Auditorlik nazoratini amalga oshirish mexanizmi

1.Auditorlik nazoratining mohiyati va auditorlik tekshiruvi turlari 
Auditorlik nazorati nodavlat moliyaviy nazoratining yangi turi bo’lib, u 
mustaqillikning dastlabki yillarida O’zbekistonda ham paydo bo’ldi. Iqtisodiyotni 
boshqarishning bozor tizimiga o’tilishi va turli tijorat tizimlarining paydo bo’lishi 
bilan ularning moliyaviy ishonchliligiga, shuningdek ular moliyaviy holatini 
obyektiv baholashga nisbatan talablar keskin oshirildi.
Auditorlik nazoratining asosiy vazifalari buxgalterlik va moliyaviy 
hisobotning ishonchliligini hamda amalga oshirilgan moliyaviy va xo’jalik 
operasiyalarining amalda bo’lgan me’yoriy hujjatlarga muvofiqligini aniqlash, 
tekshirilayotgan iqtisodiy subyektlarning to’lov-hisobot hujjatlarini, soliq 
deklarasiyalarini va boshqa moliyaviy majburiyatlarini tekshirishdan iborat.
O’zbekiston Respublikasining “Auditorlik faoliyati to’g’risida”gi qonuni 
yangi tahrirda 2000 yil 26 mayda qabul qilingan bo’lib
1
, 2021 yil 25 fevralda
677-son bilan yangi tahrirda qabul qilindi.
O’zbekiston Respublikasining 216-son Qonuni bilan o’zgatirishlar kiritilgan. 
Mazkur qonunning 3-moddasiga binoan “Auditorlik faoliyati deganda auditorlik 
tashkilotlarining auditorlik tekshiruvlarini o’tkazish va professional xizmatlar 
ko’rsatish borasidagi tadbirkorlik faoliyati tushuniladi”.
Auditorlik tashkilotlari quyidagi professional xizmatlarini ko’rsatishlari 
mumkin
2
: buxgalteriya hisobini yo’lga qo’yish, qayta tiklash va yuritish; 
moliyaviy hisobotni tuzish; milliy moliyaviy hisobotni buxgalteriya hisobi xalqaro 
standartlariga o’tkazish; xo’jalik yurituvchi subyektlarning moliya-xo’jalik 
faoliyatini taxlil qilish; buxgalteriya hisobi, soliq solish, rejalashtirish, menejment 
va moliya-xo’jalik faoliyatining boshqa masalalari yuzasidan konsalting xizmati; 
soliqlar va boshqa majburiy to’lovlar bo’yicha hisob-kitoblar va deklarasiyalarni 
tuzish.
Auditorlik tashkilotlari auditorlik faoliyatining milliy standartlarida nazarda 
tutilgan boshqa professional xizmatlarni xam ko’rsatishlari mumkin.
1
Avvalgisi
1992 yil 9 dekabrda qabul qilingan edi.
2
O’zbektiston Respublikasining “Auditorlik faoliyati to’g’risida”gi qonuni, 25.02.2021 y.

---