Бозор ҳокимияти шароитида нархларнинг шаклланиш тамойиллари

15-mavzu.

Nomukammal bozorlarda firmalar faoliyati

IM-90 GURUHI TALABASI
AHMEDOV JO’RABOY

Reja:

1. Iste’molchi yutug’ini qo’lga kiritish.

2. Narxlar diversifikatsiyasi.

3. Narxlarni vaqtga qarab diversifikatsiyalash va maksimal talab sharoitida narxlarning shakllanishi. 

Ko’p tarmoqyaarda faqat bir necha firmalar

• Ko’p tarmoqyaarda faqat bir necha firmalar
• ish yuritadilar va shu sababli har bir ishlab chiqaruvchi
• nisbatan monopol hokimiyatga ega. Ko’pchilik firmalar esa,
• xomashyo, mehnat resurslari yoki maxsus ishlab chiqarishga mo’ljal-
• langan tovarlarning xaridori sifatida ishlab chiqarish omillari
• bozorida monopsonik hokimiyatga ega bo’ladilar.
• Bu firmalar rahbarlari duch keladigan muammo o’zining monopol
• hokimiyatidan samarali foydalanishdan iboratdir. Ular
• qanday qilib narxlarni belgilash usullari, qo’llanadigan ishlab
• chiqarish omillari mikdorini va ishlab chiqarish hajmini
• qisqa muddatli va uzoq muddatli davrlar uchun aniqlashlari
• lozim; bundan maqsad esa foydani maksimumlashtirish bo’ladi. Raqobatli bozorda ishlovchi firmaga nisbatan monopol hoki-
• miyati bor firmani boshqarish qiyinroq bo’ladi.
•  

O’z tovarini

• O’z tovarini
• mukammal raqobat sharoitida sotuvchi firma bozor narxiga
• ta’sir etishga qodir emas. Shu sababli firma rahbarlari uning
• operatsiyalaridagi xarajat xususida ko’proq tashvish tortishla-
• riga to’g’ri keladi. Bunda ular narx chegarali xarajatlarga teng
• bo’lishini ta’minlovchi ishlab chiqarish hajmini tanlab oladilar.
• Monopol hokimiyati bor firmalar rahbarlari esa shuningdek,
• talab tavsiflari ustida bosh qotirishlari zarur. mahsulotlarga narx
• belgilasalar-da, bari bir ular narxning qanday bo’lishini
• (shunga mos hodtsa ishlab chiqarish hajmini ham) aniqlash uchun
• hech bo’lmaganda talab o’zgaruvchanligining taxminiy hisob-kito-
• biga ega bo’lishlari zarur. Bundan tashqari, biz shuni ko’rishi-
• miz mumkin-ki, ba’zi bir rahbarlar narx belgilashning murak-
• kabroq strategiyasidan muvaffaqiyat bilan foydalanishi mumkin,
• masalan, ular turli iste’molchilarga mo’ljallab turli
• narxlarni o’rnatishlari mumkin.
•