2-mavzu. Kasbiy psixologiyaning asosiy metodlari reja

Kavzometriya
- Ye.I.Golovaxa va A.A.Kromiklar tomonidan taklif etilgan 
usul bo’lib, u shaxsning psixologik vaqti va hayotiy sub’ektiv holatlarini tahlilini 
tadqiq etish metodi hisoblanadi. Bu intervyu quyidagi jihatlarni o’z ichiga oladi: 
biografik savol-javob, muhim voqealar ro’yxatini tuzish, voqealarni keltirib 
chiqargan sabablarini aniqlash va boshqalardir. Intervyu natijalari kavzometriya 
shaklida tasvirlanadi. Kavzometriya kasbiy muammo va inqirozlarni yechish uchun 
qo’llaniladi. Psixobiografiya -shaxslarning hayot yo’lini psixologik o’rganish 
metodi hisoblanadi. Avval psixobiografiya siyosatchilarining obro’-e’tiborini, 
1
T. Melchert. Fondations of Professional psychology. 2011. 10-bet. 
2.
T. Melchert. Fondations of Professional psychology. 2011.11-bet. 

---

kishilarning individual kasbiy biografiyalarini o’rganish maqsadida qo’llanilgan. 
Kasb psixologiyada psixobiografiyani qo’llash orqali shaxsning kasbiy 
maqsadlarining paydo bo’lishi, kasbiy shakllanishdagi inqirozlar haqida qimmatli 
ma’lumotlarni olish imkonini beradi.
Anamnez metod
- bu insoning mehnat sub’ekti sifatida rivojlanish tarixi 
haqidagi ma’lumotlarni yig’adi. Bu usul Ye.A.Klimov tomonidan batafsil ko’rib 
chiqilgan. Kasbiy anamnez mehnat motivlarini o’rganish, tanqidiy voqealarni 
aniqlash, kasbiy faoliyatda obro’-e’tibor qozonishni oldindan tashxis qilishda 
qo’llaniladi.Anamneztik tadqiqot o’z ichiga suhbat tizimini olgani uchun, suhbat 
metodiga qo’yiladigan talablar bu usulga ham tadbiq etiladi. 
2.4.Eksperimental metodlar. 
Kasbiy psixologiyaning asosiy metodlari : kuzatish va eksperiment 
metodidir. Xususiy metodlari: suhbat, so’rov, faoliyat mahsuli va jarayonini tahlil 
qilish hamda test metodlari. 
Psixologiyada tekshiriladigan psixik hayot hodisalari juda xilma-xil va 
murakkab hodisalardir. Bu hodisalar qanday metodlar bilan, ya’ni qaysi yo’llar 
bilan, qanday usullar bilan tekshiriladi, degan savol tug’iladi. Psixologiyada 
chinakkam ilmiy bilimga ega bo’lmoq uchun psixikani tekshirish metodlarini 
bilish va shu metodlardan foydalana bilish kerak. Har bir pedagog kishilar 
psixikasini tekshirish uchun loaqal eng oddiy usullarni bilishi lozim.