Аёллар жинсий аъзоларининг ёшига боглик анатом-физиологик хусусиятлари



Download 0,66 Mb.
bet7/34
Sana02.07.2023
Hajmi0,66 Mb.
#953502
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   34
Bog'liq
Аёллар-жинсий аъзолари

Йулдошни кулда кучириш ва туширишга курсатмалар:
1) йулдош тушим даврида кон кетиш-йулдошни ташки амаллар билан тушириб булмаса,
2) йулдошнинг бачадонда 2 соатдан ортик туриши /хозир эса 1 соат/, уни Абуладзе ёки Креде усули билан тушириб булмаса, кон кетмаса хам йулдош бачадонда узок ушланиб колганда.
Йулдош тушгач:
а) йулдош кисмларининг бачадонда ушланиб колиши;
б) йулдошнинг бутунлигига шубха тугилиши бачадонни кулда текширишга курсатма хисобланади.
Йулдош агар сохта ёпишган булса уни бачадон деворидан ажратиб олиб мумкин. Агар чин ёпишган булса ёки йулдош томирлари бачадоннинг мушак кабатига утган булса, бунда ажра­тиб булмайд, кон куп кетади агар узиб олишга харакат килинса. Тез ёрдам - операция усулини куллаб бачадонни киндин юкори кисмини олиб ташлашади. Шу билан бирга йукотган кон тикланиб иссик кон куйилади ва хаётий зарурликка эга булган органларни фаолиятини яхшиловчи дори-дармонлар килинади.
Агар бачадон кискариш хусусияти пасайиб буни натижасида кон кетса, бунда:
1) сийдик пуфаги бушатилади, чунки сийдик билан тулган сий­дик пуфаги бачадонни туриш холатини узгартириб, кискаришига халакит беради.
2) бачадон кискартирадиган дорилар
3) ташкаридан бачадонни массаж килиш
4) ажралган йулдошни Преде усули билан чикариш ва бошка куп усуллар агар фойда булмаса.
Албатта аёлнинг умумий ахволини, кон босимини, томир уришини ва органлар фаолиятини кузатиб туриш керак.

Тугрукдан кейинги дастлабки соатларда кон кетиш


с а б а б л а р и:
1) тугрук йулларидаги юмшок тукималарнинг йиртилиши;
2) йулдош кисмларини бачадонда ушланиб колиши;
3) бачадон мушак кабатини суст кискариши /гипотония/ ёки бутунлай кискариш кобилиятини йукотиши /атония/
4) конни куюлишини бузилиш касалликлари.
Бунда клиник куриниш куйидагича булади:
1) Тугрук йулларидаги юмшок тукималарни йиртилиши-иулдош тушиш даврида ва хомила тугилгандан кейин кон кетиш турли даражада булади, бачадон каттик кискарган холда булади.
2) Йулдош кисмларини бачадонда ушланиб колганда - кон вакти-вакти билан ивиб тушади, бачадон вакти-вакти билан бушашади, кон кетиш натижасида /чунки иулдош томирлари очик булади/ камконлик, кон системасида узгариш пайдо бу­лади / кон босими, томир уриши, окариб кетиш/.
3) Бачадоннинг кискариши, сустлашганда йулдош майдонга томирлари очик булиб, конайди. Гипотоник кон кетиш инфанти­лизм /жинсий аъзоларнинг яхши ривожланмаганлиги/, эгиз хомиладорлик, катта хомила дард ва тулгок сустлашиб аёлнинг чарчаб колиши, тугитда бачадоннинг яллигланиши туфайли юзага келади. Кон кетиш булиниб-булиниб, лахта-лахта, бачадон буш, яхши кискармаган ва катта размерда булади.
4) Агар кон системасиджги конни суюлиши булганда: кон ивимайди, бачадон каттик кискарган, фибриноген модда конда камайиб 100 мг% дан кам булади.

Кон кетишига карши кураш бунинг сабабини бартараф этишга боглик.


Агар кон кетиш ташки ёки ички жинсий аъзоларни жарохати булса, унда жарохат тикилиб чокланади.
Агар йулдошни бир кисми бачадонда колиши кон кетишига сабаб булса, бачадон дархол кулда текширилиб, йулдошни колган кисми олиб ташланади.
Энг куп учрайдиган патологик холат бачадонни суст кискариши хисобланади. Кон кетиш бу холатда 2 хил куринишда булади:
1) кон кетиш бошланишдан кучли булади. Бачадон юмшок, бачадонни кискартирувчи дорилар, массах хам яхши таъсир килмайди. Куп кон кетиш натижасида геморрагик шок пайдо булади. Тери ва шиллик каватларни ранги окаради, кон босими пасаяди, томир уриши аввалгидан тезлашиб, кейин секинлашади, огир ахволда босим хам, томир уриши хам билинмайди.
2) кон кетиш бошланишидан оз-оз, бачадон вакти-вакти билан яхши кискаради ва бушашади, кон йукотиш секин-аста купаяди, 150-300 мл хар йукотишда. Дастлаб бу хол дарров тикданиб, кон босими узгармайди, тери ранги оч-пушти,томир тез уради. Бу холда тез даволанмаса, секин зурайиб, бирданига куп кон кетиш бошланади ва аёлнинг ахволи тезда огирлаша бошлайди, геморрагик шок ва ДВС синдром пайдо булади.
Гипотоник кон кетиш хар хил давом этади. Вактида ёрдам килинса 15-30 дакикада кон кетиши тухтайди. Бачадоннинг мушак кабатини суст кискариши билан бутунлай кискармай колишини чегараси йук, секин-аста огир холга келади. Шунинг учун уни олдини олиш керак: йулдош даврида ва тугрукдан кейинги дастлабки соатларда кон кетишини хисоблаш керак, агар кон 0,5% тана огирлигидан куп булса, бу патологик хол хисобланиб дархол ёрдам килиниши керак.
Бачадон суст кискариши натикасида кон кетишдаги ёрдам 3 боскичга булинади.
1 боскич: кон йукотиш 0,5% тана огирлигидан куп булиб, 401-600 мл хосил килади. Тез ёрдам:
1) ковук бушатилади
2) бачадон корин девори оркали массаж килинади
3) корин пастига муз халта куйилади. Бачадон кискартирадиган дори - метилэргометрин 1,0
4) туз эритмаси дорилар томирга куйилади, кон билан конни урнини босувчи эритмалар 0,5:1,0 нисбатда томирга куйилади.
5) тугрук йулларини кузгуда куриш ва жарохатланган жойи булса чоклаб куйиш
6) бачадон деворларини жарохатланмаганини кул солиб текшириш ва танасини икки кул уртасида массаж килиш
7) кон томирга витамин-кувватли дориларни бачадонни яхши кискаришига кувват буладиган 100-150 мл 40% глюкоза эритмаси 12-15 ЕД инсулин тери остига юборилади, 10 мл 5% аскорбин кислотасининг эритмаси, 10 мл глюконат кальций эритмаси, 50-100 мг кокарбоксилаза гидрохлорид.
Кон куп кетса нормадан 500 мл кон куйиш лозим.
Агар кон кетиш тухтамаса, кон йукотиш 1-1,8% тана огирлигига, яьни 601-1000 мл гача булса, кон тухтатиш усулларини II боскичига утамиз. Бачадоннинг суст кискаришига карши чоралар билан кон етишмовчилигини бартараф килиш керак. Кон билан кон урнини босувчи эритмалар нисбати 1:1.
II боскичдаги чоралар:
1) окситоцин 10 ЕД эритмасини /2 мл/ томирга физиологик эритма 0,9%-500 мл олиб 35-40 томчини 1 дакикада юборамиз.
2) кон куйиш, кон урнини босувчи эритмалар, оксил моддалар эритмаси, полиглюкин, реополиглюкин, желотиноль, полифер, иссик кон ёки кизил кон таначалари куйилиши керак. Кон етарли берилганда, кон окиш хажми /ОЦК/ тулдирилганда то­мирга: 40% глюкоза эритмаси, коргликон, панангин, Вит С,В1-. В6, кокарбоксилаза, АТФ, димедрол, супрастин берилади.
Агар бу холатда хам кон кетиш тухтамаса, учинчи боскичга утилади.
III боcкичда кон 2% тана огирлигича, яъни 1001-1500 мл йукотилади.
Бу холда:
1) упкани сунъий ишлатиш /ИЗЛ/
2) коринни олдинги деворини кесиш /чревосечение/, вактинча катта кон томир шохларига кискич куйиш. Холатига караб бачадонни кин тепасидан ёки бутунлай буйни билан олиш.
Куп кон йукотганда энг яхшиси экстирпация, яъни бачадонни буйни билан олиш, бунда албатта тухумдонларни колдириш керак. Кон окишини тухтатиш билан бирга камконликка карши кураш олиб борилади. Бу холатда йукотган конни тулик ёки 20-30% ошиги билан таъминлаш керак, бир хил группали янги конни томирга куйиш керак. Куйиладиган кон билан бошка суюкликлар нисбати 2:1.
Кроватнинг бош томони пастга туширилиб, мияга кон келиши яхшиланади. Беморнинг хамма томонига грелкалар ку­йиш лозим. Баданнинг куийб колмаслигига караб туриш керак.
Кон куйишни ахамияти нихоятда катта. Организмнинг бузилган фаолияти кон кйиш натижасида тез тикланади. Кон кетиши тухтагач, юракни кувватловчи дорилар /кофеин,камфора/, кислород берилади нафас олгани, агар кислород булмаса, форточка ёки дераза очиб куйилади. Албатта гормонлар бери­лади /преднизолон 90-12С мг, гидропортизон 5СО-1000 мг/.
ЧИЛЛА ДАВРИДА КЕЧ КОН КЕТИШ.
Тугрукдан кейин бир сутка ёки кечрок кон кетиши чилладаги деч кон кетиши деб атадади.Баъзан 10-15 кундан кейин хам учрайди.
С а б а б л а р и:
1) йулдошнинг бир кисми /булакчаси/ бачадонда ушланиб колиши секин-аста усма шаклига киради. Буни йулдош усмаси /плацентарный полип/ деб аталади. Бу холатда кеч кон кетиши мумкин. Баъзан бу усмалар кон кетишига сабаб булади. Бу хо­латда махсус асбоблар билан бачадон бушлигидан олиб /бачадонни кириб/ даво килинади.
Инфекция белгилари пайдо булганда уни вактида даволанса кон кетишини олди олинади.
Куп кон йукотганда куйидагича кон ва эритмалар куйиш мумкин.

Кон кетиши тана огирлигига нисб.%

Кон

1,5% кон йукотиш 1000 мл. гача

Лактасол 400 мл, кон ёки кизил кон таначалари 400-800 мл, реополиглюкин 400 мл, 5% глюкоза эритмасидан 300-200 мл

2% кон 1400 – 2000 мл йукотилганда

Лактасол 400-800 мл, физиологик эритма 600-800 мл, кон 1500-3500 мл ёки кизил кон таначалари 1000-2000 мл, реополиглюкин 400 мл желатиноль 450 мл, 5% глюкоза эритмаси 300-500 мл

3 дан ортик

Полиглюкин 400 мл, кизил кон таначалари 2000 мл, кон 4000 мл, реополиглюкин ва лактосол 600-1200 мл, 5% глюкоза эритмаси 50 мл

Кон кетганда хар доим кон кетиш дармкасини аниклаш учун шок индекси аникланади, бунда томир уриши бир дакикада 60, кон босимини систолик сонига булинади, яъни:
60:120=0,5 норма
120:120=1,0
бу органиэмда кон етишмаслик даражасини билдиради. Шунга караб даволаш тадбирлари аникланади.
Кон кетишини олдини олиш бу аёллар консультациясидан бошланиб, кон кетишга хавф тугдирган сабабларни даволаш, тугрукни тугри бошкариш кон кетишни олидини олишга киради.

Download 0,66 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   34




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish