4-mavzu. Motiv va motivasiya va hissiyotning namoyon bo‘lishi. Reja

motivlar kurashi
deb yuritiladi.
Motivlardan biri ko`proq asosli, ikkinchisi kamroq asosli ekanligi ularning kurash 
jarayonida oydinlashib qoladi, ba`zi motivlar kuchliroq hissiyot bilan maydonga chiqsa, ba`zi 
motivlar sust hissiyot bilan maydonga chiqadi.
Ko`pincha motivlar kurashi tafakkur (aql) bilan hissiyot o`rtasidagi kurashdan iborat 
bo`ladi. Odam ba`zan "ikkiga bo`linib" qoladi: "Aql uni desa, hissiyot (ko`ngil) buni deydi". 
Qarorga kelish
. Maqsadga yetishish yo`llarini va vositalarini tanlash jarayonida 
rejalashtirish, motivlar kurashi bilan bog`langan bo`lib, qarorga kelish bilan tugaydi. Qarorga 
kelish-muayyan bir maqsadni va shu maqsadga erishish yo`lida harakat usullaridan birini tanlab 
olish demakdir. Motivlar kurashida buning ma`nosi shuki, motivlardan biri hal qiluvchi rol 
o`ynagan bo`ladi. Masalan, kechqurun qayoqqa borish kerak - teatrgami yoki o`rtog`ining 
yonigami-degan motivlar kurashi natijasida kishi bormoqchi bo`lgan joyi haqida qarorga keladi.
Qat`iyat faqat tezlik bilan qarorga kelishdagina emas, shuningdek bu qarorni tez va dadil 
bajarishda ham zohir bo`ladi. Tezlik bilan qarorga kelish va uni aniq belgilangan muddatda 
bajarish - qat`iyatni namoyon qilish demakdir.
Qaror qabul qilinsa-yu, keyin o`zgartirilsa, yoki boshqa qaror bilan almashtirilsa, yohud 
butunlay bekor qilinsa, bunday qarorni yuzaki yoki 
bo
`
sh qaror 
deb ataladi. Qat`iyat va 
mustahkam qarorga kelish-irodaning yuksak sifatidir. 
Qarorni ijro etish
. qaror unga muvofiq keladigan choralar ko`rish va harakat qilish uchun 
qabul qilinadi. qarordan harakatga o`tishni ijro qilish (yoki bajarish) deyiladi. Irodaviy jarayonda 
eng muhim narsa-qabul qilingan qarorni ijro etishdir. 
Irodaviy harakatlar ikki xil bo`ladi: jismoniy va aqliy harakatlar. Jismoniy harakatlarga har 
xil mehnat operasiyalari, o`yin, sport mashg`ulotlari va boshqalar. kiradi. Aqliy harakatlarga esa 

---

masala yechish, yozma ishlar, dars tayyorlash, ilmiy tadqiot ishlarini olib borish va shu kabilar 
kiradi. Ko`p vaqt takrorlanib, o`zlashib ketgan ko`nikma va odat bo`lib ketgan harakatlar ham 
murakkab irodaviy harakatlardandir.