2-mavzu bo’yicha seminar savollari

Poshoxo’ja (1480-1547) Niso shahrida tug’ilib, Buxoroda vafot etadi. u «Miftoh ul-adl» («Adolat kaliti») va 
«Gulzor» hikoyalar to’plamini yaratgan bo’lib, ularda insof, adolat, diyonat, saxovat, donolik va aql-zakovat, 
rostgo’ylik, ruhiy komillik, halollik, mehr-oqibat, kamtarlik va boshqa ma’naviy-ahloqiy fazilatlarni tahlil qiladi, salbiy 
illatlar, insoniylikka zid xatti-harakatlarni qoralaydi. 
XVII asrning mashhur mutafakkiri, faylasufi Yusuf al-Qorabog’iy (1563-1647) asli Ozarbayjondan bo’lib, 
keyinchalik Buxoroga keladi. U yoshligidan fiqh, falsafa, tasavvuf bilan shug’ullanadi. Uning muhim risolalari 
«Risolayi botiniya», «Risolayi xilvatiya», «Fi ta’rifi ilm» va boshqalardir. Bulardan tashqari u Davoniy, Taftazoniy, 
Shahobiddin Suxravardiylarning kitoblariga sharhlar bitgan. 
Qorabog’iy o’z salaflari singari dunyoni, butun olamni bir-biri bilan chambarchas bog’liq bo’lgan yagona jism deb 
biladi. Uningcha, Olam yagona jism, undagi barcha mavjud narsalar uning a’zolaridir. Olamdagi butun narsalarni Xudo 
yaratgan, u birinchi sababdir. Borliqdagi hamma narsalar sabab-oqibat orqali bir-biri bilan bog’langan. Shuningdek, 
olim harakat va uning turlari, to’rt unsur haqida ham o’z fikrini bildiradi. 
Bu davrda Boborahim Mashrab, So’fi Olloyor, Turdi Farog’iy va boshqalarning ijtimoiy-falsafiy qarashlari muhim 
o’rinni egalladi. Bular orasida Mashrabning hurfikrlik ruhi bilan sug’orilgan ijtimoiy-falsafiy va ahloqiy fikrlari 
e’tiborga sazovordir.