14- mavzu. Konchilik korxonalari mashinalari elektr yuritmalri va elektr uskunalari Reja

E₀ = 4,44F_afmk₀
e.yu.k. hosil qiladi, bu e.yu k. salt ishlash elektr yurituvchi kuchi deyiladi.



17.10-расм. Турбогенератор роторининг чўлғамсиз кўриниши ва уйғотиш чўлғамининг битта секцияси.

17.11-расм. Секин айланувчи синхрон генератор схемаси.

Sinxron generatorning I=0 va f=const bo‘lgandagi salt ish­lash xarakteristikasi E₀=f(I_y) mustaqil uyg‘otishli o‘zgarmas tok generatorining ana shunday xarakteristikasiga batamom o‘xshaydi.

17.12-rasm. Generatorning ulanish sxemasi


O‘zgarmas tok mashinalarining vazifasi.
Mexanik energiyani elektr energiyasiga aylantirish va, aksincha, elektr energiyani mexanik energiyaga aylantirishga muljallangan qurilmalar elektr mashinalari deyiladi. Mexanik energiyani elektr energiyaga aylantiruvchi mashina generator deyiladi. Agar mashina elektr energiyani mexanik energiyaga aylantirsa, elektr dvigateli deb ataladi.
O‘zgarmas tok elektr generatorlari elektroliz qurilmalarida, o‘zgarmas tok dvigatellariga energiya berishda, akkumulyatorlarni zaryadlashda ishlatiladi; elektr dvigatellari esa katta aylanti­rish momenti hosil qilish va tezlikni keng chegaralarda rostlash kerak bo‘lgan joylarda - elektr yordamida tortish, shaxta pod’yomniklari va prokat stanlarida ishlatiladi. Ular avtomatikada aylanish tezligini o‘lchash, berilgan signallarni ijro etish va signallarni o‘zgartirishda ishlatiladi.


O‘zgarmas tok mashinalarining tuzilishi.
17.13-rasmda ikki qutbli o‘zgarmas tok mashinasining eskizi berilgan. Mashina ikki asosiy kismdan: qo‘zg‘almas stanina va aylanuvchi yakor 2 dan iborat. Staninaga qutb 3 lar mahkamlangan bo‘lib, ularda uyg‘otish cho‘lg‘amlari 4 joylashgan. Uyg‘otish cho‘lg‘amining magnitlovchi kuchi cho‘lg‘amdan I_u uyg‘otish toki o‘tganida, 17.13-rasmda ko‘rsatilganidek, qutblar, yakor stanina orqali tutashadigan F magnit oqimini hosil qiladi.