Biogeografiya kk

Biogeografiyanın’ bo’limleri. 

---

8 
Organizmlerdin’ jer sharı boyınsha tarqalıwının’ bir tegis bolmawı ha’r-qıylı sebepler 
menen anıqlanadı, bul sebeplerdi biogeografiya ilimi u’yrenedi ha’m tu’sindiredi. 
Jerdin’ tiri organizmlerin u’yreniwdin’ eki tu’ri bar: geografiyalıq, bunda organizmler 
soobshestvosı, sonday aq jer sharının’ ha’r-qıylı oblastlarının’ flora ha’m faunası izertlenedi, 
ha’m taksonomiyalıq, bunda jerde ayrım taksonomiyalıq kategoriyalar-semeystvo, tuwıs, 
tu’rlerdin’ tarqalıwı u’yreniledi. 
Usıg’an sa’ykes biogeografiya to’mendegi bo’limlerge bo’linedi: 1. Soobshestvolar 
geografiyası: a) ja’ma’a’ttin’ ulıwma geografiyası, b) o’simlik qaplamının’ geografiyası, v) 
haywanatlar elatının’ geografiyası. 
2.Organizmler ha’m olardın’ populyatsiyalarının’ geografiyası: a) organizmlerdin’ 
ulıwma geografiyası, b) o’simlikler geografiyası, v) haywanatlar geografiyası, g) zamarrıqlar 
geografiyası. 
Mikroorganizmler geografiyası da bar desek boladı, biraq bul bo’lim ele jaqsı islenbegen. 
O’simlikler qaplamı ha’m o’simlikler populyatsiyasının’ tarqalıw nızamlılıqlarının’ 
jıynag’ın botanikalıq geografiya u’yrenedi, haywanatlar elatı ha’m haywanatlar populyatsiyası 
geografiyasının’ jıynag’ı-zoologiyalıq geografiya (zoogeografiya), biom ha’m biotalardın’ 
tarqalıw nızamlılıqlarının’ jıynag’ı-ulıwma biogeografiya ta’repinen u’yreniledi. 
Biogeografiya mashqalaların u’yreniwdin’ u’sh etapı bar:
1. Floristiko-faunistikalıq-fauna, flora ha’m jer sharının’ ha’r qıylı regionlarının’ flora 
ha’m biotalarının’ inventarizatsiyası. 
2. Salıstırmalı-regionallıq-jer sharının’ flora, fauna, biota, o’simlikler qaplamı, 
haywanatlar elatı boyınsha regiong’a bo’liniwi (biomlar jıynag’ının’ da) ha’m bul regionlardın’ 
salıstırılıwı. 
3. Kauzallı-sebepli-organizmler ha’m olardın’ ja’ma’a’tinin’ geografiyalıq tarqalıwına 
ekologiyalıq faktorlardın’ ta’sirinin’ ko’rinisi, sonday aq tariyxıy faktorlardın’ organizmler ha’m 
olardın’ ja’ma’a’tinin’ ha’zirgi tarqalıwında geologiyalıq tariyxı dawamında ekologiyalıq 
jag’daylarının’ o’zgerisinin’ tu’sindiriliwi.
Ha’zirgi waqıtta biogeografiyada obektti izertlewdin’ sanlıq etapları jaqsı rawajlang’an. 
Ma’selen, flora ha’m faunanı izertlewde bahalı mag’lıwmat alıw ushın sol regionda jasawshı 
o’simlik ha’m haywan tu’rlerin tek sanap qoymastan. olardın’ ha’r-bir tu’rine sanlıq baha beriw 
kerek.