11-mavzu. Bojxona qiymatini hisoblashda yo‘l qo‘yilayotgan xatolar. Reja

4. Tovarning tekinga yoki arzonlashtirilgan narxlarga berilishi.
Amaliyotda yo‘l qo‘yilayotgan kamchiliklar: “G” korxona tomonidan
olib kirilgan dori vositalari uchun chet el ishlab chiqaruvchi
korxonatomonidan 20% miqdorda chegirma berilib shartnoma imzolangan.
Dori vositalarining bojxona rasmiylashtiruvi birlamchi hujjatlarda
ko‘rsatilgan qiymat asosida (invoys va bojxona yuk deklaratsiyasi chegirma
hisobga olingan) amalga oshirilgan.
Bojxona kodeksida bojxona qiymatini aniqlashda xizmatlarning
hamda sotuvchi xaridorga tekinga yoki arzon narxda bevosita yoxud bilvosita
beradigan boshqa tovarlarning qiymati qo‘shilishi belgilangan.
Natijadakorxona nisbatanqo‘shimcha 30,2 mln.so‘m miqdorida bojxona
to‘lovlari hisoblangan.
Kelib chiqish sababi: SHartnomada tovarning narx shakllanishiga
e’tibor qaratilmagan.
E’tibor qaratish kerak: SHartnomada tovarning narx shakllanishiga
e’tibor qaratish lozim.
SHu bilan birga, yuqorida ko‘rib chiqilgan qoidalarni hisobga olgan
holda 1-usul qiymatga doir negizga ega bo‘lmagan tashqi iqtisodiy
bitimlarga nisbatan qo‘llanilishi mumkin emas.
Yuqoridagi holatni alohida ko‘rib chiqamiz.

Tovarning bepul yetkazib berilishi – sotuvchi xaridorga namuna
sifatida oldi-sotdi shartnomasisiz (beg‘araz) 5 ta kresloni yetkazib beradi.
Tovar konsignatsiya shartlari asosida yetkazib berilishi – yetkazib
beruvchi o‘z agentiga bir turkum kartoshkani yetkazib beruvchi uchun
foydaliroq shartlar asosida sotish uchun yetkazib berdi. Bu holda agent
kartoshkani sotib olmaydi, ya’ni uning egasiga aylanmaydi. Kartoshkani
sotishdan foydani yetkazib beruvchi oladi (agentga uning sotishga doir
xarajatlari va ish haqi to‘lanishi hisobga olingan holda).
Tovarning vositachiga sotilmasdan vositachi orqali yetkazib
berilishi.
Masalan, yuridik shaxs bo‘lgan kompaniya Belьgiyada joylashgan va
Toshkentda o‘z nomidan faoliyat ko‘rsatmaydigan o‘z filialiga ega. Ular
o‘rtasidagi tovar yetkazib berilishi oldi-sotdi bitimi tushunchasiga
kirmaydi.

1.