Fan nomi: Elektr ta’minoti tizimini

Kabellarni trasheyalarda joylashtirish
Transheyalarni qazish. Mustahkamlash qoplamalari bo‘lmagan bo‘limlarda (asfaltlangan, ko‘prikli va shunga o‘xshashlar), daraxtzorlar ekilmagan va har xil er osti ob’ekt va jihozlar (kabellar, truba o‘tkazgichlar va boshqalar) yuqorida qayd qilingan joylarda buldozerlar va transheya ekskavatorlarini qo‘llab mexanizatsiyalashtirilgan usullar bilan bajariladi.
Avtomobil va temir yo‘llarni kesib o‘tuvchi joylarda ochiq (transheyani qazish) yoki yopiq (gorizontal parmalab teshish) usuli bilan kabellar yotqiziladi. Ob’ektlar tagidan kabellarni o‘tkazishda transheyani ochmasdan gorizontal (teshish) parmalash usulida, zichlab yoki D-4601 rusumli pnevmatik teshgich yordamida olib boriladi.
Transheyani tayyorlash. Kabel transheyaning 700mm chuqurligida qaziladi. Ko‘cha, maydon, shossey va temir yo‘llarni kesib o‘tishda joylashtirish cho‘qurligi 1 m gacha bo‘ladi. Joylashtirish chuqurligini 0,5 m gacha kamaytirish, kabellarni bino ichiga kiritish va yer osti ob’ektlarini kesib o‘tishda, agar kabellar mexanik jarohatlanishdan himoyalangan bo‘lsa (misol, quvurlar ichiga yotqizilgan bo‘lsa). Haydaladigan yerlarda 6-10 kV liniyalar chuqurligi 1m dan kam bo‘lmagan holatda kabellar yotqiziladi va bu holatda liniya usti ekin ekishda foydalanilishi mumkin.
10kV li kabellar uchun transheya kengligi 300mm dan kam bo‘lmasligi kerak; ikkita kabel uchun 400 mm; ikki-uch kabellar uchun 500 mm; uchta- to’rtta kabellar uchun 630 mm; to’rtta-beshta kabellar uchun 800mm. Transheya tagini 10 kV gacha bo‘lgan bitta kabel yotqizilishida yer qazish mexanizmlarida bajarilganida kengligi 150 mm dan kam bo‘lmagan holda bajariladi.
Kabellarni transheya ichida ulanish muftalariga ulash ishlarini bajarish uchun, transheya bu yerlarda 2 m uzunlikda ikki kabel yotqizilayotganida 1,5 m gacha har bir yonida yotgan mufta uchun 350 mm kenglikda bo‘ladi. Muftalarni transheya ichida shaxmat ko‘rinishda joylashtiriladi.
Kabellar transheyada bir gorizontal qatorda joylashtiriladi YOtqizilgan gorizontal yuzada qo’shni kabellar bilan o‘zaro oralig‘i 10 kVgaacha va 20-35 kV kuchlanishli kabellar uchun d ≥100 va d ≥ 250 mm tashkil qiladi
Transheya bo‘lim bo‘rilishlarida, kabellar bukilganida ularning izolyasiyasi jarohatlanmasligi kerak. Kabellarni bukilishi ruhsat etilgan radiuslari,3.1-jadvalda keltirilgan.
Kabellarning eng kam ruhsat etilgan bukilish radiusi 3.1-jadval

Kuch kabellar tavsifi	Tashqi diametriga nisbatan eng kam martali ruhsat etilgan kabel bukilish egri chiziq ichki radiusi
Kuch kabellar, shimdirilgan qog‘oz izolyasiyali bir tolali qo‘rg‘oshin va alyumin qobiqli zirhlangan va zirhlanmagan 35 kV gacha	25 ^Rbur ^=^25 Dkab
Ko‘p tolali kuch kabellar shimdirilgan qog‘oz izolyasiyali zirhlangan va zirhlanmagan 35 kV gacha qo‘rg‘oshin qobiqli	15
alyumin qobiqli	25
rezina izolyasiyali, rezinli yoki polivinilxloridli qobiqli 0,66^ kV gacha: Zirhlangan	15
Zirhlanmagan	10
plastmassa izolyasiyali 3 kV gacha, alyumin qobiqli, zirhlangan va zixirlanmagan	15
plastmassa izolyasiyali 3 kV^ gacha, plastmassali yoki po‘lat gorfrirlangan qobiqda yoki zirhlangan	10
Ko‘p tolali kuch kabellari plastmassa izolyasiyali 3 kV^ gacha, plasmassali qobiqda zirhlanmagan	7,5

^o‘zgaruvchan tokda.
Kabel uchlarini trassada davomli yotqizilayotgan kabel uchlarini o‘zaro, jihoz va jihozlarga ulash maqsadida termik kirishishli muftalar yordamida kabel uchlarini ajratib bajariladi. Kabellarning alohida bo‘laklarini bir-biriga ulash, kabellarni ulash muftalari yordamida amalga oshiriladi. So‘ngi muftalar KL boshlanishi va oxirida o‘rnatiladi. 1km ga kabel liniyalari muftalarining soni, kabelning yaratilish uzunligi bilan aniqlanadi.


NAZORAT SAVOLLARI:

1. 
   Kuch kabellar navlari
   
2. 
   Kuch kabellarni montajga tayyorlash shartlari
   
3. 
   Kabellarni er osti transhiyalarda joylashtirish
   
4. 
   Kabellarni qanday xolatlarda bloklada joylashtiriladi?
   
5. 
   Kabellarni bino ichida va tashqarida joylashtirish
   

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!