I bob ­– xorij psixolog olimlari tomonidan emotsional xususiyatlarning o’rganilishi. Inson va hayvonlarda emotsional holatning namoyon bo’lishi

O‘yinning borishi. Har bir bolaga inson chehrasining mimic ifodalari tasvirlangan rasmlar beriladi va mimika orqali ifodalab berish so‘raladi. Boshqa ishtirokchilar ham o‘rtoqlarining yuz qiyofalariga qarab, ularda nima ifodalanayotganligini aytib berishi kerak.
«Menga yoqadi».
O‘yinning maqsadi: Bolalarda o‘zining va atrofdagilarning yaxshi xislatlarini bilishga yordam berish.
Kerakli jihoz: koptok.
O‘yinning borishi. Bolalar doira bo‘lib o‘tiradilar. O’qituvchi bolalardan biriga «menga sendagi ... xislat yoqadi», deb koptokni otadi, koptokni ilib olgan bola koptokni boshqa bolaga otadi, shu usulda bolalar bir-birlarining qaysi jihatlari yoqishini ma’lum qiladilar. Koptok ishtirokchilar orasida aylanib chiqishi lozim.So‘ng o’qituvchichi «menga o‘zimdagi xislatlar yoqadi», deb koptokni boshqa ishtirokchilarga otadi.O‘yin shu tarzda davom etadi. O‘yinlardan so‘ng refleksiya o‘tkazish samarali natija beradi. Refleksiya o‘tkazish uchun taxminiy savollar:
• O‘yin davomida siz nimani his qildingiz?• O‘yinda sizga nima yoqdi?
• O‘yinda sizga nima yoqmadi?
•Ushbu o‘yinni yana bir bor o‘ynasangiz, nima o‘zgartirish kiritgan bo‘lardingiz?
Ko`pincha agressiv bolaning ota-onalari frusratsiyali va hayotdan qoniqmagan kishilar bo`lib chiqadi. Ko`p holatlarda bular ilgari agressiv bo`lgan bolalardir va o`zlarining psixologik qiyinchiliklarini o`z bolalariga beradi. Shuning uchun iloji boricha psixolog otaonalar bilan psixoterapevtik ishlarni olib borishi kerak. Birinchidan, ota-onaning o`ziga baho berishida har qanday salbiy ta’sirlardan(Siz bolangiz shaxsini buzilishida hech nimani tushunmaysiz, hozir men sizgatushuntiraman) bunday qo`pol tushuntirishlar psixolog faoliyatida kam uchraydi.
ll bob bo’yicha xulosa
Xulosa qilib aytganda biz bugun o’rganishimiz muhim bo’lganvva bunda ko’zlangan natijaga erishganimiz ―o’smirlarda emotsional sohani buzilishlarini holatlarni oldini olish muammosi edi.O’quvchining fazilatlari tarkib topishidagi nuqsonlar: axloqiy hislarning yetishmasligi, o’qituvchi, sinf jamoalari, oila a’zolari bilan noto’g’ri muloqot, ishyoqmaslik, bo’sh vaqtni to’g’ri taqsimlamaslik va boshqalar ham salbiy qiliqlarni vujudga keltiradi.
Shuningdek, emotsional soha turli xil ijtimoiy omillarga va tarbiya sharoitlariga bog'liq. O'smirlarda aksentuatsiya, shaxs xususiyatlarining keskin namoyon bo'lishi kuzatiladi, bu asosan o'smirlarning xulq-atvorini belgilaydi va ularning atrof-muhit bilan o'zaro ta'siriga ta'sir qiladi.
O'smirning hissiy reaktsiyalarining ba'zi xususiyatlari gormonal va fiziologik jarayonlarga bog'liq. Kayfiyatning keskin o'zgarishi, yuksalishdan depressiyaga to'satdan o'tish va aksincha, o'smirlarda aqliy muvozanat umumiy hayajonning oshishi va shartli inhibisyonning zaiflashishi bilan izohlanadi. Shuningdek, emotsional soha turli xil ijtimoiy omillarga va tarbiya sharoitlariga bog'liq.
O’smir yoshidagi o’quvchining bilim, o’quv faoliyatidagi kamchiliklari; aqliy faoliyat usullaridan keng foydalana bilmaslik, eng muhim bilim ko’nikma va malakalarni egallashdagi uzilishlar; maktab faoliyatidagi: o’qitishdagi nuqsonlar, tarbiyaviy chora-tadbirlardagi xatolar ham shular jumlasiga kiradi. Maktabdan tashqari muhitning ta’siridagi nuqsonlar, chunonchi, oilada, pedagogik-psixologik bilimlarning yetishmasligi, oilaviy nizolar, ajralish ota-onaning ichkilikka va salbiy ishlarga berilishi, balog’atga yetmagan tengqurlarining ta’siri, ma’daniy-ma’rifiy ishlab chiqarish jamoalari xamda jamoatchilik qurshovidagi kamchiliklar ham xulqi og’ishgan o’smirlar ko’payishiga sabab bo’ladi.