Chorva, parranda va baliq mahsulotlarini yetishtirish, qayta ishlash

Q o‘y va echkilarni so‘yish texnologiyasi
Qo‘y va echkilami so‘yishda ulami karaxt qilish tad- birlari olib borilmaydi. Qo‘y va echkilar to‘g‘ri eleva-
42

torga uzatiladi va so‘yiladi. So‘yiladigan hayvonlar 25-50 boshdan qilib mol saqlash xonasiga kiritiladi va unda elevatorga uzatilib, ulami orqa oyog‘idan zanjir moslamalarga biriktiriladi. Konveyer usulida harakatga keltiriladigan elevatorga osilgan hayvonlar o‘z navbati bilan birin-ketin so‘yila boshlanadi. Bunda hayvonlaming bo‘yin (jag‘ osti) qismidagi vena qon tomiri ingichka o‘tkir qirrali pichoq bilan kesib yuboriladi.
Hayvonlami tezroq qonsizlantirish maqsadida ulaming arteriya qon tomiridan va yuragining o‘ng qorinchasidan pichoq yordamida qoni chiqarib yubo- riladi. Qizilo‘ngachni jarohatlamay (kesib yubormas- dan) barcha qon maxsus idishga olinadi.
Dastlabki ikki minut davomida olingan qon toza hisoblanib, undan albumin tayyorlanadi. Ifloslangan qondan esa hayvonlar uchun qon uni tayyorlashda foydalaniladi. Qonsizlantirish uchun bo‘yinni kesib tashlashga mxsat berilmaydi. Qonsizlantirish tugagach bosh qismi tanasidan kesib olinadi. Boshidan tili kesib, sug‘irib olingach bosh qismi qayta ishlash (tozalash) uchun maxsus sexga jo ‘natiladi.


Q o ‘y va echki go ‘shti sifatini baholash hamda to ‘shini muhrlash
Qo‘y va echki go‘shti davlat standarti talablari (GOST 1935-55) asosida baholanadi. Shunga bino- an, ular semizligi va go‘shtdorligiga ko‘ra ikkita kate- goriyaga bo‘linadi.
I kategoriya talabi: muskulaturasi qoniqarli dara- jada rivojlangan. Umurtqa pog‘onasi o‘simtalari qisman boTsa-da sezilib turadi, yelka va tanasining yuza qismi teri osti moy qavati bilan qoplangan boTadi.
II kategoriya talabi: muskulatura tuban rivojlangan boTsa, umurtqa pog‘onasi, qovurg‘alari bo‘rtib turadi.
43



Tanada moy bo'lmaydi yoki nihoyatda oz miqdorda bo'lishi mumkin.
Yuqoridagi ikki kategoriya talabiga to‘g‘ri kelma- gan qo‘y va echki go‘shti standart talabiga binoan oriq go'sht hisoblanadi. Sanoat korxonalarida qayta ish- lash maqsadida yuboriladigan to‘shlar ichidan buyrak va yog‘i olinadi. Agar iste'mol uchun bo‘lsa u qol- diriladi. I kategoriyali qo‘y va echki go‘shtiga 1 ra- qami, II kategoriyali bo‘lsa 2 raqami va oriq bo‘lsa 3 raqami bosiladi. I kategoriyali to‘shga yumaloq muhr bosiladi. II kategaoriya bo‘lsa to‘rtburchak va oriq go‘shtga uchburchak muhr bosiladi. I kategoriyali qo‘y to‘shining 5 ta yeri (bittadan kurak qismiga, bittadan son qismiga va bir marta ko'krak qismi) ga muhr bosiladi, II kategoriya bo‘lsa 4 ta muhr bosiladi. Oriq to'shga 1 marta muhr bosiladi.
Echki to‘shiga ham qo‘yniki kabi muhr bosib kolbasa va konserva tayyorlash uchun jo ‘natiladi. Ayrim hollarda qadoqlab sotuv korxonalariga jo ‘natiladi.