6-боб липидлaр aлмaшинуви


-жадвал. Глицерофосфолипид ва сфинголипидлар таснифи



Download 3,93 Mb.
bet4/35
Sana22.02.2022
Hajmi3,93 Mb.
#86074
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   35
Bog'liq
6-bob. Lipidlar almashinuvi.

2-жадвал.
Глицерофосфолипид ва сфинголипидлар таснифи

ФОСФОЛИПИДЛАР

СФИНГОЛИПИДЛАР

Сфингомиелинлар*

Глицерофосфолипидлар:

Гликолипидлар:

Фосфатидилхолин

Цереброзидлар

Фосфатидилсерин

Глобозидлар

Фосфатидилэтаноламин

Сульфатидлар

Фосфатидилглицерол

Ганглиозидлар

Фосфатидилинозитолбисфосфат




Фосфатид кислота




Кардиолипин (дифосфатидилглицерол)




* сфингомиелинлар ҳам фосфолипидлар, ҳам сфинголипидларга киритилади



а б
1-расм. Фосфатид кислота (а) ва глицерофосфолипид (б) структураси

Организмда фосфатид кислота эркин ҳолда кам учрайди, лекин учацилглицерол ва глицерофосфолипидлар синтези йўлларида оралиқ модда ҳисобланади. Глицерофосфолипидларда, учацилглицероллар каби, иккинчи ўринда асосан полиен кислоталар бўлади; мембраналар структурасига кирувчи фосфатидилхолин молекуласида кўпинча бу арахидон кислотасидир. Мембрана фосфолипидларидаги ёғ кислоталар одамдаги бошқа липидлардан полиен кислоталарннг кўплиги билан фарқланади (80 – 85 %гача), шу сабабдан мембрана таркибига кирувчи оқсиллар фаолияти учун зарур бўлган гидрофоб қаватнинг суюқлигини таъминлайди.


Плазмалогенлар. Плазмалогенлар — глицеролнинг биринчи ҳолатида, ёғ кислота ўрнига, оддий эфир боғи билан узун алифатик занжирли спирт боғланган фосфолипидлардир.
Плазмалогенлар учун хос белги — алкил гуруҳида биринчи ва иккинчи углерод атомлари ўртасида қўш боғнинг мавжудлигидир. Плаз­малогенлар 3 ҳил бўлади: фосфатидальэтаноламинлар, фосфатидальхолинлар ва фосфатидальсеринлар.

Плазмалогенлар нерв тўқимаси мембранасидаги фосфолипидларнинг 10 %ини ташкил этади; улар айниқса нерв ҳужайралари миелин қобиқларида кўп. Баъзи турдаги плазмалогенлар медиаторлар сифатида кучли биологик таъсирлар чақиради. Масалан, тромбоцит фаолловчи омил (ТФО) тромбоцитлар агре­гациясини стимуллайди. ТФО бошқа плазмалогенлардан алкил радикалда қўш боғнинг йўқлиги ва глицеролнинг иккинчи ҳолатида ёғ кислота ўрнига ацетил гуруҳни бўлиши билан фарқланади.
ТФО фагоцитловчи ҳужайралардан таъсиротга жавобан ажралади ва тромбоцитлар агрегациясини стимуллайди, бу орқали қон ивишида иштирок этади. Шунингдек бу омил яллиғланиш ва аллергик реакцияларнинг баъзи белгиларини ривожланишини ҳам таъминлаб беради.

Download 3,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   35




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish