Fizika,2 qism 20

Àtîmning yadrîviy (plànåtàr) mîdåli. Òàjribà nàtijàlàri àsîsidà

Råzårfîrd  1911- yildà  àtîmning  yadrîviy  (plànåtàr)  mîdålini

tàklif  qildi.  Ushbu  mîdålgà  ko‘ra  àtîm  jàjjiginà  quyosh  sistå-

Atom

a- zarralar

Elektron

Ze

   44- rasm.

45- rasm.

---

105

màsidåk  tàsàvvur  qilinàdi.  Elåktrînlàr  yadrî  àtrîfidà  (yopiq)

îrbitàlàr  –  àtîmning  elåktrîn  qîbig‘i  bo‘ylàb  hàràkàtlànàdi  và

ulàrning  zàryadi  yadrîdàgi  musbàt  zàryadgà  tång  (45- ràsm).

Òàklif qilingàn mîdål àtîmning tuzilishi hàqidà to‘là õulîsà

chiqàrishgà  imkîn  båràdimi?  Àfsuski,  yo‘q.

Àtîmning Råzårfîrd mîdåli klàssik måõànikà và elåktrîdinà-

mikà qînunlàri bilàn qàràmà-qàrshi bo‘lib chiqdi và nurlànishning

spåktràl  qînunlàrini  tushuntirib  bårà  îlmàdi.  Êålgusi  màvzudà

ushbu  muàmmîlàrgà  bàtàfsilrîq  to‘õtàlàmiz.