Аёллар жинсий аъзоларининг ёшига боглик анатом-физиологик хусусиятлари


Мавзу: НОРМАЛ ТУРГАН ЙУЛДОШНИНГ БАРВАКТ КУЧИШИ



Download 0,66 Mb.
bet5/34
Sana02.07.2023
Hajmi0,66 Mb.
#953502
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   34
Bog'liq
Аёллар-жинсий аъзолари

Мавзу: НОРМАЛ ТУРГАН ЙУЛДОШНИНГ БАРВАКТ КУЧИШИ.
Нормал турган йулдош - бачадоннинг олдинги, орка деворида.бачадон найларининг сохасида, камдан-кам тубида жойлашади. Нормада йулдош тугутнинг III даврида ажралади ва тушади.
Нормал турган йулдошнинг барвакт кучиши хомила даврининг купинча иккинчи ярмида, хомила тугилишининг 1-нчи ва 2-нчи даврдарида учрайди.
Сабаблари: турлича булади. Бундай сабаблар икки гурухга булинади:
а)йулдошнинг урнидан барвакт кучиши учун шароит яратувчи сабаблар;
б) йулдошни тугридан-тугри кучирувчи сабаблар.
Биринчи гурухдаги сабабларга куйидагилар киради:
1. Бачадон шиллик каватининг яллигланиши натижасида бачадон кон томиралрининг мурт булиб колиши. Бунда кон томирлари осон ёриладиган булиб колади.
2. Турли ички касалликлар: буйрак касалликлари, юрак пороги, хафаконлик касаллиги, хомиладорлик II даврининг токсикозлари ва бошкалар.
3. Бачадон деворининг хаддан ташкари юпкалашиб кетганлиги /куп хомилалик, хомила олди сувининг купайиб кетиши, хомиланинг катта булиши/.
Иккинчи гурухдаги сабабларга куйидагилар киради:
турли шикастлар - коринга уриш, йикилиш, хомила кундаланг булганда ташкаридан куполлик билан тугрилаш бирданига куркиб кетиш кабилар.
Нормал жойлашган йулдош тугрукнинг 2-нчи даврида хам кучиши мумкин. Бунга купинча киндик укининг 40 см. дан калта булиши ёки хомиланинг тана ва буйни атрофига уралиб колиши натижасида калта булиб колиши, когонокнинг калин булиши нати­жасида унинг узича вактида ёрилмаслиги сабаб булади.
Касалликнинг тараккий этиш механизми /патогенези/.
Йулдош вактидан илгари урнидан кучтанда у бачадон деворидан ажралади ва кон томирлари девори бузилиши натижасида бачадон девори билан йулдош орасида кон тупланади. Бу бачадон-йулдош апоплексияси дейилади.
Йулдош киргогидан бошлаб кучтанда йулдош ва бачадон девори оркасида /йулдош ости/ кон уюшмаси хосил булмайди, кон бачадон буйни ва кин оркали ташкарига окади. Йулдош ур-тасидан куча бошлаганда бачадон девори билан йулдош уртасида кон уюшмаси /гематома/ хосил булади. Бунда кон ташка­рига чикмаслиги натижасида йулдош юзасини бачадон девори­дан кучиши кучаяди ва бачадоннинг шу девори дуппайиб чикади. Бунда хатто кон бачадон мушак толалари орасига сингиб, бача­доннинг сероз каватигач" боради, бачадоннинг бундай холатини Кювелер бачадони дейилади. Аёл корнида огрик сезади; огрикнинг кучи йулдошнинг кучиш кучига боглик.
Нормал жойлашган йулдошнинг вактидан илгари кучиши кисман ва тула булиши мумкин, йулдошнинг барвакт урнидан кучиши тез ва секин /озрок/ булади. Баъзи вактларда секин /озрок/ кучганда белгисиз булиб хомила ва йулдош тугилган-дан кейин юзасини куриб,кон лахтаси борлигидан аникланади.
Йулдошнинг барвакт укчиш белгилари:
Йулдош вактидан илгари кучганда кон окиши асосий белги хисобланади ва кон купинча бачадон ичига окади. Бунда уткир кон кетиш натижасида камконлик, шок ва коллапс белгилари куринади. Бундай вактда касаллик бирданига бошланиб, аёл корни­да огрик бошланади, унинг ранги окаради, шиллик кавати рангсизланади, томир уриши тезлашади, кон босими секин-аста пасая бошлайди, баъзан огир ахволда томир уришини аниклаш хам кийин булиб колади. Беморнинг нафас олиши тезлашади, кулоги шангиллаб куз олди коронгилашади. Аёл хушидан кетади ёки тез-тез хушини йукотиб туради. Бачадон деворини корин оркали пайпаслаб курганда унинг таранглашиб, баъзан каттиклаштани аникланади. Бачадоннинг йулдош кучган сохаси дуппайиб чиккан, огрикли ва юмшок хамирсимон булади. Бу холда бачадоннинг таранглигидан дард тутаётганлигини аниклаб булмайди.
Йулдошнинг урнидан кучиши болага таъсир килиб, хомиланинг юрак уриши сустлашади ёки бутунлай йуколади, натижада хомила нобуд булади.
Хомила тугилиши билан /агар йулдош кучишининг огир даражаси булса/ йулдош хам тезгина тушади ва у билан бирга куп микдорда бачадон ичидан ивиган ва суюк кон келади.
Бачадон мушак толалари ичига /орасига/ кон куюлган булса /Кювелер бачадони/, хомила тугилгандан кейинги даврда бачадон яхши кискармаслиги натижасида гипотония - суст кискариши ёки атония - бутунлай кискармаслиги, кон кетиш эса коннинг суюклашиб, ивимаслик - коагулопатик кон кетишига сабаб булади.
Хамма тукималар ва кон суюклигида кон ивиши учун зарур булган жуда куп ноактив тромбопластин моддаси мавжуд булади. Йулдошнинг вактидан олдин кучиш жараёни бу тромбопластинларни активлаштиради. Бундай активлашган тромбопластинлар ретроплацентар гематомада хаддан ташкари купдир. Улар очилиб колган бачадон томирлари оркали конга утиб протромбинни тромбинга, у эса уз навбатида суюк фибриногенни фибринга айлантиради ва томирлар ичида жуда куп майда тромбчалар юзага келтириб, хаёт учун энг зарур булган аъзолар /бош мия, буйрак ва бошкалар/ фаолиятини ишдан чикаришга олиб келади. Кондаги фибриногеннинг куп кисми кон томирдарида тромбчалар хосил булишига сарфланганлиги сабабли бачадон кон томирларидан окаётган кон гипофибриногенемия жараёни натижасида ивимайди. Бу коннинг ивимаслигининг биринчи сабаби булса, унинг иккинчи сабаби: томирларда кон ивиб тромблар хосил булишига жавобан рефлектор сифатида организмда фибринолитик, яъни тромбларни эритадиган система активлашади, натижада бу система моддалари бачадон деворларида кон тухтатиш учун хосил булган тромбларни хам эритиб юборади. Шунинг учун аёлда тромбогеморрагик ёки коагулопатик кон кетиш юзага келади.
Бу касалликни йулдошнинг олдин келиши, бачадон йиртилиши, талок йиртилиши касалликларидан ажрата олиш керак.
1. Йулдошнинг олдин келиши: бунда кон ташкарига окиб, бачадоннинг шакли узгармайди; дард тутганда кон окиши тезлашади. Кин оркали курилганда бачадон буйин тешиги сохасида йулдош тукимаси аникланади. Йулдош олдин кучганда бу белгилар булмайди.
2. Бачадон йиртилиши. Бу хам тусатдан юз бериб, дард бирдан тухтайди; бачадоннинг шакли аник булмайди, корин девори остида хомила кисмларини ушлаб билиш мумкин. Бачадон йиртилиши купинча тор чанок, бачадон деворида чандиклар булганда, куп тугувчи аёлларда кузатидади.
3. Талок йиртилиши: тусатдан чап ковурга остида огрик сезиб, унда камконлик белгилари курина бошлайди. Бачадон шак­ли ва хомиланинг юрак уриши узгармайди. Талок касаллиги борлиги аникланади.
Йулдошнинг вактидан илгари кучишини даволаш.
Бу касаллик йулдошнинг кучиш даражаси, тугрук йулларининг холатига, аёлнинг умумий ахволига караб турлича даволанади.
Агар йулдошнинг озгина кисми кучиб, аёл ва хомиланинг ахволи унчалик узгармаган булса, аёлни дархол тугрукхонага ёткизилади, тинчлик холатини саклаб унта кон тухтатувчи дорилар ва шу касалга олиб келган сабаблар даволанади /вика-солнинг 1% эритмаси З мл тери остига, желатиндан 10 мл мушак орасига юборилади, 40% глюкоза эритмасидан 20-40мл билан 5% аскорбин кислотасидан 3-5 мл. ни кушиб томирга юборилади, спазмолитик дорилардан (но-шпа, папаверин, баралгин ва бошкалар) мушак орасига юбориш билан бир каторда асосий касаллик (буйрак хасталиги, гипертония, хомиладорлик токсикозлари) ни даволаш лозим).
Йулдош кучишини аниклаганда аёлнинг томир уришини, кон босимини, умумий ахволини кузатиб туриш ва вакти-вакти билан корин айланасини, бачадон узунлигини см. да улчаб, бачадон холатини, хомиланимт юрак уришини текшириб туриш керак. Сийдик ва копни ивишини анализ килиш керак.
Агар кон босими пасайса, томир уриши тезлашиб ёки су-сайса,корин айланаси ва бачадон узунлиги ортса,огрик кучай-са,бачадон шакли узгарса, буларнинг хаммаси йулдошнинг урнидан кучиши давом этаётганидан хабар беради. Бу холда тез ёрдам бериш тугрук йулларининг тайёрми ёки йуклигига хам боглик.
Агар йулдошнинг туда кучиши хомиладорликнинг 2-нчи ярмида ёки бачадон буйни етарли очик булмаганда юз берса, дархол операция килиш лозим. Операция вактида бачадоннинг мушак толалари орасига кон куюлиб, Кювелер бачадони мавжуд булса, кейинчалик гипотоник ёки атоник кон кетишини олдини олиб, бачадоннинг танасини ёки хаммасини олиб ташлашга тугри келади.
Агар тугрукнинг 2-нчи даврида хомиланинг боши чанок тубида булса, махсус кискичлар ёрдамида тугдириш лозим.
Аёлни тугдириш учун кандай чоралар кулланган булишидан катъий назар, йулдош тушгандан кейин бачадон ичини енгил нар­коз берилгандан сунг дархол кул билан текшириб ва ичидаги кон лахталарни,колган булса йулдошнинг булакчаларини олиб ташлаш лозим. Корин пастига музли халта куйилади, бачадон кискартирадиган дорини томирга юборилари. Шу билан бирга кон урнини босадиган моддалар /полиглюкин, реополиглюкин, желатиноль/ кон томирига юборилади, керак булса кон юборилади.
Йулдошнинг барвакт кучишида вактида ёрдам берилмаса, окибатда хомила ва бола улимига олиб келиши мумкин. Шунинг учун буни олдини олиш - экстрагенитал касалликларни даволаш, абортга карши курашиш, хомиладор аёлнинг овкат рационига сервитамин махсулотларни киргизиш керак.

Download 0,66 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   34




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish