Бозор ҳокимияти шароитида нархларнинг шаклланиш тамойиллари

Siz kutganingizdek, eng yuqori narx talabi kamroq Uzgaruvchan

• Siz kutganingizdek, eng yuqori narx talabi kamroq Uzgaruvchan
• bo’lgan tovarga qo’yiladi. Agar, masalan, birinchi navli
• mahsulotga talab o’zgaruvchanligi — 2 bo’lsa, ikkinchi navli
• mahsulotga talab o’zgaruvchanligi —4ga teng bo’ldi. Bunda
• hosil bo’ladi.
• Boshqacha aytsak, birinchi navli tovarlar narxi, ikkinchi
• navli mahsulot narxidan 1,5 marta yuqori bo’lishi kerak.
• 11.5-rasm tovarlar toifasiga ko’ra narxlar diversifika-
• tsiyasini ko’rsatadi.
•  

Birinchi navli mahsulotga bo’lgan talab egri chizig’i D,,

• Birinchi navli mahsulotga bo’lgan talab egri chizig’i D,,
• ikkinchi navli tovarlarga talab egri chizig’iga nisbatan kamroq
• o’zgaruvchanlikka ega va binobarin, birinchi navli mahsulotga
• qo’yilgan narx yuqoriroq bo’ladi. Ishlab chiqarishning ja’mi
• hajmi hisoblangan Q, = Q,+Q2 chegarali daromadlar egri chi-
• zig’i MR, va MR, ni qismlariga qarab qo’shish orqali aniqlana-
• di. Buning natijasida uzuq-uzuq chiziqli MR,, hosil bo’ladi va
• daromadning chegarali xarajatlar egri chizig’i bilan kesishgan
• nuqgasi belgilanadi. MS MR, va MR2 ga teng bo’lishi zarurligi-
• ni hisobga olib, biz ishlab chiqarish hajmi Q, va Q2 ni
• aniqlash uchun mana shu kesishuv nuqgasidan chap tomonga ufqiy
• to’g’ri chiziqni tortishimiz mumkin.
•  

Firma uchun iste’molchilarni guruhlarga bo’lib ularga maxsulot

• Firma uchun iste’molchilarni guruhlarga bo’lib ularga maxsulot
• sotish har doim ham foydali bo’lavermaydi.
• Xususan, ikkinchi guruh iste’molchilarining talabi katta
• bo’lmasligi va chegarali xarajatlar keskin ravishda oshib keti-
•