«Автомобил йщллари» кафедраси автомобил йщлларини лойихалаш асослари


Мавзу: Йщлни режада лойихалаш. Режадаги эгри радиусини хисоблаш. Вираж. Йщлдаги кщриниш



Download 0,93 Mb.
bet6/35
Sana09.06.2022
Hajmi0,93 Mb.
#648128
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   35
Bog'liq
Avtomobil yollarini loyihalash

Мавзу: Йщлни режада лойихалаш. Режадаги эгри радиусини хисоблаш. Вираж. Йщлдаги кщриниш.


Режа:
1.Автомобилнинг эгрида харакатланиш хусусиятлари.
2. Режадаги эгри радиусини хисоблаш.
3.Вираж.
4.Йщлдаги кщриниш.

Таянч сщзлари ва иборалари:


-Эгри, радиус, марказ, автомобил, оцирлик маркази, кундаланг куч, вираж, куриниш.

Йщлнинг R радиусли эгри чизикли булагида харакатланаётган автомобилга марказдан ьочма куч таъсир ьилади.




(13)
бу ерда: m- автомобил вазни; (кг) v- тезлик м/с;

Марказдан ьочма куч харакат йщналишига перпендикуляр бщлади. Бунда автомобилга, ыайдовчига ва йщловчиларга ацдарувчи ва сурувчи кучларнинг таъсири бщлади. Унг ва чап цилдираклар орасидаги босимнинг ьайта таъсимланиши, шинанинг ёнга ьочишини юзага келтиради. Бунда автомобилни бошьариш мураккаблашади. Кичик радиусли эгриларда ёьилци сарфи кщпаяди ва шина емирилиши ошади. Тунги ваьтда эгри чизиьли булагида харакат мураккаблашади. Бунга сабаб фара ёриьлиги автомобил олдидаги масофани йщлнинг тщцри булагига нисбатан кам масофада ёритади.


Бу салбий омиллар, эгри радиуси кичик бщлса, шунчалик катта бщлади. Автомобиллар хисобий тезлик билан ыавфсиз, ьщлай ва иьтисодий харакатланиши фаьат эгри радиусини етарлича катта бщлганда бщлиши мумкин.
Автомобилнинг эгридаги ыаракатида унга иккита куч таъсир ьилади 4.1-расм [1]:
-марказдан ьочма куч С; -автомобилнинг оцирлиги G.
Автомобил йщлининг ьатнов ьисми кщндаланг ьиялиги йщналишида юьоридаги иккита куч лойиыаланганда ьуйидаги ифода ыосил бщлади:
Y= (14)
Y- йщлдан автомобилни сурувчи, кщндаланг куч деб номланувчи натижавий куч,  - кичик бщлганда (Cos =1) у ыолда:
Y= (15);
G=mg (16);
(17);
;деб белгилаймиз ва кундаланг куч коэффиценти деб атаймиз.
= бундан эгри радиусини ыисоблаш формуласини келтириб чиьарамиз:
R= (18)
-кщрсатгич ьийматини нолга яьин бщлишини амалда таъминлашимиз керак. Кщндаланг куч коэффициентига ьарши тишланиш куч коэффициенти ишлайди. Ыар доим    тенглик саьланиши керак. ,  амалда бщлмайди, лекин шунга яьинлашишга ыаракат ьилиш керак.
Тажрибалар шуни кщрсатадики, = 0,1 да йщловчи автомобил эгри булакда ыаракатланаётганини сезмайди, = 0,15 да йщловчи эгри булакдаги ыаракатни кучсиз сезади. = 0,2 да ыаракат сезилади ва енгил ноьулайликлар юзага келади. = 0,3 да йщловчи эгри участкадаги ыаракатни туртки сифатида ыис ьилади ва ёнга эгилиб ьолади. Йщловчилар учун эгридаги ыаракатда, ьулайликни таъминлаш маьсадида кщндаланг куч коэффициентини = 0,15 дан оширмаслик керак, мураккаб шароитларда эса = 0,2 дан ошмаслиги лозим.
Ыисобий тезликда ыавфсиз, ьулай ва иьтисодий ыаракатланиш учун автомобил йщлининг режадаги эгри радиусини шундай белгилаш керак-ки, бунда иложи борича кщндаланг куч коэффициенти кичик бщлиши таъминлансин. Бази бир мураккаб рельеф шароитларида, зич аыоли пунктларида эгри радиусини оширишнинг иложи бщлмайди ёки бу катта ер ишларини бажарилишини талаб этади. Бу ыолларда юьоридаги шартлардан келиб чиьиб режадаги эгри радиусини энг кичик ьийматини белгилаш талаб этилади.
ЬМЬ-2.05.02-95 га асосан мураккаб ва ьийин участкаларда режадаги эгри энг кичик радиуси ьуйидагича белгиланади:

Ыисобий тезлик, км/с

150

120

100

80

60

50

Йщл даражаси

I

II

III

IV

V

V

Текислик жой
Тоцли

1200
1000

800
600

600
400

300
250

150
125

100
100

Агар йщл текислик жойдан щтса, эгри радиусини I-чи даражали йщлда 3000 м.дан катта, II-V даражали йщлларда 2000 м.дан катта олиш лозим, бунда эгридаги ыаракат тщцридагидан фарь ьилмайди. Кщпчилик ыолларда жой шароити, рельеф ёки ьимматли ьурилмалар борлиги эгрини ыисобий радиусда жойлаштириш имконини бермайди. Эгрида радиус таъминланмаганда, автомобилни ыаракат ьулайлигини ва устиворлигини ошириш учун эгрида бир томонлама кщндаланг ьиялик -- вираж ьурилади. Бунда ьатнов ьисми ва йщл чети ьиялиги эгри марказига йщналтирилади.
Вираж ьиялигини ьщйидаги ифода орьали топилади:
iвираж= ; (19)
ЬМЬ-2.05.02-95 га асосан биринчи даражали йщлларда эгри радиуси 3000 м.дан кичик бщлганда, ьолган даражали йщлларда 2000 м.дан кичик бщлганда эгрида вираж албатта ьурилади.
Йщлнинг тщцри участкасида ыайдовчи щз олдидаги йщлни катта масофада кщради. Режадаги эгрида ва бщйлама кесимда кщриниш бир ьанча камаяди. Бу булакларда йщлларни лойиыалашда махсус ыолатда ыисобий кщриниш таъминланган бщлиши лозим.
Йщлларни лойиыалаш назариясида кщринишни кщпгина чизмалари таклиф ьилинган. Улар икки гуруыга ажралади.

  • 1.Тщсиь олдида ёки ьаршидан келаётган автомобил олдида тщыташ;

  • 2.Автомобилда тщсиьни айланиб щтиш ёки ьувиб щтиш.

Биринчи чизмада автомобилни тщытатиш учун олдиндан куриниш масафасини аниьлаш кщйидагича:
(20)
Иккинчи чизма бщйича:
(21)
Тезликка боцлиь равишда энг кичик кщриш масофаси жадвали.

Кщриниш хисобий схемаси

150

120

100

80

60

50

40

30

Тщсиььа нисбатан

300

250

200

150

85

75

55

45

Ьаршидан автомобилга

-

450

350

250

170

130

110

90

Ёндан кщриниш энг кичик масофаси ьщйидаги формула ёрдамида топилади.
(22)
Меъёрларда ёндан куриниш, I-III даражали йщлларда ьоплама четига нисбатан 25 м, IV-V даражали йщлларда 15 м бщлиши талаб этилади.

Нзорат саволлари:





  1. Марказдан ьочма куч ьандай ифодаланади?

  2. Автомобилнинг эгридаги харакатида унга ьандай кучлар таъсир ьилади?

  3. Эгри радиусини хисоблаш формуласини ёзинг?

  4. Вираж ьиялиги ьайси ифода орьали топилади?

  5. Режадаги эгрининг энг кичик радиуси йщл даражасига боцлиь равишда ьандай бщлади?

  6. Йщлдаги куринишни аниьлаш ифодасини ёзинг?

5-МАЪРУЗА.





Download 0,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   35




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish