagi haqidagi barcha ma’lumotlar bo‘lishligi shart.
Yuqorida keltirilganlardan tashqari, kompyuterning ma’lumotlar omborida har bir transport vositasining spidometr raqami qarab xarajat bo‘layotgan yoqilg‘i ko‘rsatkichlari oy kunlari aniq ko‘rsatilib borishligi kerak.
GPS yoki GLONASS trekerlari o‘rnatilgan va korxonadan chiqib ketayotgan transport vositalarning xarakatini nazorat etib borish uchun mahsus alohida kompyuterning monitorida nazorat etib turish lozim.
Transport korxonasi, tashkilot, muassasa, firma rahbarlari albatta “Elektron imzo” olishliklari kerak.
Transport vositalarning xarakatlanayotgan kartalari kompyuterda belgilanib qo‘yilishi kerak.
CHorahalarda o‘rnatilgan svetoforlarni, videokameralarni, radarlarni, kollektor va detektorlarning turlarini, harakteristikalarini hamda ularning ishlash prinsiplarini mukammal bilib olishliklari lozim.