9-§. Электростатика



Download 1,19 Mb.
bet15/19
Sana20.06.2022
Hajmi1,19 Mb.
#684184
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   19
Bog'liq
Volkenshteyn

10.123. 1)Цезий ва 2) платинадан ажралиб чиқиш учун бу металлардаги эркин электронлар тезлиги нами билан қанча бўлиши керак?

  1. 2400°К температурадаги вольфрам температурасини яна 100°K га орттирганда солиштирма термоэлект­рон эмиссияси неча марта кўпаяди?

  2. Торий аралашган вольфрамдан ясалган катоднинг иш температураси 1800°K бўлгандаги солиштирма эмиссияси шу температурадаги соф вольфрамдан ясалган катоднинг солиштирма эмиссиясидан неча марта кўп бў­лади? Эмиссия доимийси В соф вольфрам учун 60 а/см2 х град2 торий аралашган вольфрам учун эса 3 а/см2Х град2 деб олинсин.

  3. Соф вольфрам Т=2500°K температурада берадиган миқдордаги солиштирма эмиссияни торий аралашган вольфрам қандай температурада бериши мумкин? Керакли маълумотлар олдинги масаладан олинсин.

11- §. Электромагнетизм
Био—Савар—Лаплас қонуни бўйича, I ток ўтаётган контур элементи dl фазонинг бирор А нуқтасида кучланганлиги

га тенг магнит майдони ҳосил қилади, бунда r —ток элементи dl дан А нуқтагача бўлган масофа, — радиус-век­тор r билан ток элементн dl орасидаги бурчак.
Био—Савар—Лаплас қонунини турли кўринишдаги контурларга татбиқ қилиб, қуйидагиларни топиш мумкин:
Доиравий ток марказидаги магнит майдоннинг кучланганлиги

бунда R- токли доиравий контурнинг радиуси.
Чексиз узун тўғри ўтказгич ҳосил қилган магнит май­доннинг кучланганлиги

бунда а— кучланганлик аниқланадиган нуқтадан токли ўтказгичгача бўлган масофа.
Доиравий ток ўқидаги магнит майдоннинг кучланган­лиги

бунда R — токли доиравий контурнинг радиуси ва а — куч­ланганлик аниқланадиган нуқтадан контур текислигигача бўлган масофа,
Чексиз узун соленоид ва тороид ичидаги магнит майдоннинг кучланганлиги

бунда п — соленоиднинг (тороиднинг) узунлик бирлигидаги ўрамлари сони.
Чекли узунликка эга соленоид ўқидаги магнит майдон­нинг кучланганлиги

бунда 1 ва 2—соленоид ўқи билан текширилаётган нуқта­дан соленоид учларига ўтказилган радиус-векторлар ораси­даги бурчаклар.
Магнит индукцияси В магнит майдони кучланганлиги Н билан қуйидагича боғланган:

бунда —муҳитнинг ннсбий магнит киритувчанлиги ва 2 магнит доимийси бўлиб, МКСА сиетемада

га тенг.
Ферромагнит жисмлар учун , демак, B=f(H) бўлади.
B=f(H) боғланишни билиш талаб қилинадиган масалаларни ечишда иловада кўрсатилган графикдан фойдаланиш зарур.
Магнит майдони энергиясининг ҳажм зичлиги

Контурдан ўтувчи магнит индукцияси оқими

бунда S —контур кўндаланг кесимининг юзи, —контур текислигига туширилган нормал билан магнит майдони йўналиши орасидагн бурчак.
Тороиддан ўтувчи магнитиндукцияси оқими

бунда N - тороид ўрамларининг умумий сони, l — тороиднинг узунлиги, S-тороид кўндаланг кесимининг юзи, — ўзак материалининг иисбий магнит киритувчанлиги ва — магнит доимийси.
Агар тороидда ҳаволи бўшлиқ бўлса,

бунда l1— ҳаволи бўшлиқнинг узунлиги, l2— темир ўзакнинг узунлиги, 2— унинг магнит киритувчанлиги ва 1— ҳавонинг магнит киритувчанлиги.
Магнит майдонида жойлашган ток ўтаётган ўтказгич элементи dl га Ампер кучи

таъсир қилади, бунда — ток йўналиши билан магнит майдонининг йўналиши орасидаги бурчак.
Токли берк контурга (ҳамда магнит стрелкасига) магнит майдонида айланиш моменти

га тенг бўлган жуфт куч таъсир қилади, бунда р — токли контурнинг (ёки магнит стрелкасининг) магнит моменти ва - магнит майдонининг йўналиши билан контур (ёки стрелка ўқи) текислигига туширилган нормал орасидаги бурчак.
Токли контурнинг магнит моменти

бунда S — контур юзи, шу сабабли

I1 ва I2 ток ўтаётган иккита параллел тўгри ўтказгичлар ўзаро

куч билан таъсир қилади, бунда l – ўтказгичлар узунлиги, d – ўтказгичлар оралиғи.
Токли ўтказгичнингмагнит майдонида силжиш иши

бунда —ўтказгич ҳаракатида у билан кесишган магнит иидукцияси оқими.
Магнит майдонида тезлик билан ҳаракат қилаётган зарядланган заррачага таъсир этувчи куч қуйидаги Лоренс формуласидан аниқланади:

бунда q- заррача заряди, —заррача ҳаракати йўналиши билан магнит майдони йўналиши орасидаги бурчак.
Магнит майдонига тик жойлаштирилган пластинка бўйлаб ток ўтаётганда, унда

кўндаланг потенциаллар айирмаси ҳосил бўлади, бунда а — пластинка қалинлиги, В — магнит майдони индукцияси ва Холл доимийси бўлиб, у ток ўтишига ёрдам берувчи заррачалар консентрасияси п ва улар заряди е нинг тескари қийматидир.
К ва материалнинг солиштирма ўтказувчанлиги ни аниқлаб, ток ўтишига ёрдам берувчи зарра­чалар ҳаракатчанлиги и ни аниқлаш мумкин.
Электромагнит индукция ҳодисаси контур билан ўралган юздан ўтувчи магнит индукцияси оқими Ф нинг ҳар қандай ўзгаришида ҳам индукцион э. ю.- к. ҳосил бўлишидир. Индукцион э. ю, к. нинг қиймати қуйидаги тенгламадан топилади:

Магнит индукцияси оқимини, контурнинг ўзидаги ток кучини камайтириш ёки кўпайтириш (ўзиндукция ҳодисаси) орқали ўзгартириш мумкин. Бунда ўзиндукцион э. ю. к. қуйидаги формуладан топилади:

бунда L—контур индуктивлиги (ўзиндукция коэффициента). Соленоиднинг индуктивлиги

бунда l - соленоид узунлиги, S-соленоид кўндаланг кесимининг юзи, n - соленоиднинг узунлик бирлигига тўғри келадиган ўрамлар сони.
Ўзиндуксия ҳодисаси туфайли ток кучи э. ю. к. узилганда қуйидаги қонун бўйича камайиб боради:

э. ю. к. уланганда эса, ток кучи қуйидаги қонун бўйича ортиб боради:

бунда R- занжир қаршилиги.
Токли контурнинг магнит энергияси

Индукция оқимшш қўшни контурдаги ток кучинир ўзгартириш (ўзаро индукция ҳодисаси) орқали ҳам ўзгартириш мумкин. Бунда индукцияланган э. ю. к.



га тенг бўлади, бунда L12 — контурларнинг ўзаро индуктивлиги.
Умумий магнит оқимига эга бўлган иккита соленоиднинг ўзаро индуктивлиги

га тенг бўлиб, бунда п1 ва п2 соленоидларнинг узунлик бирлигидаги ўрамлар сони.
Индукцион ток ҳосил бўлганда ўтказгичнинг кўндаланг кесимидан dt вақтда ўтадиган электр миқдори

га тенг.

Download 1,19 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   19




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish